مردي كه بيش از خود
مردم را ديد
هاشم صباغيان
در تاريخ انقلاب ما همواره چهره‌ها و افرادي بودند كه در مقاطع حساس ايفاي نقش كرده‌اند و اثرگذار بوده‌اند. بي‌شك يكي از اين چهره‌ها مرحوم عزت‌الله سحابي بود كه بحق مي‌توان او را يكي از چهره‌هاي ارزنده انقلاب دانست. مردي كه در طول عمر خود چه قبل و چه پس از انقلاب دوران سختي را پشت سر گذاشت اما روحيه مقاومتش هرگز خدشه‌دار نشد. مردي كه در تمام طول عمرش و در مسير فعاليت‌هاي سياسي‌اش بر اين باور بود كه نقش مردم در تعين سرنوشت خودشان را پر رنگ و موثر كرد و بر همين مبنا بود كه همواره بر حقوق مردم پافشاري مي‌كرد. مهندس سحابي با تشكيل انجمن اسلامي دانشجويان وارد دوران مبارزه عليه رژيم طاغوت شد و شايد همين امر سبب شد توجه به آرا و نظرات جوانان در تمام سال‌هاي زندگي‌اش تبديل به يكي از شاخصه‌هاي اصلي شخصيت او شود. اما به جرات مي‌توان گفت در مجموعه تلاش‌هاي با ارزش او نقش مردم بسيار پررنگ و در اولويت بود و در تمام طول مبارزات سياسي‌اش از هيچ تلاشي براي حق و حقوق مردم فروگذار نكرد. از همين رو مي‌توان گفت سحابي مردي بود كه كمتر خودش و بيشتر مردم را مي‌ديد. به گزاف نرفته‌ايم اگر بگوييم از مردي همچون يدالله سحابي چنين فرزند خلفي همچون عزت‌الله سحابي انتظار مي‌رفت چنان كه او هم دختر ارزشمندي همچون هاله سحابي را تربيت كرد؛ زني كه بسان پدرش در راه مبارزه براي ايران و مردم ايران از هيچ تلاشي فروگذار نكرد. در گفتارها و نوشتارها و اعمال عزت‌الله سحابي مي‌توان يك روشنفكر ديني به تمام معنا را يافت كه مسائل را با ديدي روشنگرانه مورد تحليل و بررسي قرار مي‌داد. صحبت از عزت‌الله سحابي بسيار است و شايد بسيار هم گفته شده اما جا دارد در آستانه پنجمين سال فقدانش ياد از زني كنيم كه در تمام طول عمر او هم پاي او حركت كرد و در سال‌هايي كه او در زندان بود، همسرش بود كه بار زندگي را بر دوش كشيد و خم به ابرو نياورد و همواره پشتوانه او بود. خانم زري عطايي در تمام سال‌هايي كه مهندس سحابي در زندان و بيرون از زندان بودند پا به پاي ايشان مقاومت كردند و در پيشرفت نظرات و نقش او اثربخش بودند. بر كسي پوشيده نيست براي فردي كه مبارزه سياسي مي‌كند همراهي خانواده چقدر مي‌تواند مهم و روحيه بخش باشد. عزت‌الله سحابي يك مبارز كامل بود و اين موضوع در خانواده او نيز جاري بود تا الگو و نمونه‌اي براي تمام كساني باشند و رشد و بالندگي ايران و مردم ايران آرزوي آنهاست.