هر «مهم»ي «مهم» نخواهد شد
جواد دليري
«مهم مهم مهم». اين عبارت اين روزها شروع ده‌ها پيام مجازي دروايبر، واتس آپ، تانگووتلگرام و... است. در آخرين مورد هفته گذشته شايعه‌يي مجازي در تهران تلفن به تلفن منتقل شد كه بله خبري در راه است و«زلزله‌يي» خواهد آمد. پيش از اين هم كه دستِ‌كم هر چند روز يك‌بار نمونه‌يي از اين اخبار و شايعه‌ها و پيام‌هاي وايبري، نوشته‌هاي مجازي، پيامك‌ها و حرف‌هايي كه در جمع‌هاي دوستانه و كاري و هر جا كه ارتباطي باشد، شنيده بوديم. مثل «انتقال ايدز از طريق آندوسكوپي در فضاي مجازي» يا «توزيع خرماي دستكاري شده توسط داعش»، «شيوع ابولا در تهران» يا «مرگ فلان بازيگر» و... هر يك از اين شايعات دلايل متفاوتي دارد و نمي‌توان همه را به يك صورت تحليل كرد. اما آنچه مشخص است اينكه اعتماد كمرنگ و نبود فضاهاي باز و وجود خطوط قرمز متعدد و دايما متغير و از همه مهم‌تر نبود مسووليت اجتماعي در انتشار اخبار به چنين شايعاتي دامن مي‌زند. هر چه هست اينها بيماري اين روزهاي فضاي مجازي است، بيماري‌اي كه دست كم پايه‌هاي اعتماد عمومي را آرام آرام خراب مي‌كند، تازه در كنار اين موارد پخش فيلم‌هاي خصوصي مثل فيلم جان‌دادن مرتضي پاشايي يا فيلم‌هايي از درون اتاق‌هاي عمل والبته در كنار آن نقدها و انتقاد‌هاي درست و غلط فضاي مجازي همه و همه نه تنها افكار عمومي را با پرسش‌ها و ابهام‌ها و بي‌اعتمادي‌ها مواجه مي‌كند كه، به اخلاق در جامعه نيز آسيب مي‌زند و نتيجه آن بدون شك به سقوط اخلاقي و افزايش عدم احساس مسووليت و درعين حال ريزش اعتماد عمومي منجر مي‌شود. اين روزها مسووليت اجتماعي حلقه گمشده و كم بهايي است. فضاي مجازي ابزاري براي جولان شايعه و رويدادهاي تاييد نشده و البته ناامن‌كننده ذهن و روح مردم از همه جا بي‌خبر است.
و اما اكنون با توجه به اينكه بستر كنوني جامعه ايران «شبه سنتي» است چه بايد كرد؟ به نظر مي‌رسد قبل از هر چيز همان انجام مسووليت اجتماعي اولويت نخست باشد كه در آن صورت جلوي بسياري از شايعات و اخبار نسنجيده ناآرامي خبري گرفته خواهد شد. ضمن آنكه مناسب است به افزايش اعتماد عمومي به رسانه‌هاي رسمي نيز از سوي مراجع رسمي كمك شود كه در آن صورت هر «مهم»ي «مهم» نخواهد شد.