افتخارآفريني اصغر فرهادي و شهاب حسيني در جشنواره كن
دو جايزه از هفت جايزه نصيب ايران شد
بهار سرلك
شصت‌ونهمين جشنواره بين‌المللي فيلم كن، معتبرترين رويداد سينمايي جهان، روز يكشنبه 22 ماه مه با اهداي نخل طلا به فيلم «من، دنيل بليك» ساخته كن لوچ به كار خود پايان داد.
بازي تحسين‌برانگيز شهاب حسيني در فيلم «فروشنده» تازه‌ترين ساخته اصغر فرهادي، جايزه بهترين بازيگري جشنواره كن 2016 را براي او به ارمغان آورد. شهاب حسيني براي سومين همكاري‌اش با اصغر فرهادي توانست نام خود را به عنوان نخستين بازيگر ايراني كه شايسته دريافت نشان نخل طلاي كن است، ثبت كند. او به هنگام دريافت جايزه‌اش گفت: ««خدا را به خاطر اين شبي كه در زندگي به من هديه كرد، سپاس مي‌گويم. مطمئنم كه روح پدرم الان از بهشت اين صحنه را نگاه مي‌كند، اميدوارم كه شاد باشد.» او اين جايزه را به مردم سرزمين ايران تقديم كرد. حسيني در نشست خبري كه بعد از مراسم برگزار شد، گفت: «دو جايزه از هفت جايزه به كشور من تعلق گرفت و همين موضوع بسيار خارق‌العاده است.»
دومين شگفتي براي سينماي ايران با خواندن نام بهترين فيلمنامه رقم خورد و فرهادي براي نگاشتن فيلمنامه «فروشنده»، جايزه بهترين فيلمنامه را از آن خود كرد. فرهادي به هنگام دريافت جايزه‌اش گفت: «انتظار دريافت دومين جايزه را نداشتم. فيلم‌هاي من خوشحال‌كننده نيستند، اما خوشحالم كه با جايزه هايم مردم را خوشحال مي‌كنم. » او نيز در نشست خبري گفت: «اين جايزه را به عنوان اداي احترامي به سينماي ايران، دريافت كرده‌ام.»
لوچ كه پيش از اين و در سال 2006 نخل طلا را براي فيلم «بادي كه در كشتزار مي‌لرزاند» به دست آورده بود، به هنگام دريافت جايزه‌اش گفت: «ما در چنگ رياضت هستيم. » او كه ماه آينده 80 ساله مي‌شود و مدتي از دنياي فيلمسازي خداحافظي كرده بود، در ادامه گفت: «اين جشنواره براي آينده سينما بسيار مهم است. » لوچ در ادامه دريافت اين جايزه را در محفلي باشكوه، عجيب‌وغريب خواند و به شرايط مردمي كه الهام‌بخش او بودند، اشاره كرد و گفت: «وقتي رنج و غم هست، آدم‌هايي كه گرفتار رنج و غم نيستند از آن سود مي‌برند. بايد بگوييم دنياي ديگر لازم و امكان‌پذير است.»
فيلم لوچ، روايت نجاري است كه بيماري قلبي‌اش او را با كاغذبازي‌هاي اداري مواجه مي‌كند. اين كارگردان بريتانيايي جايزه خود را از دستان مل گيبسون، بازيگر امريكايي دريافت كرد.
اما دونالد ساترلند در نشست خبري كه بعد از مراسم اهداي جوايز برگزار شد فيلم «من، دنيل بليك» را تحسين كرد و گفت: «اثري فوق‌العاده كه طنينش در قلب و روح شما مي‌پيچد. » كن لوچ نيز در پشت صحنه مراسم، دومين جايزه خود از جشنواره كن را خارق‌العاده توصيف كرد و گفت: «نفس‌مان بريده است. انتظار بازگشت به اين جشنواره را نداشتم.»
جايزه بهترين كارگرداني به طور مشترك به كريستين مونجيو براي درام رومانيايي «فارغ‌التحصيل» و اوليويه آساياس براي ساخت فيلم «مشتري شخصي» رسيد. فيلم «فارغ‌التحصيل» درباره تلاش‌هاي پزشكي است كه به دخترش كمك مي‌كند امتحان سرنوشت‌سازي كه در مدرسه از او خواهند گرفت، موفق باشد. اما اوليويه آساياس در فيلم تازه‌اش با بازي كريستين استوارت تريلر روانكاوانه‌اي است كه داستانش در دنياي زيرزميني مد پاريس مي‌گذرد. فيلم رومانيايي با استقبال گرم مخاطبان و فيلم «مشتري شخصي» در سالن نمايش‌دهنده با هوي تماشاگران مواجه شد.
فيلمساز جوان كانادايي گزويه دولان جايزه ويژه هيات داوران را براي «اينجا ته دنياست» به دست آورد. اهالي رسانه به هنگام تماشاي مراسم در سالني ديگر در همان ساختمان، اين انتخاب هيات داوران را هو كردند. دولان به هنگام دريافت جايزه‌اش و در حالي كه صورتش با شنيدن صداي هو سرخ شده بود، گفت: «از ارتباطي كه با حس فيلم برقرار كرديد، متشكرم. » «اينجا ته دنياست» ملودرامي درباره مرد جواني است كه نزد خانواده‌اش مي‌رود تا بگويد در حال مرگ است. دولان در ادامه صحبت‌هايش گفت: «هميشه احساس را به راحتي نمي‌توان با ديگران به اشتراك گذاشت. خشونت همانند فرياد مي‌ماند. تنها كاري كه در اين دنيا مي‌كنيم، از اين جهت است كه دوست‌مان بدارند. مخصوصا من. براي اينكه پذيرفته شوم. هر چه بيشتر رشد كنم، هر چه بيشتر در مسيرم قدم بردارم، فهميدن من سخت‌تر مي‌شود. حالا مي‌دانم چه كسي هستم.»
لازلو نمس، كارگرداني كه سال گذشته همين جايزه را براي فيلم «پسر‌شائول» از آن خود كرد و امسال روي صندلي هيات داوران تكيه زده، فيلم دولان را «سفري تكان‌دهنده» خواند و گفت: «من آرزو داشتم و خطرهاي زيادي كردم. وقتي فيلم دولان شروع مي‌شود، مي‌توانيد صداي واضح كارگردان را احساس كنيد. وقتي مي‌بينم آدم‌ها سعي مي‌كنند مسيرهاي متفاوت و شخصي‌تري را بپيمايند، خوشحال مي‌شوم. فكر مي‌كنم همين ماهيت سينماست.»
دولان در پشت صحنه مراسم از فرصت استفاده كرد و منتقدان را مورد خطاب قرار داد: «من هميشه چيزهايي را كه منتقدان مي‌نويسند مي‌خوانم. اين‌طوري زندگي‌ام را مي‌سازم؛ دوست دارم بدانم مردم چه فكري مي‌كنند. اگر چيزي را كه من سفيد مي‌بينم مردم سياه ببينند، پاي مشكلي در ميان است.»
آندريا آرنولد، فيلمساز بريتانيايي سومين جايزه هيات داوران را براي فيلم «عسل امريكايي» كه روايت شاعرانه‌اي از سفرجاده‌اي در سراسر امريكا است، از آن خود كرد. او در سال‌هاي گذشته براي ساخت فيلم‌هاي «جاده سرخ» و «تنگ ماهي» اين جايزه را به دست آورده بود. بسياري اين فيلم را براي دريافت جايزه‌اي باارزش‌تر پيشتاز مي‌دانستند و معتقد بودند فيلم «توني اردمان» ساخته مارن اده نيز شايسته دريافت جايزه است.
ژاكلين ژوزه، جايزه بهترين بازيگر زن را براي بازي در درام «رزاي من» به كارگرداني بريانته مندوزا به دست آورد. اين فيلم روايت مبارزه مادري فقير با فساد اداره پليس در پايتخت فليپين است. فيلم Divines داستان زندگي دختري نوجوان در حومه پاريس جايزه دوربين طلايي را براي هدا بينامينا به ارمغان آورد. اين كارگردان فيلم اولي زماني كه براي دريافت جايزه‌اش روي استيج رفت از موفقيتي كه نصيب كارگردانان زن شده است، تقدير كرد و گفت: «كن از آن ما است. ما اينجاييم! اين حقيقت كه زني مي‌تواند جايزه‌اي ببرد، عجيب است؛ شرايط بايد تغيير كند.»
نخل طلاي افتخاري نيز به ژان پي‌ير لئو، بازيگر كهنه‌كار فرانسوي كه بيشتر براي بازي در فيلم‌هاي فرانسوا تروفو شناخته مي‌شود، اهدا شد. لئو نخستين‌بار سال 1959 در شخصيت آنتوان دوآنل و در فيلم «400 ضربه» پا به دنياي سينما گذاشت. او در سن 14 سالگي نخستين گام‌هايش را در كنار تروفو روي فرش قرمز جشنواره كن برداشت. اين بازيگر 71 ساله در سخنراني‌اش گفت: «سينما تنها هنري است كه مرگ را به هنگام كار ثبت مي‌كند، مانند زنبورهاي عسل مي‌توانيم مردن‌مان را در كندو ببينيم.»
رياست شصت‌ونهمين جشنواره كن بر عهده جورج ميلر، كارگردان استراليايي بود و كريستين دانست، دونالد ساترلند، كتايون شهابي، لازلو نمس و ونسا پاراديس از اعضاي هيات داوران اين دوره از جشنواره كن بودند.