محمدجواد ظريف در گفت‌وگو با نيويوركر:
به دنبال استحكام برجام
در دوره اوباما هستم
محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه كشورمان در مدت زمان حضور در نيويورك ديداري با نشريه امريكايي نيويوركر داشته است كه از بسياري جهات هم در سطح سوال و هم در پاسخ‌هاي ظريف، منحصر به فرد است: بخش‌هايي از اين گفت‌وگو به شرح زير است:
به گزارش فارس، ظريف درباره اظهارات باراك اوباما، رييس‌جمهور امريكا مبني بر همكاري نظامي با كشورهاي حاشيه خليج فارس عليه ايران گفت: «خب، من فكر مي‌كنم عادت‌هاي كهنه، سخت از بين مي‌روند.»
«رابين رايت» همچنين از ظريف درباره يك اظهارنظر اوباما كه براي جلوگيري از تشديد درگيري‌ها در داخل منطقه بايد با «گروه‌هاي معقول‌تر در داخل ايران» تعامل كرد؛ گفت: «من فكر نمي‌كنم تقسيم كردن ايران به گروه‌هاي «معقول» و «غيرمعقول»، نه درست و نه اثربخش باشد و نه به كسي ربطي دارد. ايالات متحده قبلا اين كار را انجام داده، اما نتيجه‌اي نداشته است.»
«رايت» با يادآوري مصاحبه‌اي از وزير خارجه ايران در سال 2013 با همين مجله كه در آن گفته بود بعد از توافق هسته‌اي روابط بهتر با كشورهاي حاشيه خليج فارس را در اولويت قرار خواهد داد، پرسيد: «پايان دادن به اين درگيري‌هاي نيابتي مستلزم چه كاري است؟ ما مي‌خواهيم از هر فرصتي براي همكاري با همسايگان‌مان در خليج فارس استفاده كنيم. ما هم به صورت علني و هم خصوصي، پيشنهاداتي را براي تعامل و گفت‌وگو مطرح كرده‌ايم. اما متاسفانه آنها گوش شنوا ندارند.»
رييس دستگاه ديپلماسي ايران، سپس با اشاره به سياست ايران در قبال عربستان سعودي گفت: «مساله اين نيست كه به تنش نياز هست. ما خويشتنداري را از خيلي وقت پيش آغاز كرديم، وقتي كه آنها 8 سال از صدام حسين حمايت كردند، اما او به آنها پشت كرد و هدف حمله قرارشان داد.» طي دو سال و نيم گذشته، وقتي كه ما وارد مذاكرات هسته‌اي شديم، سعودي‌ها هر كاري براي تخريب آن مذاكرات، (اعم از) اشباع بازارهاي نفتي، انجام دادند و ما خويشتنداري به خرج داديم. هر چيزي حدي دارد.»
دولت بعدي امريكا و برجام
خبرنگار نيويوركر پرسيد: «الان آخرين سال حضور اوباما و جان كري در دولت است. شما فكر مي‌كنيد يك رييس‌جمهور جديد، خواه دموكرات باشد يا جمهوريخواه، چه معنايي در آينده فرآيندي خواهد داشت كه در دوران دولت اوباما شروع شد؟» ظريف گفت: «من بيشتر تمايل دارم كه اين فرآيند در دوران دولت اوباما به ثمر بنشيند. اعتقاد من اين است كه اگر چنين بشود، روساي جمهور آينده ايران و امريكا، هر دو، محافظت از آن (توافق) و ضمانت ادامه آن را در راستاي منافع‌شان خواهند داد، چون ما عقيده داريم كه اين توافق خوبي است. بنابراين، تمركز من اين است كه ما اين توافق را در طول ماه‌هاي باقي مانده از دوران جان كري و خودم مستحكم كنيم و اطمينان حاصل كنيم كه همه، منافع پايبندي به اين توافق را درك مي‌كنند.»
خبرنگار نيويوركر گفت: «آيا شما فكر مي‌كنيد كه رييس‌جمهور بعدي امريكا - هر كدام از حزب‌ها كه برنده شود - احتمال دارد كه همين قدر رفتارش دوستانه باشد يا به اندازه رييس‌جمهور فعلي علاقه‌مند به مذاكره باشد؟»ظريف گفت: «اما بسياري از مردم در ايران، (رفتار) اين دولت (امريكا) را چندان هم دوستانه نمي‌بينند.»
وزير خارجه ايران همچنين به حكم ديوان عالي امريكا براي پرداخت حدود 2 ميليارد دلار به خانواده‌هاي قربانيان بمب‌گذاري سال 1983 بيروت واكنش نشان داد و گفت: «كل احترامم به دستگاه عدالت امريكا از بين رفت. مردم ممكن است در كشورهاي‌شان عليه مصادره اموال امريكا قانون صادر كنند. شما از اين خوشحال مي‌شويد؟ ايالات متحده جرايم زيادي عليه مردم ايران، ويتنام، مردم افغانستان و مردم عراق مرتكب شده است. آيا آنها مي‌توانند در كشورهاي خودشان به خاطر تلفات جانبي ناشي از بمباران‌هاي امريكايي، به خاطر شكنجه‌هاي ساواك درست شده توسط امريكا از اين كشور پول مطالبه كنند و بعد بروند و آن را مصادره كنند؟ شما تمايلي به پذيرفتن اين داريد؟ بنابراين ما چرا بايد راي ديوان عالي را قبول كنيم؟ ديوان عالي، ديوان عالي امريكا است نه ديوان عالي دنيا. ما در حدود اختيارات قانوني اين دادگاه نيستيم و پول ما هم همين طور. اين دزدي است، يك دزدي بزرگ، دزدي خياباني. اما قبول كنيد، ما آن را پس مي‌گيريم.
در مجلس جديد كمتر شاهد سوال از وزرا خواهيم بود
در ادامه خبرنگار نيويوركر با بيان اينكه دور جديد مجلس شوراي اسلامي شاهد حضور شمار بيشتري از نمايندگان حامي دولت است، از آقاي ظريف پرسيد كه اين امر چه اثري بر عملكرد دولت خواهد داشت؟
وزير امور خارجه گفت: «از آنجا كه ما از سيستم مستحكم حزبي برخوردار نيستيم، نمايندگان پارلمان مي‌توانند بسته به هر موضوع و احساس‌شان در مورد اينكه مردم در آن موضوع چه انتظاري از آنها دارند، تصميم‌گيري كنند. به همين نحو هم بود كه مجلس قبلي كه پارلماني اصلاح‌طلب هم نبود، از مذاكرات هسته‌اي ما حمايت كرد. اگر ما عملكرد مناسبي نداشته باشيم، همين حاميان مي‌توانند به مخالفان ما بدل شوند. بنابراين، هرچند در پارلمان جديد افرادي بيشتري هستند كه نگاه مشابهي با رييس‌جمهور دارند، اما اين به آن معني نيست كه رييس‌جمهور الزاما مي‌تواند در هر موضوعي اكثريت را (در پارلمان) همراه خود داشته باشد. در همه جاي دنيا، سياست، سياست است.»
ظريف در پاسخ به اين سوال كه نخستين طرحي كه رييس‌جمهور قصد دارد در پارلمان جديد مطرح كند، چيست، گفت: «لايحه حقوق شهروندي نيازمند تاييد پارلمان نيست. شايد رييس‌جمهور بخواهد رويه‌ها، ضمانت‌ها و سازوكارهاي مشخصي را ارايه دهد، كه ممكن است نيازمند تصويب پارلمان باشند. باقي موارد، كارهايي است كه پارلمان مي‌تواند براي جلوگيري از اجراي سياست‌ها انجام دهد. پارلمان توانمندي جدي‌اي براي پرسش از وزرا، پرسش از سياست‌ها و حتي استيضاح وزرا را دارد. (در مجلس جديد) ديگر كمتر شاهد اين موارد خواهيم بود.»
از برگزاري نمايشگاه هلوكاست حمايت نمي‌كنيم
در ادامه خبرنگار از ظريف در مورد برگزاري نمايشگاه كاريكاتور هلوكاست توسط ايران سوال كرد، كه وزير امور خارجه ايران گفت: «نه، اين ايران نيست. اين نمايشگاه توسط دولت ايران كنترل نمي‌شود و توسط دولت هم تاييد نشده است.» رايت گفت كه به هر حال دولت مجوز اين نمايشگاه را صادر مي‌كند، اما ظريف گفت: «نه واقعا. انجام اين كار نيازي به مجوز ندارد. ما فقط بايد براي افرادي كه مي‌آيند رواديد صادر كنيم. ما اين را مد نظر قرار مي‌دهيم كه افرادي كه نفرت‌پراكني نژادي و خشونت را تبليغ مي‌كنند، دعوت نشوند.» ظريف در پاسخ به اين سوال كه اساسا چرا ايران اجازه برگزاري چنين نمايشگاهي را مي‌دهد، گفت: «چرا ايالات متحده «كو كلاكس كلن» (گروه‌هاي سفيدپوست نژادپرست) دارد؟ آيا مقصر اينكه سازمان‌هاي تنفرپراكن نژادي در ايالات متحده وجود دارد، دولت ايالات متحده است؟ تصور نكنيد كه ايران تك‌صدايي است. دولت ايران از هيچ نمايشگاهي با ماهيتي كه از آن صحبت مي‌كنيد حمايت نكرده و چنين نمايشگاهي ترتيب نمي‌دهد. هر وقت توانستيد سازمان‌هاي خود را از انجام چنين كارهايي بازداريد، آن وقت مي‌توانيد از ديگران هم بخواهيد چنين كاري كنند.» وي در مورد اينكه او و رييس‌جمهور سال جديد را به يهوديان تبريك گفته‌اند، گفت: «خوب، ما به افتتاحيه آن فستيوال (نمايشگاه هلوكاست) نخواهيم رفت.»