كتابخانه
هرجا كه خيال واقعيت شود
نام كتاب: كلك خيال‌انگيز
(بوطيقاي ادبيات وهمناك، كرامات و معجزات)
نويسنده: ابوالفضل حري
ناشر: ني
تعداد صفحات: 296
قيمت: 16000 تومان
علي وراميني / مخاطب در نخستين مواجهه با كتاب با دو پديده زيبا برخورد مي‌كند. اول طرح جلد و رنگ آميزي كتاب و دوم نام كتاب. كلك خيال‌انگيز نامي است كه براي اهالي ادبيات حس خوبي به همراه دارد. زير عنوان كتاب كه كمي غريب هم به نظر مي‌رسد حكايت‌دهنده اين است كه اين كتاب در رابطه با چيست. بوطيقاي ادبيات «وهمناك». نويسنده كتاب در چندين صفحه تبارشناسي و معاني مختلف واژه بوطيقا در دوره‌هاي گوناگون مي‌پردازد. معاني كه همه به سير ادبيات در غرب ربط پيدا مي‌كنند و در كل مي‌توان آن را دستورالعمل و مجموعه قواعد حاكم بر آثار فانتاستيك و همچنين نقد و نظريه آثار فانتاستيك برشمرد. نوسينده از آن رو واژه بوطيقا را انتخاب كرده كه قصد دارد به مانند سنت غرب كه به نقد و بررسي ادبيات فانتاستيك مي‌پردازند، در چارچوب ادبيات فارسي ادبيات وهمناك را بررسي كند. در ذكر واژه وهمناك هم نويسنده به معناي لغت‌نامه‌يي آن اكتفا مي‌كند. ابوالفضل حري در مقدمه، ادبيات را به دو گونه محاكاتي و غيرمحاكاتي تقسيم مي‌كند. وي بيان مي‌كند كه ادبيات محاكاتي از واقعيت عيني و مصداق پذير تقليد مي‌كند و ادبيات غيرمحاكاتي واقعيت عيني و مصداق‌پذير را تغيير مي‌دهد و هرجا كه خيال واقعيت شود و واقعيت رنگ و بوي واقعيت پذيرد با ادبيات غير محاكاتي سر و كار داريم. به زعم نويسنده آنچه در اين كتاب مي‌آيد در آمدي است مقدماتي و البته ساده شده بر ادبيات فانتزي علي العموم و ژانر فانتاستيك يا وهمناك علي‌الخصوص.
اين كتاب شامل دو بخش اصلي نظريه و عمل است. در بخش نظريه، درباره مباني ژانر فانتاستيك/ وهمناك در حوزه‌هاي مختلف ازجمله فلسفه، روانكاوي و البته ادبيات بحث مي‌شود. سپس كاربرد فانتاستيك در حوزه روانكاوي و در آثار ينتش، لاكان، سيكسوا و در مقاله «شگرف» بررسي مي‌شود و همچنين تعبير روانكاوانه فرويد از داستان «مرد شني» اثر هوفمان نيز ارزيابي مي‌شود. در پايان، به‌تفصيل رويكرد ساختاري وهمناك كه تودوروف طرح كرده است، بررسي مي‌شود و ژانر وهمناك به شگرف، شگفت و تمثيل و انواع فرعي‌تر تقسيم مي‌شود. در بخش عمل، اصول فانتاستيك در گزيده آثار ادبيات فارسي بررسي مي‌شود. نخست برخي از حكايات باب‌هاي ششم تا دهم كتاب فرج بعد از شدت تحليل مي‌شود و در ادامه پيشنهاد داده مي‌شود در بررسي اين نوع داستان‌ها به‌جاي فانتاستيك، از واژه «كرامات» استفاده شود. پس از آن داستان‌هاي هفت‌پيكر نظامي، گزيده‌يي از قصه‌هاي هزارويك‌شب و برخي از حكايات كتاب عجايب هند رامهرمزي با توجه به رويكرد ساختاري تودوروف به فانتاستيك بررسي مي‌شود. بخش دوم كتاب با تلقي داستان‌هاي سوره كهف به‌منزله نوعي ادبيات «عجيب» يا «معجزات» به پايان مي‌آيد.
كتاب كه قلمي ساده و روان دارد به گونه‌يي نوشته شده است كه مخاطب علاقه‌مند با هر سطح سوداي مي‌تواند از آن استفاده كند. در همين راستا يكي از نكات مثبت كتاب بخش‌هايي است با نام چند لحظه بينديشيم. در اين بخش‌ها نويسنده درباره مفهوم يا شخصيتي را كه اطلاعات بيشتر در رابطه با آن به فهم بيشتر كتاب كمك مي‌كند توضيحاتي ارايه مي‌دهد. كتاب كلك خيال‌انگيز كه چارچوب‌هاي يك تحقيق را به خوبي رعايت كرده است اتفاق بسيار خوشايندي است. چرا كه جاي خالي مباحث نظري ادبيات در مطالعات ادبي ايران بسيار احساس مي‌شود.
هنر برقراري ارتباط
تيچ نات هان، نويسنده اين كتاب، شاعر و پژوهشگر شناخته شده در عرصه جهاني است. او راهب بودايي ذن است و در اجتماعي رهباني كه خود در فرانسه بنيانش را گذاشته، زندگي مي‌كند. او نويسنده كتاب پرفروش نيويورك تايمز با نام «خشم» و اثر ديگري با نام «معجزه تمركز حواس» است. نات هان كارگاه‌هاي عمومي مختلفي در سطح جهان برگزار مي‌كند و عزلت‌گاه‌هاي برقراري صلح با كهنه‌سربازان را هدايت مي‌كند. اين نويسنده با به كار گرفتن تجربه كاري‌اش با زن و شوهرها، همكاران و درگيري‌هاي بين‌المللي، عناصر سازنده روابط سالم و آگاهانه را فاش مي‌كند. او در سال ۱۹۶۷ نامزد جايزه صلح نوبل شد. عنوان اصلي كتاب پيش‌رو، «The Art of Communication» است كه در سال ۲۰۱۳ به چاپ رسيده است. عناوين فصول اين كتاب به ترتيب عبارت است از غذاي ضروري، برقراري ارتباط با خود، كليدهاي برقراري ارتباط با ديگران، گفتار محبت‌آميز، وقتي كه مشكلات پيش مي‌آيند، ارتباط آگاهانه در محل كار، ايجاد جامعه در جهان، ارتباط ما استمرار ما است و تمرين‌هايي براي روابط محبت‌آميز. كتاب «هنر برقراري ارتباط» با ۱۶۰ صفحه، شمارگان هزار و ۱۰۰ نسخه و قيمت هفت هزار و ۵۰۰ تومان توسط انتشارات ققنوس منتشر شده است.
تاريخ انديشه به روايت سياست
نام كتاب : تاريخ انديشه سياسي غرب 1 (از يونان باستان تا عصر روشنگري)
نويسنده: جان مكللند
ترجمه: جهانگير معيني علمداري
ناشر: ني
تعداد صفحات: 599
شايد درنگاه بعضي، نگاشته شدن تاريخ انديشه‌ها امروزه كاري عبث به نظر برسد. چرا كه پيش از اين كتاب‌هاي بسياري در باب تاريخ انديشه نگاشته شده است. اما بايد به اين نكته توجه داشت كه اولا فكر پديده‌يي ايستا نيست كه در طول تاريخ ثابت بماند، ممكن است تلقي‌اي كه تاريخ انديشه‌نويسان 100سال قبل مثلا از «مثل افلاطوني» داشته‌اند امروزه غيرقابل قبول به نظر رسد و دوم اينكه يك تاريخ انديشه‌نويس هر چقدر هم تلاش كند نمي‌تواند از انگاره‌ها، دغدغه‌ها و تجربيات ذهني خود رهايي پيدا كند. به همين دليل ممكن است در تاريخ انديشه‌هاي گوناگون با تفاسير متفاوتي از فيلسوفان روبه‌رو شويم. نويسنده‌يي بخشي از منظومه فكري يك متفكر را برجسته مي‌كند كه شايد براي تاريخ انديشه نويس ديگري آن بخش حايز اهميت نباشد. يا اصلا متفكري كه خود پروژه فكري‌اي دنبال مي‌كند اقدام به نگاشتن تاريخ انديشه‌يي مي‌كند كه در جهت تقويت پروژه فكري خودش باشد. متفكران بزرگي هم كه خود سهم عمده‌يي در تاريخ انديشه داشته‌اند تا به حال اقدام به نوشتن اين دست از تاليفات زده‌اند. از معروف‌ترين آنها مي‌توان به تاريخ فلسفه‌يي كه راسل نوشته است اشاره كرد.
اينها مي‌تواند بخشي از دلايلي باشد كه ما همچنان شاهد انتشار تاريخ انديشه به دست نوسيندگان گوناگون هستيم. نشر ني هم به تازگي اقدام به چاپ كتابي كرده است تحت عنوان «تاريخ انديشه سياسي غرب». اين كتاب كه جلد اول آن (از يونان باستان تا عصر روشنگري) روانه بازار شده است توسط «جي. اس. مكللند» استاد علوم سياسي در دانشگاه ناتينگهام و استاد مدعو در دانشگاه‌هاي اينديانا و ساكرامنتو نگاشته شده است. مترجم اين كتاب نام آشنايي براي علاقه‌مندان به مباحث علوم سياسي و به خصوص انديشه سياسي است. جهانگير معيني علمداري، استاد آرام و بي‌حاشيه دانشگاه تهران پيش از اين ترجمه‌ها و تاليفات بسيار ارزشمندي در باب مباحث روش‌شناسي و فلسفه سياسي انجام داده است. تاريخ چاپ اصلي اين كتاب خيلي هم جديد نيست و به سال 1996 باز مي‌گردد. كساني كه با تاريخ انديشه آشنايي دارند يقينا مي‌دانند اين دست كتاب‌ها هر جلدشان از چه فصولي تشكيل شده است. جلد اول تاريخ انديشه سياسي مكللند از چهار فصل كلي يونانيان، رومي‌ها و كليساي كاتوليك رومي، رومي‌ها و اومانيست و نظريه قرار‌داد اجتماعي تشكيل شده است. نويسنده در ديباچه كتاب ذكر مي‌كند كه به شيوه قديمي به بررسي تاريخ انديشه سياسي پرداخته است. متن‌هايي را كه انتخاب كرده به دليل اهميت‌شان و تاثيري كه برج‌هان يا ساير متن‌ها داشته‌اند بوده است. اما نكته‌يي كه مكللند اشاره مي‌كند و شوق خواندن اين كتاب را بيشتر مي‌كند اين است كه وي قصد نوشتن تاريخ انديشه وارونه و پايين به سمت بالا را داشته است. به عبارتي، مكللند به همان اندازه كه بر حكومت‌كنندگان تمركز كرده به حكومت شوندگان هم توجه داشته است. وي در اين باره بيان مي‌كند: «سرشت مردم تحت حكومت هرگز آنگونه كه بايد در نظر گرفته نشده است. نگرش خاص انديشمند به مواد اوليه حكومت به تاثيرات ناشي از نحوه تفكر وي درباره آنكه چگونه مي‌توان و بايد حكومت كرد گره خورده است.» مكللند به توصيف صرف انديشه‌ها بسنده نمي‌كند و ناظري بي‌طرف باقي نمي‌ماند، بلكه عملا با مسائل فكري درگير مي‌شود و در نهايت به شرحي متوازن و در عين حال روزآمد از انديشه‌هاي قديم و جديد مي‌رسد. به هر روي كساني كه با معيني علمداري آشنايي دارند هنگامي كه با اين كتاب برخورد مي‌كنند خيال‌شان راحت است كه اول با ترجمه‌يي دقيق سر و كار دارند و در ثاني كتابي كه در پيش روي‌شان قرار دارد از جانب يك استاد كار بلد انديشه سياسي گزينش شده است.