درخواست 51 ديپلمات ارشد امريكايي از باراك اوباما
عليه بشار دست به سلاح شويد
5 سال از بحران سوريه مي‌گذرد؛ بحراني كه رويكردهاي متفاوت منطقه‌اي و فرامنطقه‌اي را به خود ديده اما هنوز به ساحل آرامش نرسيده است. در شرايطي كه ديگر به سختي مي‌توان علت بحران در سوريه را به نارضايتي‌هاي داخلي محدود كرد، هر روز بر تعداد بازيگران منطقه‌اي و فرامنطقه‌اي اين بحران افزوده مي‌شود. تعدد بازيگران تنوع راهكارها را هم به دنبال خود مي‌آورد. راهكارهايي كه هيچ كدام تاكنون نتوانسته‌اند از شعله‌هاي بحران بكاهند. باراك اوباما، رييس‌جمهور ايالات متحده از زمان آغاز بحران در سوريه با فشارهاي بسياري براي دخالت نظامي مستقيم در اين كشور روبه‌رو بوده است. متحدان منطقه‌اي امريكا مانند عربستان سعودي به‌شدت از آنچه كه انفعال عملي امريكا در پرونده سوريه مي‌خوانند، ناراضي هستند و بارها به امريكا هشدار داده‌اند كه خط قرمزهاي دولت وي براي دخالت نظامي در پرونده سوريه مدت‌ها پيش زير پا گذاشته شده است. در برابر امتناع اوباما از دخالت نظامي در پرونده سوريه جدا از بحث ائتلاف نظامي عليه داعش، هر روز صداي انتقادهاي بيشتري از داخل امريكا از سوي تندروها مطرح مي‌شود. روز گذشته 51 ديپلمات ارشد امريكايي كه در وزارت امور خارجه اين كشور صاحبنام هستند با امضاي سندي داخلي خواهان اعمال سياست جديد امريكا در برابر سوريه شدند. سياستي كه به توصيه آنها بايد حمله نظامي مستقيم عليه بشار اسد را شامل شود. اين سند جزو سندهاي طبقه‌بندي شده وزارت امور خارجه امريكا است و به شكل رسمي هفته گذشته در اختيار مركز سياستگذاري وزارت امور خارجه امريكا قرار گرفته است. مقام‌هايي كه اين سند را امضا كرده‌اند در حوزه‌هاي متفاوت از حقوق بشر تا خاورميانه فعاليت داشته‌اند. يكي از مقام‌هاي امضا‌كننده اين سند به سي بي‌سي گفته است كه اين سند در پاسخ به 5 سال سياست اشتباه امريكا در سوريه نوشته و منتشر شده است. امضاكنندگان اين سند ادعا كرده‌اند كه بشاراسد مردم سوريه را هدف حملات مستقيم خود قرار داده است و همچنين عليه شبه‌نظامياني كه مورد حمايت امريكا بوده‌اند هم اقدام‌هاي نظامي انجام داده است. در بخش‌هايي از اين سند هم بشار اسد در ممانعت از انتقال كمك‌هاي بشردوستانه اعم از غذا و دارو به سوري‌هاي گرفتار در جنگ، مقصر شناخته شده است. نويسندگان اين سند با تاكيد بر راهكار سياسي براي حل بحران در سوريه تاكيد كرده‌اند كه در شرايطي كه بشار اسد هزينه اشتباهات خود را پرداخت نكند نمي‌توان به موفقيت نظامي در ميدان عمل سوريه اميدوار بود. امضاكنندگان اين سند ادعا كرده‌اند كه سياست امريكا در سوريه فراموش كردن بشار اسد و مبارزه صرف با داعش بوده كه اشتباه است. در بخش‌هاي ديگري از اين نامه آمده است: اقدام‌هاي بشاراسد منجر به قدرت‌گيري داعش شده است، وضعيت متحدان امريكا در منطقه را به خطر انداخته، به بحران پناهندگان منتهي شده كه تمامي اين مسائل منجر به بي‌ثبات شدن اروپا شده و به تلفيق تهديد تروريسم با نقض حقوق بشر منتهي شده است. در اين سند اشاره مستقيمي به راهكارهاي نظامي مشخص مانند حملات هوايي امريكا نشده اما به اين مرحله نزديك و تاكيد شده است كه قدرت نظامي بشار در حريم هوايي سوريه بايد محدود شود چرا كه تهديدي براي شبه‌نظاميان مورد حمايت امريكا است. يك مقام وزارت امور خارجه امريكا در گفت‌وگو با سي‌بي‌اس مي‌گويد كه امضاي اين سند توسط 51 نفر در حقيقت بسيار بي‌سابقه است. سند مشابهي كه در سال 1993 امضا شد و سوژه آن هم اعتراض به امتناع بيل كلينتون از نسل‌كشي در بوسني بود امضاي تنها 12 نفر را شامل شده بود. امضاكنندگان اين سند تاكيد دارند كه هدف از نگارش آن صرفا جلب‌توجه براي بازبيني سياست‌هاي امريكا در قبال سوريه بوده و نه بيشتر. سي‌بي‌اس در ادامه گزارش خود ادعا مي‌كند كه جان كري، رييس‌جمهور امريكا هم در خفا خواهان سياست جدي‌تر امريكا در قبال سوريه شده است اما بسياري از طرح‌هاي وي براي سوريه با مخالفت كاخ سفيد روبه‌رو شده است. از سوي ديگر جان كري در واكنش به درخواست گروهي از ديپلمات‌هاي وزارت خارجه اين كشور مبني بر حمله به سوريه براي ساقط كردن بشار اسد از قدرت گفت كه هنوز اين گزارش را مطالعه نكرده اما به روند مجمع انتقادي احترام مي‌گذارم. وزارت خارجه امريكا داري مجمعي موسم به مجمع ناراضي‌ها است كه ديپلمات‌هاي مخالف مي‌توانند نظرات خود درباره هر موضوع مرتبط با وزارت خارجه در آنجا مطرح كنند. سند فوق نيز در اين مجمع مطرح شده است. همزمان با انتشار خبر درخواست ديپلمات‌هاي امريكايي از اوباما براي دخالت نظامي مستقيم عليه بشار اسد، كاخ كرملين نسبت به طرح حمله به سوريه و تغيير حكومت اين كشور هشدار داده و تاكيد كرد كه چنين اقدامي كل منطقه را وارد هرج و مرج و بحران خواهد كرد.
پيشنهاد براي تشكيل 1+5 در مذاكرات سوريه
در شرايطي كه تمام مذاكرات درون‌سوري تاكنون با شكست روبه‌رو شده است، معارضان خارج‌نشين سوريه موسوم به «ائتلاف ملي نيروهاي انقلاب و معارضه سوريه» پيشنهاد الگوبرداري از مذاكرات هسته‌اي ايران با 1+5 را در مذاكرات سوريه داده است. به گزارش وال استريت ژورنال اين گروه معارضه خواهان حضور چين، انگليس، فرانسه و آلمان در كنار امريكا و روسيه در مذاكرات سوريه شده است. «انبس عبده» رييس دوره‌اي ائتلاف با طرح اين مساله تاكيد كرده كه اين مكانيزم در بحران برنامه هسته‌اي ايران نتيجه داده است. عبده گفته كه منتظر پاسخ اروپا به اين پيشنهاد است و توضيح داده كه چنين پيشنهادي مساله را از انحصار امريكا و روسيه خارج مي‌كند. پيش از اين اوايل خردادماه نيز وزير خارجه تشكيلات خودگردان فلسطين نيز خواستار مذاكراتي شبيه به مذاكرات هسته‌اي ايران و گروه موسوم به «1+5»، براي احياي روند سازش در پرونده فلسطين شده بود.
روسيه وعده‌اي به كسي نداده است
«روسيه درباره سوريه هيچ وعده‌اي به هيچ كس نداده است.» تازه‌ترين موضع‌گيري وزير امور خارجه روسيه در قبال هشدارها و تهديدهاي همتاي امريكايي. به گزارش «اسپوتنيك» پيش از اين جان كري اعلام كرده بود كه روسيه بايد درك كند كه امريكا در رابطه با موارد نقض آتش‌بس در سوريه ديگر تحمل و صبر «بسيار اندكي» برايش باقي مانده است. لاوروف در پاسخ به اين سوال گفت كه از اين اظهارات همتاي امريكايي‌اش به‌شدت متعجب شده و از واشنگتن خواست تا در رابطه با سوريه صبر و تحمل بيشتري به خرج دهد. رييس دستگاه ديپلماسي روسيه در ادامه تاكيد كرد اينكه افراد مدعي تلاش براي دستيابي به راه‌حل صلح در سوريه، موفق نشده‌اند دور ميز مذاكرات بنشينند، تقصير واشنگتن است نه مسكو. وي افزود: در حال حاضر هيچ پيشرفتي در زمينه سازش سياسي در سوريه صورت نگرفته، چراكه جمع كردن تمام گروه‌ها دور يك ميز غيرممكن بوده است. تركيه اجازه نمي‌دهد كردها وارد مذاكرات شوند و كميته عالي مذاكرات نيز از به رسميت شناختن ديگر گروه‌هاي مخالف سر باز مي‌زند و مدام اصرار دارد تا به عنوان مذاكره‌كننده اصلي معارضان سوري مطرح باشد.