طنز تلخ با پيروي از سنت قصه‌گويي
اسفند گذشته چهار اثر از آثار عزيز نسين به فارسي برگردانده شد. در همين مدت كمي كه از انتشار اين آثار مي‌گذرد مخاطبان استقبال خوبي از اين آثار داشته‌اند. از همين روي نشست نقد و بررسي داستان‌هاي طنز عزيز نسين با حضور ارسلان فصيحي و داود وفايي مترجم اين آثار و رويا صدر و محمدحسن شهسواري هفته گذشته در شهر كتاب برگزار شد.
از ميان اين چهار اثر سه كتاب با ترجمه فصيحي منتشر شده است. فصيحي با تاكيد بر اين موضوع كه در انتخاب داستان‌ها آنهايي را انتخاب كرده است كه براي مخاطب ايراني ملموس باشد و براي چاپ با مشكل روبه‌رو نشوند، توضيح داد: «پس از گذشت سال‌ها از اشتهار عزيز نسين در ايران، امروز مي‌شود گفت كه سرانجام داستان‌هايش به درستي به فارسي ترجمه شده‌اند.» همچنين وفايي مترجم رمان «بچه‌هاي امروز معركه‌اند» اشاره‌اي به تاريخ 100 ساله اخير تركيه داشت و گفت: «از زمان فروپاشي عثماني تاكنون، جز مقاطعي كوتاه، اختناق و فشار همواره در اين كشور به‌وضوح وجود داشته است. بعد از مرگ مصطفي كمال فشار به گروه‌هاي مذهبي و چپ فزوني گرفت و فقط در دو دوره اقتدار عدنان مندرس و تورگوت اوزال فضا كمي باز شد. حزب عدالت‌و توسعه هم كارش را با گشايش فضاي سياسي آغاز كرد، اما اكنون زندان‌هاي تركيه از منتقدان
پر شده است.» او در ادامه اشاره‌اي به جايگاه عزيز نسين در ميان ديگر نويسندگان تركيه و ترجمه آثار او در ايران داشت. در همين راستا محمدحسن شهسواري، داستان‌نويس، صحبت‌هايي در ارتباط با آثار عزيز نسين مطرح كرد. سخنان شهسواري با اشاره‌اي به ديدگاه رابرت مك‌كي درباره ژانرهاي ادبي آغاز شد. شهسواري توضيح داد: «به باور مك‌كي كمدي فقط يك ويژگي دارد، اگر خواننده را بخنداند موفق است و اگر نخنداند ناموفق؛ بنابراين وقتي خواننده با مطالعه داستاني كمدي خنده بر لب‌هايش مي‌نشيند، چطور مي‌توان گفت با اثر بدي روبه‌رو هستيم؟» او به كتاب «بچه‌هاي امروز معركه‌اند» اشاره و تاكيد كرد: «اين كتاب از نظر فرم اثري موفق است.» شهسواري در ادامه اشاره‌اي به جايگاه عزيز نسين داشت و گفت: «عزيز نسين به جرگه هنرمنداني تعلق دارد كه هنر را براي هنر نمي‌خواهند. طنز او جنبه اجتماعي دارد. او در همين كتاب كساني را كه از هنر براي هنر سخن مي‌گويند تمسخر مي‌كند و از ديگرسو به مخالفت با هنر ايدئولوژي‌زده مي‌پردازد.» او همچنين درباره مضامين آثار نسين توضيح داد: «مضامين آثار نسين هستي‌‌شناسانه نيست و پس از مضمون‌هاي برآمده از عقده‌هاي فردي، اخلاق مهم‌ترين مضمون مورد توجه او است. نيمي از مضامين اخلاقي وي نيز درباره رياكاري است. مضمون سوم مورد توجه نسين به حوزه روانشناسي اجتماعي بازمي‌گردد و به ناخودآگاه اجتماعي مي‌پردازد.» يكي ديگر از كارشناسان حاضر در اين جلسه، رويا صدر، طنزنويس و پژوهشگر عرصه طنز بود. او با تاكيد بر اين نكته كه عزيز نسين بيش از دو هزار داستان نوشته است كه به طور قطع همه اين آثار در يك سطح نيستند، گفت: «او در مجموع نزديك به هفت سال از عمرش را در زندان گذرانده است. طنز نوشتن براي او كاري جدي و وسيله‌اي براي نقادي‌هاي اجتماعي بود. موضوع‌هاي او از متن زندگي برمي‌آيند و نگاهش به دنيا ساده است. طنز عزيز نسين روراست است و پيچيده نيست. او سليس و روان مي‌نويسد و مي‌تواند با مخاطب عام ارتباط برقرار كند. طنز نسين طنز موقعيت است و چون چندان متكي بر كلام نيست، ترجمه‌پذير است. طنز او گاه تراژيك مي‌شود و به طنز تلخ مي‌انجامد. » صدر همچنين اشاره‌اي به ديگر ويژگي‌هاي آثار عزيز نسين داشت و تاكيد كرد: «تضاد در روند ماجرا، پايان‌بندي غافلگيركننده و اغراق در شخصيت‌سازي از ديگر ويژگي‌هاي آثار نسين هستند. نسين مبدع سبك تازه‌اي در داستان‌نويسي نيست و از سنت قصه‌گويي پيروي مي‌كند.»