پسلرزههاي خروج بريتانيا از اتحاديه ادامه دارد
كودتا عليه رييس در حزب كارگر
ميثم سليماني
كودتا در كشورهاي اروپايي شكل و شمايل ديگري به خود ميگيرد. در قاره سبز ديگر نيازي نيست نظاميان وارد دفتر نخستوزير و رييسجمهور شوند تا او را از سمت خود بركنار كنند. كودتا در جايي مانند بريتانيا به گونه ديگري رخ ميدهد، گاهي مانند مارگارت تاچر دوستان از پشت خنجر ميزنند و فرد از نخستوزيري عزل ميشود و گاهي مانند حزب كارگر وزراي در سايه اين حزب دست به استعفا ميزنند تا جرمي كوربين را به دلايلي واهي از سمت خود بركنار كنند. جرمي كوربين از روز يكشنبه با موجي از استعفا در اعتراض به رهبري ضعيف وي در جريان رفراندوم خروج بريتانيا از اتحاديه اروپا مواجه شد و تعدادي از وزراي در سايه كابينه حزب كارگر در مجلس عوام با استعفا خواهان كنارهگيري كوربين از سمت خود شدند. اگرچه در اين بين يازده نفر از اعضا استعفا دادند و يك نفر نيز به وسيله شخص كوربين از سمت خود بر كنار شد، اما اين وزرا كه احساس ميكردند با اين كار ميتوانند كوربين را مجبور به كنارهگيري از سمت خود كنند، عملا خود را زير سوال بردند. عملكرد مخالفان كوربين نشان داد كه اين اقدام آنها تنها به دليل عدم رضايت از عملكرد كوربين در رفراندوم نيست زيرا ديويد كامرون به عنوان نخست وزير و رهبر حزب محافظهكار بريتانيا تا اين اندازه براي نتيجه به دست آمده تحت فشار و مورد انتقاد قرار نگرفت كه به ناگاه جرمي كوربين به عنوان رهبر اقليت مجلس نمايندگان و حزب كارگر مورد هجوم هم حزبيهاي خود قرار بگيرد. با اين مقدمه ميتوان گفت كه وزراي فوق با بهانه كردن مساله رفراندوم، قصد دارند تا جرمي كوربين را از سمت خود به صورت غيردموكراتيك عزل كنند. با اين وجود بايد اين را پذيرفت كه جرمي كوربين شخص محبوبي در ميان بدنه سران حزب كاگر نيست و اين اعضاي سياسي حزب نبودند كه او را به عنوان رهبر حزب معرفي كردند بلكه اين بدنه اصلي حزب كارگر بود كه او را تبديل به رهبر حزب در ماه سپتامبر با وجود ميل باطني سران حزب كرد. حالا كه كوربين ميداند حمايت مردمي را پشت سر خود دارد، مخالفان كوربين نميتوانند با اعتماد به نفس زيادي براي بركناري كوربين گام بردارند چراكه ميدانند اتفاقي كه در انتخابات رهبري حزب كارگر به وجود آمد مجددا قابل تكرار است و حمله بيشتر به كوربين محبوبيت او را افزايش ميدهد.
طبق قوانين داخلي حزب اگرچه مردم ميتوانند رهبر حزب را مشخص كنند اما نمايندگان ميتوانند رهبر حزب را كنار بگذارند. كوربين روز يكشنبه رسما اعلام كرد كه من در مقابل هزاران نفر كه در ماه سپتامبر به من راي دادند مسوول هستم و از سمت خود به آساني كنارهگيري نميكنم و هشدار داد كه اگر ميخواهيد اين كار را انجام دهم در يك انتخابات آزاد و دموكراتيك از سمت خود كنار خواهم رفت.
در سلسله اتفاقهاي رخ داده در داخل حزب كارگر، با توجه به اينكه 12 نفر از كابينه در سايه كنار گذاشته شدند كوربين توانست بلافاصله و با اعتماد به نفس اوضاع را كنترل كند، جانشينان وزراي در سايه جديد را به سرعت معرفي كرده و تعدادي از وزرا را نيز در سمتهاي مختلف جابهجا كند. وي در مهمترين جابهجاييهايي كه انجام داد اميلي تورنبري را كه يكي از حاميان وي به حساب ميآيد از وزارت دفاع در سايه به وزارت امور خارجه در سايه منتقل كرد تا وي جانشين هيلاري بن شود كه در تعطيلات آخر هفته از سمت خود بركنار شد. در همين حال دايان ابوت نيز از وزارت در سايه توسعه بينالمللي به وزارت بهداشت در سايه نقل مكان كرد. همچنين كوربين در اين بين هشت نفر را به كابينه جديد خود اضافه كرد تا كابينه تكميل شود. اما روز دوشنبه نيز چهار نفر ديگر از كابينه در سايه خداحافظي كردند تا در مجموع جاي چهار نفر اكنون در كابينه در سايه خالي بماند.
هيلاري بن پس از اتفاقات و استعفاهاي اخير در حزب كارگر با رد هرگونه پيشنهاد براي رهبري حزب گفت: آقاي كوربين يك مرد خوب، مناسب و معقول است اما او يك رهبر نيست. كريس برايانت نيز كه از كابينه كنارهگيري كرد، گفت كه حزب در معرض پايين رفتن است و از كوربين در تاريخ به عنواني مردي كه حزب را به سمت شكست برد، ياد خواهد شد.
با اين اتفاقات برخي چهرههاي حزب از حاميان اصلي كوربين به شمار ميآيند كه از جمله آن ميتوان به خانم تورنبري، جان مك دانل و اندرو بورنهام اشاره كرد. بورنهام كه خود در ماه سپتامبر از گزينههاي اصلي رهبري حزب به شمار ميآمد و رقيب اصلي كوربين نيز بود اگرچه انتظار ميرفت در اين سير با مخالفان همراهي كند اما او پشت كوربين ايستاد و از او در اين جريان حمايت كرد و از كابينه كنارهگيري نكرد. اميلي تورنبري نيز در شبكه بيبيسي حاضر شد و خطاب به افرادي كه استعفا دادهاند، گفت كه آنها حزب را به سمت سقوط و آشفتگي سوق ميدهند. وي افزود: ما بايد تلاش كنيم به خاطر كشور همبستگي خود را حفظ كنيم. جان مكدانل نيز روز يكشنبه گفت: جرمي هيچ جا نميرود و به كار خود ادامه خواهد داد. تام واتسون، معاون رهبر حزب كارگر گفت كه من از بركناري بن عميقا نا اميد شدم و از استعفاي وزراي در سايه نيز به همان اندازه غمگين شدم اما اكنون بايد تمركز خود را بر نگه داشتن حزب و جلوگيري از آشفتگي قرار دهيم. گفتني است، روز گذشته كوربين جلسهاي را با اعضاي كابينه در سايه خود برگزار كرد تا مباحث و راهكارها براي پيشبرد اهداف حزب را مورد بررسي قرار دهند. گفتني است، در اين بين اتحاديههاي كارگري نيز پشت كوربين را خالي نكردند و تعدادي از آنها در حمايت از كوربين بسيج شدند و بيش از دويست هزار امضا در يك درخواست اينترنتي براي حمايت از رهبر حزب كارگر امضا شد.
پسلرزههاي ادامهدار در بريتانيا
كماكان پسلرزههاي خروج بريتانيا از اتحاديه اروپا ادامه دارد، دولت در تلاش است تا خسارتهاي ناشي از خروج بريتانيا از اتحاديه اروپا را محدود كند و خود را براي دور اول مذاكرات با رهبران اتحاديه اروپا آماده كند. بامداد روز دوشنبه و پيش از باز شدن بازارهاي اروپا جورج آزبورن، رييس خزانهداري بريتانيا گفت كه خروج بريتانيا به اقتصاد و امورمالي دولت صدمه وارد كرده است اما او با قبول نتيجه رفراندوم تاكيد كرد كه مشغول كار براي يك انتقال راحت از اتحاديه اروپا هستيم. وي افزود كه اقتصاد ما اساسا قوي است و دولت نيز روي خروج عجلهاي ندارد. آزبورن اظهار داشت كه هيچ كس نبايد بر عزم ما بر حفظ ثبات مالي در كشور براي شركتهاي بزرگ و كوچك شك كند و من باز تاكيد ميكنم كه اقتصاد بريتانيا اساسا قوي، رقابتي و آزاد براي كسب وكار است.
اما در پاسخ به اين موضوع آدام مارشال، مديركل اتاق بازرگاني بريتانيا گفت كه بخش خصوصي و بازار كسب و كار در بريتانيا يك جدول زماني مشخص براي خروج تعيين كند. وي افزود: اگرچه اين عاقلانه است كه دولت بريتانيا قصد دارد تا شروع مذاكرات با اتحاديه را به تعويق بيندازد، اما بخش خصوصي ميخواهد يك جدول زماني مشخص داشته باشد تا بتوانند براي حمايت از اقتصاد در آينده برنامهريزي كنند. وي افزود هرج و مرج به وجود آمده از خروج بريتانيا از اتحاديه بهشدت مارا آزار ميدهد.
سه گانهاي براي كنترل بحران
در برلين روز گذشته آنگلا مركل، صدر اعظم آلمان، فرانسوا اولاند، رييسجمهور فرانسه و متئورنتسي نخستوزير ايتاليا گرد هم آمدند تا در خصوص خروج بريتانيا از اتحاديه به بحث بپردازند. اين نشست در حالي برگزار شد كه روز سه شنبه و چهارشنبه سران اتحاديه اروپا در بروكسل گرد هم خواهند آمد تا در مورد چگونگي پاسخ به راي مردم بريتانيا تصميمگيري كنند. با اين حال انتظار چنداني نميرود كه ديويد كامرون در بسياري از جلسات حضور پيدا كند، اما جان كري سه شنبه به بروكسل ميرود تا در جلسات فوري نشست سران حضور پيدا كند و در خصوص خروج بريتانيا با مقامات كشورهاي مختلف به بحث و تبادل نظر بپردازد. همچنين كميسر اقتصاد ديجيتال اتحاديه اروپا گفت: بريتانيا بايد هرچه سريعتر براي خروج از اتحاديه اروپا اقدام كند تا نااطمينانياي كه سرمايهگذاران را فراگرفته است، محدود كند. وي افزود: روند 2 ساله خروج بريتانيا از اتحاديه اروپا زماني رسما آغاز خواهد شد كه نخست وزير اين كشور ماده 50 معاهده ليسبون را امضا و اجرا كند. همچنين زيگمار گابريل، معاون صدراعظم آلمان در سخناني تاكيد كرد: بريتانياييها اكنون تصميم گرفتهاند كه از اتحاديه اروپا خارج شوند. ما هيچ مذاكراتي را درباره آنچه كه ميتوانيم پيشنهاد دهيم تا بريتانيا در اتحاديه اروپا باقي بماند، انجام نخواهيم داد. اظهارات گابريل بر خلاف سخنان اخير آنگلا مركل صدر اعظم آلمان بوده است. مركل خواستار مذاكره با بريتانيا به عنوان شريك نزديك برلين شده است. مركل همچنين تاكيد كرده است كه هيچ دليلي ندارد كه بريتانيا خيلي سريع از اتحاديه اروپا خارج شود. از سوي ديگر ميشل ساپين، وزير دارايي فرانسه روز گذشته در مصاحبه با شبكه 2 تلويزيون فرانسه تاكيد كرد: هيچ اختلافي بين پاريس و برلين بر سر اينكه بريتانيا چگونه بايد روند خروج از اتحاديه اروپا را طي كند وجود ندارد و هر دو كشور بر اين باورند كه اين روند بايد هرچه سريعتر آغاز شود. وي در ادامه تصريح كرد: فرانسه نيز مانند آلمان ميگويد كه بريتانيا به خروج از اتحاديه اروپا راي داده است. اين طرح بايد هرچه سريعتر اجرا شود. ما نميتوانيم در يك وضعيت نامطمئن و مبهم باقي بمانيم.
زماني براي وحدت
بوريس جانسون، شهردار سابق لندن و پيروز رفراندوم خروج بريتانيا از اتحاديه اروپا در ستون هفتگي خود در ساندي تلگراف نوشت: مردم بريتانيا روز پنجشنبه تصميم گرفتند تا به عضويت 42 ساله خود در اتحاديه اروپا خاتمه دهند و حالا بايد به دنبال جلب اطمينان رايدهندگان و بازار باشيم. او همچنين در يادداشت خود تاكيد كرد كه بايد بتوانيم براي كساني كه براي ماندن در اتحاديه راي داده بودند به آنها اطمينان دهيم. وي افزود زخمها بايد التيام يابد و پلي بسازيم براي اتصال ميان دو طرف، دليل آن روشن است زيرا برخي از شرايط احساس ترس و سردرگمي دارند.
مسير جدايي
نيكولا استورجن، وزير اول اسكاتلند روز گذشته اعلام كرد كه پارلمان اسكاتلند ميتواند تصميم براي خروج از اتحاديه اروپا را وتو كند. وي در اين خصوص گفت: اعضاي حزب من اين كار را انجام ميدهند هرچند كه شايد پارلمان بريتانيا در وست مينستر به دنبال رد اين درخواست باشد. او همچنين تاكيد كرد كه در هفتههاي آينده قصد دارد تا مذاكرات را در مورد باقي ماندن اسكاتلند در اتحاديه اروپا آغاز كند. استورجن پيشتر گفته بود كه جدايي اسكاتلند از اتحاديه دموكراتيك و قابلقبول نيست و اين احتمال وجود دارد كه اسكاتلند به زودي بحث همه پرسي دوم را آغاز كند. گفتني است 62درصد از مردم اسكاتلند در رفراندوم روز يكشنبه به ماندن در اتحاديه اروپا راي دادند.