ورود نيروهاي نظامي تركيه به خاك عراق
عبادي: خاك عراق را ترك كنيد
ميثم سليماني/ ماجراجويي‌هاي تركيه در منطقه ابعاد تازه‌اي يافته است. پس از سرنگون كردن جنگنده روسي بر فراز خاك سوريه، به روايت رسانه‌هاي ترك و تاييد منابع عراقي، اكنون ارتش تركيه حدود 150 سرباز خود را با حمايت 20 تا 25 تانك از طريق جاده زميني به منطقه بشيغه واقع در شمال شرق موصل ارسال كرده است. آنكارا مي‌گويد اين اقدام براي حمايت از نيروهاي پيشمرگه كرد، در عمليات نجات موصل و مبارزه با داعش انجام شده است؛ اما موضوع مبهم اين ماجرا، آن است كه آيا اين اقدام به درخواست دولت اقليم كردستان انجام شده است يا نه؟ تاكنون دولت مركزي عراق به‌شدت به لشكركشي ترك‌ها به خاك اين كشور واكنش داده است.
توجيه ترك‌ها
رسانه‌هاي طرفدار دولت تركيه تصاويري را از انتقال نيروهاي ترك منتشر كرده‌اند كه در آن نشان مي‌دهد كاميون‌هاي زرهپوش در امتداد يك جاده و در تاريكي شب به همراه تانك‌هاي ارتش تركيه به سوي خاك عراق و منطقه بشيغه حركت مي‌كنند.
آنگونه كه ارتش تركيه اعلام كرده اعزام اين نيروها در راستاي بخشي از آموزش معمول نيروهاي مردمي و پيشمرگه در اين منطقه بوده است. مقامات آگاه در ارتش تركيه نيز گزارش داده‌اند از آنجايي كه احتمال داشت داعش به اين نيروها حمله كند، با حمايت زرهي وارد خاك عراق شده‌اند و خود را به منطقه بشيغه رسانده‌اند. يكي از مقام‌هاي ارشد تركيه نيز به خبرگزاري‌ها گفته است با توجه به روابط نزديك دولت تركيه با منطقه خودمختار كردنشين شمال عراق، اين نيروها براي آموزش پيشمرگه‌ها به عراق اعزام شده‌اند. يكي از مقام‌هاي ارشد تركيه نيز گفت: يك گردان از سربازان ما در حال حاضر در عراق مستقر هستند كه اين بخشي از برنامه آموزشي ما در دوسال گذشته بوده است.
تودي زمان به نقل از يك افسر ارشد نظامي كرد مستقر در شمال موصل گزارش مي‌دهد: به نظر مي‌رسد از ميان نيروهاي ترك تعدادي از مربيان نظامي به اردوگاه بشيغه اضافه شده‌اند اما درباره تعداد اين نيروها اطلاعات دقيق در دست نيست. با اين وجود گفته مي‌شود اردوگاهي كه ارتش تركيه وارد آن شده است نيروهاي سني به نام هشيد الوطني حضور دارند كه نيروهاي عمدتا سني و داوطلبان مردمي هستند كه در آن ميان تعدادي هم از نيروهاي پيشمرگه مستقر هستند و از قبل نيز تعداد كمي از مربيان ترك براي آموزش به اين اردوگاه اعزام شده بودند.
واكنش بغداد
دفتر رسانه‌اي حيدر عبادي، نخست‌وزير عراق در بيانيه‌اي با تاييد اينكه شماري از نيروهاي تركيه شامل يك گردان مسلح با تعدادي توپ و تانك وارد قلمرو موصل در خاك عراق شده‌اند، اعلام كرده است آنها بدون اينكه ما از آنها درخواستي كرده باشيم و بدون اجازه مقامات بغداد وارد خاك عراق شده‌اند و بايد هرچه سريع‌تر خاك عراق را ترك كنند. دفتر نخست‌وزير عراق همچنين اعلام كرده كه از هرگونه كمك خارجي براي مبارزه با داعش استقبال مي‌كند اما دولت عراق نيازي به استقرار هيچگونه نيروي عمليات ويژه در هيچ نقطه از عراق ندارد. همچنين بلافاصله پس از انتشار اين خبر وزارت امور خارجه عراق نيز اين اقدام ارتش تركيه را يك تهاجم ناميده و اقدام تركيه را نقض جدي حاكميت ملي عراق دانسته است. وزارت خارجه عراق نيز تاييد كرده است هيچگونه هماهنگي ميان ارتش تركيه و دولت فدرال عراق براي هيچ عملياتي صورت نگرفته است.
واكنش امريكا
واشنگتن به طور رسمي اعلام كرد كه ايالات متحده از اعزام نيروهاي ترك به شمال عراق آگاه بوده است اما اين موضوع بخشي از فعاليت‌هاي نيروهاي ائتلاف براي آموزش نيروهاي داوطلب مردمي عراقي تحت رهبري امريكا نيست.
عدم وجود اطلاعات دقيق
ناظم دباغ، نماينده اقليم كردستان عراق در تهران در گفت‌وگو با «اعتماد» درباره نحوه ورود ارتش تركيه به خاك عراق مي‌گويد: هنوز به طور رسمي مشخص نيست كه نيروهاي نظامي يا آموزشي تركيه وارد خاك عراق شده‌اند زيرا آنگونه كه تركيه به طور رسمي اعلام كرده مشاورين نظامي خود را به خاك عراق براي آموزش نظامي مردم موصل و نيروهاي پيشمرگه اعزام كرده است. خبرهاي واصله نيز از كردستان عراق حاكي از آن است كه نيروهاي آموزش‌دهنده تركيه كه قبلا در اين منطقه حاضر بودند بيشتر شده‌اند. وي همچنين به يك توافق تاريخي بين اقليم كردستان عراق و آنكارا اشاره كرده و تاكيد دارد؛ توافق‌هايي قديمي ميان تركيه و عراق وجود داشته است اما حقيقتا هنوز به طور مشخص روشن نيست كه چرا و چگونه ارتش تركيه وارد خاك عراق شده است.
نماينده اقليم كردستان عراق در تهران در خصوص عدم هماهنگي پيش از ورود ارتش تركيه با دولت فدرال عراق مي‌گويد: از زمان صدام حسين توافقي ميان دو دولت وجود داشته كه نيروهاي دو طرف مي‌توانستند نيروهاي نظامي خود را بدون هماهنگي قبلي وارد خاك يكديگر كنند، ما تا پيش از اين چيزي در خصوص نقض توافق نديديم اما در نهايت آقاي عبادي به صورت رسمي عنوان كرد كه اين اقدام تركيه خلاف قوانين بين‌المللي است و تركيه بايد عقب‌نشيني كند و بايد منتظر باشيم ببينيم تركيه چه واكنشي در اين راستا نشان خواهد داد.
نماينده اقليم كردستان عراق در ايران در مورد درخواست اين اقليم براي اعزام نيرو از سوي تركيه به خاك عراق نيز مي‌افزايد: اقليم كردستان طبق شرايط قبلي كه توانست با كمك گرفتن از نيروهاي ائتلاف از كشورهاي مختلف نيروهاي پيشمرگه را آموزش دهد، مي‌تواند از تركيه نيز در اين چارچوب كمك بگيرد و موضوع تازه‌اي نيست. اما اقليم كردستان عراق رسما اعلام نكرده است كه آيا درخواستي از دولت تركيه براي اعزام نيرو داشته يا خير و به نظر نمي‌آيد كه درخواست رسمي از سوي اقليم كردستان صورت گرفته باشد.
دباغ در پايان سخنان خود تصريح مي‌كند در حقيقت پس از ورود روسيه به سوريه شرايط جديدي در منطقه حاكم شده است و همچنين پس از سقوط هواپيماي روسيه، معادلات در منطقه هر لحظه در حال تغيير است و نمي‌توان پيش‌بيني درستي از وقايع داشت.