يك‌خبر، سه چهره / فضاي مجازي و توصيه‌هاي تازه رييس‌جمهور
حسن روحاني در جلسه روز شنبه شوراي عالي مجازي به تحولات عصرجديد اشاره و در ادامه اعلام كرده دسترسي مردم به فضاي مجازي بايد آسان باشد و همزمان بايد مراقب سوءاستفاده‌ها و آسيب‌هاي آن باشيم. حرف‌هايي كه مدت‌هاست توسط كارشناسان، جامعه‌شناسان و اساتيد ارتباطات گفته مي‌شود و حالا با اين اظهارنظر مستقيم رييس‌جمهور، مي‌شود نگاهي دوباره به آن انداخت و با بررسي اين صحبت‌ها درباره فضاي مجازي و تغييرات عصر مدرن كه زندگي ايراني‌ها را درگير كرده، درباره جامعه ايراني، امكانات مجازي و آسيب‌هاي مجازي صحبت كرد.
خودآگاهي را به جاي تحكم ايجاد كنيم
محمد مهدي فرقاني ٭
اقتضاي زمانه ما اين است؛ اينكه فضاي مجازي و دسترسي به اينترنت را به رسمت بشناسيم و مقابل تغيير و تحولات ايجاد شده ايستادگي نكنيم. در دنياي امروز، اكثر نيازهاي زندگي روزمره انسان‌ها با دسترسي به اينترنت تامين مي‌شود. سرعت پايين اينترنت در كشوري مثل ايران كه مردمانش روزبه روز به استفاده بيشتر از آن عادت مي‌كنند، اتفاق خوشايندي نيست. مقاله‌هاي علمي، فرهنگي و... با اينترنت دست به دست مي‌شود. مردم از اتفاق‌هاي فرهنگي و هنري با اينترنت خبردار مي‌شوند. بحث‌ها و گفت‌وگوها در شبكه‌هاي مجازي، آدم‌ها را به دريافت‌هاي تازه از خود، ديگري و شرايط جامعه مي‌رساند. روند زندگي روزمره با امكاناتي مثل خريد اينترنتي، مبادله پول و... صورت مي‌گيرد و اتفاق‌هاي ديگر كه همه براي زندگي امروز جامعه ايراني مهم است و نمي‌توان با اينترنت كم‌سرعت و كند، انجام داد. همين است كه نمي‌شود به مقابله با اين پديده تازه برخاست، آن را ناديده گرفت يا راه‌هايي براي جدايي از دهكده جهاني پيدا كرد. اما اين دهكده جهاني، به همان اندازه كه سود و منفعت خود را دارد، ممكن است آسيب‌ها و زيان‌هايي هم داشته باشد. آسيب‌ها و زيان‌هايي كه نمي‌شود با قانون و تحكم مقابل آنها ايستاد. چون ثابت شده است كه در فراگيري تكنولوژي، هيچ مانعي محكم نيست و بهتر است به جاي ايستادگي و مانع‌تراشي، با فرهنگ‌سازي اين آسيب‌ها را از بين برد. كارشناسان بايد آسيب‌هاي عصر اينترنت را به درستي شناسايي كنند و مديران با فرهنگ‌سازي و اطلاع‌رساني آن را به مردم منتقل كنند. به اين ترتيب كاربران يا همان جامعه مجازي ايراني، با خودآگاهي و آگاهي كامل زندگي مجازي خود را ادامه مي‌دهد و مراقبت از خود را در مقابل آسيب‌هاي مجازي پيش مي‌گيرد.
٭استاد ارتباطات
به جاي محدودسازي، مصون‌سازي كنيم
جواد آريان‌منش ٭
فضاي مجازي براي مردم جهان به سلسله امكانات، فرصت‌‌ها، آزادي‌ها و در عين‌حال آسيب‌ها، محدوديت‌ها و دلهره‌ها تبديل شده است. اهميت فضاي مجازي در حدي است كه انديشمندان قرن معاصر، جهان را به دو جهان واقعي و مجازي تقسيم مي‌كنند و هردو را به يك اندازه مهم مي‌دانند. در چنين شرايطي جهان مجازي شبيه تيغ دولبه‌اي است كه هم مي‌تواند زمينه‌ساز سعادت انسان‌ها باشد و هم شقاوت. هم مي‌تواند باعث رشد، توسعه و تعامل ملت‌ها شود و هم آسيب و مشكلات و موانع. فضاي مجازي مانند تمام رسانه‌ها، هم مي‌تواند در خدمت انسان باشد و هم در جهت تخريب و آسيب او. فضاي مجازي واقعيت فراگيري است كه در تمام زندگي ما نفوذ كرده و نمي‌توانيم آن را انكار كنيم. به همان اندازه كه انسان‌ها در زندگي واقعي نياز به آزادي و دموكراسي دارند، در دنياي مجازي هم نيازمند آزادي هستند و اينكه حقوق آنها تامين شود. به همين دليل است كه در دنياي امروز، مديران اجتماعي بايد تلاش كنند تا به جاي محدودسازي، مصون‌سازي را پيشه كنند. سواد رسانه‌اي مردم بايد بالا برود و نسل‌جوان بايد ياد بگيرد؛ همزمان با استفاده آزاد از امكانات مجازي، پيشگيري و مراقبت از آسيب‌هاي اين فضا را هم پيشه كند. دولت وظيفه‌اش اين است كه زيرساخت‌هاي دنياي مجازي را در كشور گسترش دهد و به سمت بهبود كيفي آن پيش برود، چون در آينده‌اي نزديك دولت الكترونيك شهرها را فرامي‌گيرد و بسياري از كارها و اتفاق‌هاي روزمره در همين شهرهاي الكترونيك رخ مي‌دهند. اما در كنار تمام اين‌ها دولت بايد با فرهنگ‌سازي درست، جوانان و كاربران دنياي مجازي را از منافع و مضرات نويسنده آن آگاه كند.
٭جامعه‌شناس
جامعه به آرامش مي‌رسد
مصطفي اقليما ٭
رفع ممانعت‌هاي فضاي مجازي براي جامعه ايراني يك نياز اساسي است. اگر فضاي مجازي باز شود و محدوديت‌هايي كه امروز به آن دچار هستيم مرتفع شود، مردم در آرامش قرار مي‌گيرند. ريشه بسياري از خشونت‌هاي رفتاري و تعاملات غلط اجتماعي در محدوديت‌هايي است كه سر راه مردم در انتخاب رسانه‌هاي مورد علاقه‌شان، قرار دارد. يكي از دغدغه‌هاي امروز مردم اين است كه مخاطب رسانه‌هايي باشند كه خودشان مي‌پسندند و محدوديت‌هايي كه سر راه انتخاب آنها قرار دارد، مشكلات روحي، رواني زيادي براي آنها ايجاد كرده است، مشكلاتي كه با ناسازگاري‌هاي اجتماعي خودش را نشان مي‌دهد. بنابراين مسوولان جامعه براي برقراري آرامش در جامعه بايد هر كاري انجام دهند. افزايش آمار طلاق و بزهكاري، مشكلاتي است كه به دليل عدم آرامش اجتماعي به وجود آمده است. رفع محدوديت دسترسي مردم به فضاي مجازي يكي از راه‌هايي است كه به برقراري آرامش اجتماعي كمك مي‌كند. اگر مردم در استفاده از شبكه‌هاي اجتماعي و فضاي مجازي آزاد باشند، اضطراب و نگراني استفاده از اين رسانه‌ها در آنها كاهش پيدا مي‌كند و با آرامش بيشتري از اين رسانه‌ها استفاده خواهند كرد. جامعه ايراني بخش قابل‌توجهي از كاربران شبكه‌هاي اجتماعي در جهان را پوشش مي‌دهد، اما اين استفاده هميشه براي كاربران ايراني همراه با نگراني بوده است. مردم ايران بايد در استفاده از ابزارهاي اجتماعي احساس امنيت و آرامش داشته باشند. ديدگاه رييس‌جمهور درباره باز‌گذاشتن فضاي مجازي و رفع ممانعت‌ها و محدوديت‌ها، نظرات مهم و اثرآفريني براي جامعه است. با اين شرط كه اين مباحث فقط محدود به جلسات اداري رييس‌جمهور نشود و به‌صورت كتبي به سازمان‌هاي مربوطه ابلاغ شود. در چنين شرايطي مي‌توان اميدوار بود اين تصميمات براي جامعه تبعات خوبي به‌بار آورد.
٭روانشناس