نخستين ديدار روساي جمهور ايران و ونزوئلا زير سايه كاهش قيمت نفت
گروه سياسي| در دوران حيات چاوز و دولت احمدي‌نژاد هيچ‌وقت پيش نمي‌آمد كه روساي جمهور ايران و ونزوئلا يك سال و نيم همديگر را نبينند. حالا اما نه چاوز در قيد حيات است و نه احمدي‌نژاد در قدرت. همين هم مي‌شود كه جانشين چاوز تازه بعد از 17 ماه از آغاز به كار دولت يازدهم وقت سفر به تهران را پيدا مي‌كند. قبل از اين چاوز و احمدي‌نژاد را ضديت با امريكا و غرب‌ستيزي‌شان به هم نزديك مي‌كرد. آن زمان دوران اوج سرمايه‌گذاري‌هاي مشترك دو كشور بود. اوج سياست‌هاي مشترك و شعارهاي مشترك ضد امريكايي. حالا اما دولت جديد ايران نمي‌خواهد راه احمدي‌نژاد را در عرصه بين‌الملل ادامه دهد، اندك اندك كشورهاي اروپايي و دولت‌هاي متمايل به غرب جاي ونزوئلا و كشورهاي آفريقايي را در اولويت‌هاي سياست خارجي ايران مي‌گيرند. با اين همه اما هنوز ايران و ونزوئلا حرف‌هاي مشترك زيادي براي گفتن دارند؛ حرف‌هايي كه مي‌تواند سياست‌هاي مشتركي را هم به دنبال داشته باشد. البته نه از جنس سياست‌هاي دوران چاوز و احمدي‌نژاد. اين‌بار ايران و نزوئلا، دو قدرت تعيين‌كننده نفتي در اوپك بر سر وضعيت و قيمت نفت در ماه‌هاي اخير به اشتراك نظر رسيده‌اند. در آخرين اجلاس اوپك، وقتي كشورهاي عربي و در راس آنها عربستان با مخالفت براي كاهش توليد زمينه ادامه سير نزولي قيمت نفت را فراهم آوردند، ايران به عنوان نقطه مقابل اين تصميم همچنان ونزوئلا را در كنار خود مي‌ديد. حالا اندكي بعد از آن اجلاس نيكلاس مادورا راهي تهران شده تا با همتاي ايران خود نخستين مذاكرات جدي را براي چاره‌جويي در اين قضيه انجام دهد. مذاكرات ايران و ونزوئلا اين‌بار ديگر مانور روي شعارها و ژست‌هاي سياسي و ضد غربي نيست. تلاشي براي پيدا كردن راهكاري تا قيمت جهاني نفت بيش از اين سقوط نكند. 5 سال و نيم است كه دنيا چنين نفت ارزاني را از توليد‌كنندگان نخريده است. اين براي كشورهايي چون ايران و ونزوئلا كه درآمد و بودجه سالانه آنها پيوند عميقي با فروش نفت‌شان دارد، اصلا خوشايند نيست. آن هم در شرايطي كه دولت‌هاي دو كشور وضعيتي كاملا متفاوت نسبت به اسلاف خود دارند. در كاراكاس دولت نيكلاس مادورا از ان جذابيت چاوز براي توده‌هاي مردم بي‌بهره است. او در واقع تنها سايه‌يي از رييس‌جمهور فقيد ونزوئلا است. نه قدرت نطق‌هاي آتشين چاوز را دارد و نه پيشينه‌اش قبل از ورود به قدرت با راهي كه چاوز طي كرده بود، قابل قياس است. مادورا راه خود را از شغل راننندگي اتوبوس به سمت كرسي رياست‌جمهوري طي كرد و چاوز از نظامي‌گري و كودتا عليه رهبر اسبق ونزوئلا. چاوز كسي بود كه خودش پله‌هاي قدرت را طي كرد و مادورا، رييس‌جمهوري كه اگر چاوز دست او را در راه رسيدن به اين پست رها مي‌كرد، هيچگاه نمي‌توانست حضور در كاخ رياست‌جمهوري را تجربه كند. در ايران هم اوضاع براي روحاني بسيار متفاوت از سلفش است. چشم‌پوشي مكرر نهادهاي نظارتي چون مجلس بر تخلفات احمدي‌نژاد در دولت روحاني جاي خود را به حملات بي‌اماني داده، مخالفان دولت ترتيب‌دهنده آن هستند. روحاني در فضاي سياسي امروز ايران بسيار تنهاتر از احمدي‌نژاد است. در اين شرايط ديگر خبري هم از درآمدهاي نجومي نفت براي دو كشور ايران و ونزوئلا نيست. شايد اين وضعيت باعث شود تا ديدي واقع‌بينانه‌تر در روابط دو كشور حاكم شود. نيكلاس مادورا در بدو ورود خود نيز اعلام كرد كه ايران نخستين گزينه براي شروع سفر دوره‌يي من براي احياي روابط با كشورهاي اوپك بود و بدون شك طي اين سفر روابط خود با كشورهاي اين سازمان را گسترش داده و وارد مرحله جديدتري خواهد كرد. اين اظهارنظر نشان مي‌دهد كه همچنان ايران و ونزوئلا در دوران جديد با همديگر احساس نزديكي مي‌كنند. دو كشور حالا بيش از آنچه براي حمله به غرب براي نشان دادن روابط دوستانه خود نياز داشته باشند، در پي حفظ ارزش نفت در بازارهاي جهاني هستند تا بلكه بتوانند منافع ملي خود را حفظ كنند. همين مهم زمينه‌يي را فراهم مي‌كند تا واقع‌بينانه‌تر موقعيت يكديگر را در عرصه بين‌الملل رصد كنند. با اين حساب بايد گفت كه روابط تهران و كاراكاس ديگر تنها يك نمايش بين‌المللي نيست، بلكه نيازي است دو طرفه براي كسب امتيازات اقتصادي بيشتر. كاري كه گويا ديروز با ديدار حسن روحاني و نيكلاس مادورا به صورت جدي‌تري كليد خورده؛ روساي جمهور ايران و ونزوئلا با اشاره به آرمان‌ها، منافع و راهبردهاي مشترك دو كشور نسبت به مسائل جهاني، منطقه‌يي و دوجانبه، بر توسعه و گسترش مناسبات اقتصادي، سياسي و فرهنگي تهران – كاراكاس تاكيد كردند.
تاكيد روحاني برهمكاري براي خنثي‌سازي برنامه‌ها عليه اوپك
ديروز و بعد از استقبال رسمي حسن روحاني از نيكلاس مادورا در مجموعه سعدآباد، دو رييس‌جمهوري در يك نشست خصوصي به تبادل نظر پرداختند. نشستي كه گمان مي‌رود محور آن بحث قيمت نفت و تصميمات و سياست‌هاي دو كشور براي افزايش آن بوده باشد. بعد از آن بود كه نوبت به ديدار علني روساي جمهوري ايران و ونزوئلا رسيد. جايي كه حجت‌الاسلام والمسلمين حسن روحاني با اشاره به روابط صميمي و راهبردي دو كشور، گفت: «توسعه روابط با كشورهاي امريكاي لاتين از جمله ونزوئلا، از سياست‌هاي دولت يازدهم است. » رييس‌جمهور با ابراز خرسندي از حضور «نيكلاس مادورو» رييس‌جمهوري ونزوئلا در تهران، آمادگي جمهوري اسلامي ايران را براي صدور كالا، خدمات فني و مهندسي و سرمايه‌گذاري در ونزوئلا اعلام كرد و گفت: «اميدوارم با توافقات انجام شده در اين سفر شاهد توسعه تجارت و سرمايه‌گذاري، صادرات خدمات فني و مهندسي، ايجاد صنايع دارويي، ادامه همكاري‌هاي دوجانبه در حوزه كشتي‌سازي و راه‌اندازي خط پرواز مشترك براي توسعه گردشگري باشيم.» روحاني اظهارداشت: «جمهوري اسلامي ايران مي‌تواند در زمينه مسكن، راه‌سازي، صنعت و محصولات غذايي و دارو، همكاري‌هاي لازم با ونزوئلا براي رفع نيازهاي اين كشور داشته باشد.» رييس‌جمهوري با تاكيد بر اينكه در مسائل سياسي و بين‌المللي، افكار و مواضع دو كشور نزديك به يكديگر است، خواستار همكاري‌هاي بيشتر دو كشور در عرصه سازمان‌هاي بين‌المللي، نظير سازمان ملل متحد و سازمان كشورهاي غيرمتعهد شد. روحاني تصريح كرد: «همكاري تهران و كاراكاس در اين سازمان‌ها به نفع منطقه خاورميانه و امريكاي لاتين است و در عرصه بين‌المللي نيز مي‌تواند به استقرار امنيت و توسعه منجر شود.» رييس‌جمهوري با اشاره به وضعيت بازار نفت گفت: «بدون ترديد همكاري كشورهاي همسو در اوپك مي‌تواند ضمن خنثي كردن برنامه‌هاي برخي قدرت‌ها عليه اوپك، به تثبيت قيمت قابل قبول براي نفت، در سال ۲۰۱۵ كمك كند.» روحاني گفت: «هر دو كشور با تروريسم و افراطي‌گري در جهان مخالف هستند و در جهت برقراري ثبات و امنيت در سراسر جهان به يكديگر كمك مي‌كنند. » رييس‌جمهوري بر تنظيم مبادلات مالي و بانكي و زمينه‌سازي براي توسعه همكاري‌هاي اقتصادي ميان دو كشور در نشست مسوولان دو جانبه تاكيد كرد و گفت: «ونزوئلا مي‌تواند پايگاهي مناسب براي صدور كالا و خدمات ايران به امريكاي لاتين باشد.»
درخواست براي برقراري مجدد پرواز كاراكاس – تهران
رييس‌جمهوري ونزوئلا نيز با اشاره به روابط خوب دو كشور در عرصه بين‌المللي و دوجانبه گفت: «ونزوئلا به دنبال گسترش روابط زيربنايي در همه زمينه‌ها به ويژه در عرصه اقتصادي و سياسي با جمهوري اسلامي ايران است و اين سفر مي‌تواند روابط دوجانبه را در همه سطوح به بالاترين مرحله برساند. » نيكلاس مادورا با بيان اينكه تهران و كاراكاس در مبارزه با استكبار و تقويت بنيه اقتصادي دو كشور راهبردهاي مشتركي دارند، خواستار تداوم حضور شركت‌هاي ايراني در حوزه ساخت مسكن، ايجاد صنايع دارويي و خودروسازي در كشورش شد. مادورا با اشاره به پيشينه تاريخي و فرهنگي ايران گفت: «ايران سردمدار مبارزه با خشونت و افراطي‌گري است و ونزوئلا نيز در مقياسي كوچك‌تر در همين چارچوب حركت مي‌كند.» رييس‌جمهوري ونزوئلا با اشاره به نقش سازمان كشورهاي غيرمتعهد در مسائل منطقه‌يي و بين‌المللي در زمان رياست ايران بر اين سازمان، گفت: «ونزوئلا رييس دوره آتي اين سازمان است و از ايران مي‌خواهم تا تجربيات خود را در اين زمينه به ونزوئلا منتقل كند. » مادورا با اشاره به تحولات بازار نفت، خواستار همكاري كشورهاي صادركننده نفت براي بازگرداندن ثبات قيمت به اين محصول استراتژيك شد. رييس‌جمهوري ونزوئلا همچنين خواستار برقراري مجدد خط پروازي كاراكاس – تهران شد و گفت: «اين خط پروازي مي‌تواند زمينه آشنايي بيشتر ملت‌هاي دو كشور و نيز گسترش صدور محصولات را بيش از پيش فراهم آورد.» وي افزود: «بازار ونزوئلا بسيار بزرگ است و كشور ما مي‌تواند سكوي اتصال شركت‌هاي ايراني به بازار امريكاي لاتين باشد.»