يك روز پس از اكران در پرديس كوروش و چند روز مانده به آغاز اكران محدود رخ داد:
«خانه پدري» در آستانه توقيف دوباره
اميرحسين علم الهدي، دبير اجرايي گروه سينمايي «هنر و تجربه» هنوز ترجيح ميدهد اعلام موضع رسمي نكند وبه اين نكته بسنده ميكند كه اكران رسمي «خانه پدري» از هشتم دي ماه است. همان تاريخي كه دوهفته پيش اعلام شد
اعتماد| فيلم «خانه پدري» ساخته كيانوش عياري در آستانه توقيف است، ساده و صريحش به دليل يكي از خشنترين سكانسهاي تاريخ «سينما»ي ايران. دختري نوجوان به دليل خطايي ناكرده در خانهشان دفن ميشود. تلاشهاي او بيهوده است. همين سكانس سبع كه قلب هر انساني و هر مسلماني و هر ايراني را به درد ميآورد در غير سينماييترين تفسيرش و در اخلاقيترين تفسيرش هشدار ميدهد براي پرهيز از خطا و گناه مجدد، كه نشود دوباره در زندگي واقعي آنچه نبايد بشود، حالا در 10 روز اخير كه خبر از اكران «خانه پدري » است، مخالفتهايي در حال وقوع است درباره فيلم كه گويي فيلم «خانه پدري» در اين روزها جان ميگيرد، اينبار اما قرار است فيلمي از پرده پايين بيايد و باز هم صدايي بيهيچ دفاعي خفه.
پنجشنبه هفته گذشته از وضعيت مبهم اكران فيلم «خانه پدري» خبر داديم و گفتيم كه تضميني براي اكران اين فيلم وجود ندارد، همان روز فيلم در سينما كوروش اكران شد و خبرنگار ما هم يكي از تماشاگران بود يكي از همان واژههاي عام مردم كه به حسب حرفه گزارشي نوشت كه ميخوانيد. پنجشنبه نخستين روز اكران محدود فيلم خانه پدري ساخته كيانوش عياري در گروه سينماي هنر و تجربه بود. پرديس سينمايي كوروش يكي از چند سينمايي بود كه اين فيلم را به نمايش گذاشته بودند.
پنجشنبه رفتيم سينما؛ «خانه پدري»
ورودي پرديس كوروش ترافيك سنگيني بود. ترافيكي كه با توجه به پنجشنبه بودن قابل پيشبيني بود. روبهروي گيشه فروش بليت ازدحام جمعيت زياد بود. تقريبا 90 درصد بليتها بهصورت اينترنتي فروش رفته بود و نيم ساعت مانده به اكران همه براي گرفتن بليتهايشان آمده بودند. بيشتر كساني كه براي دريافت بليت خانه پدري ميآمدند يك سوال مشترك را از متصديان ميپرسيدند اينكه «آيا فيلم اكران ميشود؟» خانم جواني كه متصدي فروش بليت بود، گفت «تقريبا كلافه شدهام! همه همين سوال را ميپرسند، حتي بيشتر تلفنهاي امروز به سينما به خاطر اين سوال بوده، خب اگر قرار باشد اكران نشود، ما براي چه بليتها را فروختهايم؟»
بيرون سالن سينما و پيش از اينكه درها باز شود هم، صحبت از همين ماجرا بود؛ بعضي ميگفتند «در خبرها خواندهاند جلوي اكران خانه پدري گرفته شده»، بعضي ديگر هم در جواب ميگفتند «عدهيي نامه نوشتهاند اما وزارت ارشاد زير بار نرفته»، بعضيها هم پا را فراتر ميگذاشتند و آينده را پيشبيني ميكردند و ميگفتند «اكران خانه پدري به يك هفته هم نخواهد كشيد، چه خوب روز اول آمديم و فيلم را تماشا ميكنيم.»
وارد سالن سينما كه شديم همه به دنبال صندليهايشان بودند، چند دقيقه قبل از شروع هيچ صندلي خالي در سالن نبود، عدهيي هم در انتهاي سالن سرپا ايستاده بودند، كساني كه بليت گيرشان نيامده بود و حاضر بودند 100 دقيقه فيلم را سرپا نگاه كنند.
فيلم كه تمام شد سالن سينما شبيه يك سالن تئاتر در پايان نمايش شده بود. بيشتر تماشاگران ايستادند و با كف زدن فيلم را مورد تشويق قرار دادند و رضايت خود را از تماشاي فيلم اينگونه ابراز كردند.
از سالن سينما كه بيرون ميآمديم در راهروهاي خروجي همه از فيلم صحبت ميكردند. عدهيي تلخ بودن بيش از حدش را و عدهيي واقعيت عريانش را برجسته ميدانستند اما نقطه اشتراك همه كساني كه فيلم را ديدند در يك چيز بود «اكرانش چقدر طول خواهد كشيد؟»
چهار سالن به صفر رسيد
همان تماشاگران صبح روز شنبه كه از خواب برخاستند جواب سوال شان روشنتر ميشد و خبرگزاري ايسنا نيمه پر ليوان را ميديد و تيتر زد « اكران محدود خانه پدري» و خبر داد: «خانه پدري» از روز گذشته 4 دي ماه در سه سانس محدود در پرديس سينمايي كوروش و سينما تك خانه هنرمندان به نمايش درآمده است و امروز نيز طبق برنامه اعلام شده در 3 تا 4 سانس در پرديس سينمايي كورش و خانه هنرمندان ايران به نمايش درميآيد كه اغلب بليتهاي اين سانسها پيشفروش شده است. ايسنا همچنين مروري داشت بر روزگار پرفراز و نشيب اكران «خانه پدري» و اينكه قصه از كجا شروع شد.
مروري بر اخبار گذشته اين فيلم شاهدي است براينكه شايد همهچيز از واكنش «ناجي هنر» بهعنوان شريك سازنده فيلم كليد خورد، طوري كه در نهايت از فيلمي كه برايش سرمايهگذاري كرده بودند، صرفنظر كردند. البته قبل از آن هم «خانه پدري» در جشنواره فيلم ونيز شركت كرده بود كه در آنجا مورد تحسين قرار گرفت ولي بعد، مديران وقت سازمان سينمايي و نيز مسوولان «ناجي هنر» اعلام كردند با يك صحنه فيلم مشكل دارند و بايد حذف شود.
درواقع سردار منتظرالمهدي، معاون اجتماعي نيروي انتظامي براين باور بود كه «تاثيرات منفي سكانس ابتدايي فيلم بيشتر از تاثيراتي است كه به عنوان پيشگيري از يك آسيب ميتواند داشته باشد.» او همچنين درباره اينكه چرا با فيلمنامهيي كه در اين نهاد تصويب شده مخالفت ميشود، گفته بود كه «ماجراي تصويب اين فيلم به زمانهاي گذشته برميگردد. با اين حال آنچه در نوشته وجود دارد ممكن است در اجرا به صورت ديگر درآيد» و به اين ترتيب طبق توافقي تمام مالكيت فيلم به كيانوش عياري واگذار شد تا خيال ناجي هنر از فيلمي كه فقط «يك سكانس آن آزاردهنده بود، حتي با وجود اينكه با رويكرد آن مشكلي نداشت» راحت شود.
اينها همه در حالي است كه عياري بارها به صورت رسمي و علني تاكيد كرده، قصد سياهنمايي نداشته و فقط آسيبي اجتماعي را مطرح كرده است. او حتي درباره اصرار خود بر حذف نشدن صحنه قتل تصريح ميكند كه اين خشونت براي درك آرامش بعدي فيلم لازم و ضروري است و گرنه تمام هستي فيلم از هم ميپاشد. هنوز ساعتي ازخبر تعداد سالنهاي نمايشدهنده فيلم نگذشته بود كه خبرگزاري تسنيم خبر داد كه خانه هنرمندان از اكران فيلم «خانه پدري» كنار كشيد و هنوز به عصر نرسيده بوديم كه يكي از ركوردهاي مدت زمان اكران تاريخ سينماي ايران رقم خورد آن هم نه به دليل اعتراض تماشاگران، نه به دليل تصميم و حكم وزارت فرهنگ وارشاد اسلامي به عنوان نهاد تصميمگيرنده در مورد اكران يا عدم اكران يك فيلم سينمايي بلكه به دليلي كه واضح اعلام نشده است.
رويارويي مخالفان و موافقان
اين حرف به آن معني نيست كه اين فيلم مخالف نداشته است اما اعلام مخالفت به مثابه قانون اجرايي نيست مثلا مخالفان ميگفتند: جمال شورجه است كه علاوه بر كارگرداني عضو شوراي پروانه ساخت سينماي ايران هم هست. شورجه معتقد است كه فيلم در وضعيت كنوني نبايد به نمايش درآيد مگر اينكه اصلاحاتي در آن انجام شود: «اين فيلم قرار نبود اكران شود حال چه اتفاقاتي افتاده و چه مناسباتي صورت گرفته كه قرار شده در گروه هنر و تجربه بدون هيچگونه مميزي اكران شود، بياطلاع هستم. با توجه به شرايط فعلي كه متاسفانه مناديان به ظاهر حقوق بشر به دنبال بهانه هستند كه كشور را تحت فشار قرار دهند با توجه به قطعنامه اخيري كه احمد شهيد آن را علم كرد و به دروغ اتهاماتي به ايران زدند و كشور ما را محكوم كردند، نمايش فيلم و بعد حضورش در مجامع مختلف بينالمللي و... درست نيست.»
اما فيلم موافقان سر سختي هم دارد كه ميگويند: محمدمهدي عسگرپور، كارگردان و مديرعامل خانه سينما درباره اكران خانه پدري گفته است: «اين فيلم را مثل خيلي از كارهاي كيانوش عياري پسنديدم و اكران اين فيلم اتفاق خوبي درسينماي ايران است. اين فيلم اگر عادي اكران ميشد هم ميتوانست مخاطبانش را داشته باشد هر چند كه نمايش فيلم در گروه هنر و تجربه نيز اتفاق خوبي است.»
در انتظار هشتم دي
اميرحسين علم الهدي، دبير اجرايي گروه سينمايي «هنر و تجربه» هنوز ترجيح ميدهد اعلام موضع رسمي نكند وبه اين نكته بسنده ميكند كه اكران رسمي «خانه پدري» از هشتم دي ماه است. همان تاريخي كه دوهفته پيش اعلام شد.
و هنوز براي اين اعلام نظر هم تضميني نيست به همان دلايلي كه در همين روزها روزهايي اغلب تعطيل، برخي سخت در تكاپو هستند فيلمي اكران نشود، مصيبت شخصيت دختر فيلم «خانه پدري »تكرار شود اما از همان روزهاي تلخ سپري شده تاريخي هنوز وقتي حقي ناحق ميشود وروايتي به زبان هنر بر ساخته ميشود مردم هميشه در صحنه ميشتابند براي ديدن، انديشيدن و به قضاوت نشستن و مقاومت كردن در برابرتكرار آنچه نميخواهند و مخالفان نميخواهند قضاوت را به تماشاگران فيلم بسپارند.
... قصه اكران «خانه پدري» هنوز ادامه دارد...