انتشار سفرنامه شاملو به امريكا
«روزنامه سفر ميمنت اثر ايالات متفرقه امريغ» كه در واقع سفرنامه غيرشخصي احمد شاملو به امريكا نوشته شده در سال‌هاي 68 و 69 است، براي نخستين بار در ايران منتشر شد. مهر گزارش داد كه شاملو در مقدمه اين سفرنامه نوشته است: كساني گمان برده‌اند انگيزه نگارش «سفرنامه» كه طي سال‌هاي 68 و 69 در امريكا نوشتم، در واقع پاسخ گفتن به تُرهاتي بوده كه نشريات فارسي ايراني‌هاي مهاجر آن ديار پس از سخنراني من در دانشگاه «بركلي» نوشتند. حقيقت اين است كه نه، آن تُرهات لايق پاسخگويي نبود. من هميشه بر اين اعتقاد بوده‌ام كه خودكامگان حاكم بر ايران يكي از ديگري سفيه‌تر بوده‌اند و هميشه به دل داشتم بر تاريخ اين حاكمان نظريه‌يي بنويسم و اين فرصت در امريكا دست داد. در ادامه اين مقدمه آمده است: دوستاني كه سفرنامه را پيش از چاپ آن خوانده بودند، به جز همسرم كه ابتدا از نگارش آن خشنود نبود، همه آن را نوشته موفقي ارزيابي كردند اما پس از بازگشت به ايران هنگامي كه براي بستن اين پرونده به يكي از سفرنامه‌هاي مظفرالدين شاه به فرنگ و «روزنامه خاطرات اعتماد‌السلطنه» نگاه مجددي انداختم، به اين نتيجه رسيدم كه در نظيره‌سازي خود به هيچ‌وجه توفيق نيافته‌ام: سفاهت حاكمان تاريخي ما دايره‌اي كهكشاني است نه محدوده‌يي چنان بسته و محدوده‌يي چنان بسته و محدود كه من در «روزنامه سفر ميمنت اثر ايالات متفرقه امريغ» تصوير كرده‌ام! شاملو همچنين نوشته است: بينش محدود من مانع آن شده است كه اين فضاحت ناب را به نمايش بگذارم حال آنكه خود آن موجودات تاريخي توانسته‌اند اوج بلاهت را با نبوغ غيرقابل وصفي در صفحات تاريخ مكتوب ايران به ثبت برسانند. براي همه خوانندگان اين نوشته مقدور نيست «روزنامه خاطرات اعتماد‌السلطنه» را كه گزارش روز به روز حوادث دربار ناصرالدين شاه است، بخوانند، اين است كه من اينجا براي نشان دادن عدم موفقيت خود در اين نظيره‌سازي سطوري از آن روزنامه را با مختصر اصلاحاتي در عبارات شاهد مي‌آورم. وي در سخنراني خود در دانشگاه بركلي در آبان 68 نيز درباره سفرنامه امريكا گفته بود: البته اين يك سفرنامه شخصي نيست، بلكه از زبان يك پادشاه فرضي، احتمالا از طايفه منحوس قاجاريه روايت مي‌شود، تا برخورد دو جور تلقي و دو گونه فرهنگ و برداشت اجتماعي برجسته‌تر جلوه كند و اينكه قالب طنز را برايش انتخاب كردم، جهتش اين است كه جنبه‌هاي انتقادي رويدادها را در اين قالب بهتر مي‌شود جا انداخت. اين كتاب شامل بخش‌ها و فصول متعددي است ذيل عناويني مانند: گزارش روز‌به‌روز، ذكر معموه مشهوره برقلي، الله صفا، در وجه تسميه ولايت قالي‌فورنيا، تكمله در شكايت از كج‌تابي روزگار غدار، پاره‌يي افاضات تاريخي كه حتما يادمان باشد بدهيم به آب طلا بنويسند، فصل اندر باب اينكه جواب‌هاي هوي است، تفضل الهي شاخ و دم ندارد، زبان سعدي عليه‌الرحمه داشت از دست مي‌رفت كه بحمدالله...، به قبر پدرش خنديده كه گفته شاهنامه آخرش خوش است! و اوضاع مملكت قاراشميش است. كتاب «روزنامه سفر ميمنت اثر ايالات متفرقه امريغ» در 136 صفحه در شمارگان 3300 نسخه با بهاي 7000 تومان از سوي انتشارات مازيار راهي بازار كتاب شده است.