آرايش نظامي روسيه در مرز اوكراين زنگ خطرها را به صدا درآورد
ناگهان پوتين در كريمه
ميثم سليماني
سايه بحران بار ديگر به آسمان باراني رابطه روسيه و اوكراين بازگشته است. روز گذشته ولاديمير پوتين، رييس‌جمهوري روسيه براي برگزاري نشست شوراي عالي امنيت ملي اين كشور وارد كريمه شد تا شرايط موجود را مورد بررسي قرار دهد. شايد اين تنها خبري بود كه در شرايط فعلي جهان كسي انتظار شنيدن آن را نداشت. چرا كه اين روزها نقشه نظامي مرزهاي روسيه و اوكراين به‌شدت نگران‌كننده شده است. آرايش نظامي روسيه در محدوده مرز با اوكراين نشان مي‌دهد كه اصلا شرايط عادي نيست. روسيه روز به روز در حال تقويت نيروهاي خود در مرزهاي غربي خود است. به گونه‌اي كه عملا توانسته نيمي از اوكراين را در محاصره خود قرار دهد. اين نگراني تا جايي پيش رفته كه پترو پروشنكو رييس‌جمهوري اوكراين روز پنجشنبه بسيج نيروهاي نظامي و برقراري حكومت نظامي را در جنگ با جدايي‌طلبان رد نكرد. وي افزود كه اگر وضعيت در شرق و در كريمه بر اين منوال پيش برود ما مجبور هستيم كه در مناطق شرقي قوانين نظامي را اجرا كنيم و مردم را به بسيج همگاني فرابخوانيم. با اين حال پروشنكو در نطق تلويزيوني خود روشن نكرد كه منظور از حكومت نظامي در كل كشور است يا تنها در برخي از نقاط بناست اين حكومت نظامي اجرايي شود. قانون اساسي اوكراين تصريح مي‌كند كه حكومت نظامي از طرف رييس‌جمهور مطرح مي‌شود و بايد به تصويب مجلس نيز برسد. اين حكومت نظامي مي‌تواند شامل محدوديت‌ها در جنبش‌هاي مردمي، ممنوعيت فعاليت سياسي و نهادهاي خاص و همچنين تجمع‌هاي عمومي شود. گفتني است از سال 2014پترو پروشنكو رييس‌جمهور اوكراين چندين بار براي جنگ در شرق اعلام بسيج عمومي كرده است. اما اوايل روز پنجشنبه ارتش اوكراين گزارش داد كه سه نظامي آنها در طول مبارزه 24ساعته كشته شدند و شش نفر ديگر نيز زخمي شدند. سايت خبري جدايي‌طلبان اوكراين نيز به نقل از مقامات جدايي‌طلبان گفت شليك‌هايي كه در قلمرو شورشيان صورت گرفته از جمله با سلاح‌هاي سنگين صورت گرفته كه با توجه به توافقنامه مينسك بنا نبوده كه اين نوع سلاح‌ها در خط مقدم قرار گيرند و جدايي‌طلبان، دولت را به نقض توافقنامه مينسك متهم كردند. سازمان امنيت و همكاري در اروپا كه مسوول نظارت بر اجراي توافقنامه مينسك است، در گزارشي كه هفته گذشته ارايه داد اعلام كرد، كه تعداد زيادي از نقض آتش بس در مناطق شرقي صورت گرفته كه شامل استفاده از توپخانه‌ها و اسلحه‌هاي سنگين نيز مي‌شود.
آرايش نظامي نگران‌كننده
روز گذشته موسسه مطالعات جنگ امريكا نقشه‌اي را منتشر كرد كه از آرايش نظامي نگران‌كننده در اطراف مرزهاي اوكراين خبر مي‌داد. روسيه تقريبا دور تا دور اوكراين را به محاصره خود درآورده است. طبق اين اطلاعات روسيه در روزهاي گذشته حجم زيادي از تجهيزات خود را روانه مرزهاي اوكراين كرده است. اين نقشه نشان مي‌دهد كه تا قبل از مه 2016 نيروهاي روسي با فاصله‌اي قابل توجه از مرزهاي اوكراين در پايگاه‌هاي خود قرار داشتند. اما از ماه مه تا اول آگوست اين نيروها اندك اندك به مرزهاي اوكراين نزديك شدند و حالا در بين روزهاي هفتم تا دوازدهم آگوست اين شرايط به طور كلي تغيير كرده است و روسيه ديگر تنها سربازهاي خود را به اين مناطق ارسال نكرده بلكه در حال حاضر تانك‌هاي سنگين روسيه، جت‌هاي جنگنده و خودروهاي زرهي به علاوه سامانه دفاع موشكي اس-400 به كريمه منتقل شده‌اند. از سوي ديگر علاوه بر ناو جنگي كه در سواسدوپول مستقر بود، ناو جنگي ديگري نيز به اين منطقه ارسال شده و يك ناو جنگي ديگر در درياي سياه به حالت آماده‌باش مستقر شده است. از سوي ديگر روسيه تنها به مرزهاي شرقي اوكراين اكتفا نكرده و از سمت مرز مولداوي نيز كه مرزهاي جنوب غربي اوكراين محسوب مي‌شود تانك‌هاي خود را نيز مستقر كرده است. اين اطلاعات در حالي منتشر مي‌شود كه مقامات نظامي امريكا عنوان كردند كه به صورت كامل در حال رصد آرايش نظامي روسيه در اين منطقه هستند. از سوي ديگر تعداد نيروهاي نظامي كه در مرز مستقر كرده است نيز نگران‌كننده است. روسيه حدود 10 هزار نيروي خود را در روستوف و همچنين دو هنگ3500تا 5000نفره را در شرق و شمال مرز اوكراين مستقر شده‌اند. از طرفي گفته مي‌شود يك نيروي حدود 5هزار نفره نيز به دونتسك نيز اعزام شده‌اند. طبق گفته سازمان‌هاي اطلاعاتي اوكراين اين نيروها كه به دونتسك اعزام شده‌اند هنگ دفاع هوايي روسيه است كه وارد اين منطقه شده‌اند. تحليلگران نظامي معتقدند كه اگر كرملين مي‌خواهد مواضع خود در اوكراين را تثبيت كند اكنون بهترين زمان است چرا كه توجهات جهان اكنون به سمت ديگري است و اكنون امريكا به دنبال اجراي اقدامات عملياتي نيست و درگير يك انتخابات جنجالي رياست‌جمهوري است و از طرفي نيز اروپا با بحران پناهجويان، خروج بريتانيا از اتحاديه اروپا و تحريم‌ها عليه روسيه سرگرم است و در حال حاضر هيچ گروهي توان آن را ندارد كه در برابر روسيه اقدام ويژه‌اي را صورت دهد.
سقوط ارزش روبل روسيه
با توجه به بالاگرفتن بحران روسيه در مرزهاي اوكراين، ارزش روبل روسيه 6/0درصد كاهش يافت و هر دلار امريكا معادل 2/64 روبل روسيه به معامله رسيد كه در طول هفته گذشته نشان از يك كاهش بيش از يك درصدي دارد. از طرفي با بالا گرفتن اين بحران ارزش جهاني نفت نيز افزايش يافت و هر بشكه آن به بالاتر از 50 دلار رسيد. زيرا اكنون اين نگراني به وجود آمده كه تنش‌هاي ژئوپولتيك در اين منطقه به درگيري ختم شود. كارشناسان معتقدند كه كاهش ارزش روبل در برابر دلار به دليل نگراني سرمايه‌گذاران از گسترش تنش‌ها ميان اوكراين و روسيه است. اين روند از جايي آغاز شد كه ولاديمير پوتين هفته گذشته دولت اوكراين را به دست داشتن در يك عمليات تروريستي در كريمه متهم كرد و قول داد كه اقدامي جدي در برابر اين عمليات انجام دهد. همين موضوع باعث شده است كه سرمايه‌گذاران سرمايه‌هاي خود را خارج كنند و سرمايه‌هاي خود را محتاطانه استفاده كنند. چرا كه پس از آتش‌بس شكننده سال گذشته، سرمايه‌گذاران نسبت به شرايط موجود مجدد وارد اقتصاد روسيه شدند اما حالا نگراني‌ها از بالا گرفتن آتش در ميان مسكو-كي‌يف افزايش مي‌يابد.