پيشگيري از خودكشي، وظيفه همگاني است

خودكشي پديده‌اي پيچيده و چندعاملي و بسيار پرهزينه و جهانشمولي است كه تقريبا 100 درصد قابل پيشگيري است و اين‌بار پيشگيري نه فقط بهتر از درمان است كه در بسياري موارد تنها راه زنده ماندن فرد محسوب مي‌شود. همين اهميت پيشگيري در پديده خودكشي منجر به اين شده كه سازمان جهاني بهداشت و مجمع بين‌المللي پيشگيري از خودكشي، روز دهم سپتامبر هر سال را با هدف افزايش اطلاع‌رساني در زمينه اقدامات پيشگيرانه ضروري براي كاهش نرخ قربانيان خودكشي در سراسر جهان «روز پيشگيري از خودكشي» نامگذاري كنند. امسال هم در آستانه روز جهاني خودكشي جمعيت علمي پيشگيري از خودكشي ايران با همكاري سازمان‌هاي دولتي مرتبط سميناري را با عنوان «پيشگيري از خودكشي» برگزار كرد. دراين سمينار دكتر ناصحي، روانپزشك خودكشي را يك پديده جهانشمول معرفي كرد كه پيشگيري از آن يك مساله جهاني است. او با اشاره به اينكه سالانه در جهان يك ميليون نفر به علت خودكشي كامل جان خود را از دست مي‌دهند تاكيد كرد تعداد افرادي كه اقدام به خودكشي مي‌كنند 20 برابر اين رقم است. اين عضو انجمن روانپزشكان با اشاره به اينكه آمار دقيقي از ميزان شيوع خودكشي در ايران منتشر نمي‌شود با توجه به گزارش‌هاي سازمان پزشكي قانوني كشور گفت: از هر 100 هزار نفر در ايران بين 4 تا6 نفر اقدام به خودكشي مي‌كنند اما آمار اقدام به خودكشي مانند آمارهاي جهاني 20 برابر اين رقم تخمين زده مي‌شود. وي با اشاره به اينكه روش‌هاي اقدام به خودكشي در ايران شناخته شده است خواست كه ابزارهاي مرسوم اقدام به خودكشي از دسترس عموم تا حد امكان خارج شود و نهادهاي مرتبط بر اين امر نظارت داشته باشند. وي خودكشي كامل و ناكامل را يكي از شاخص‌هاي شيوع اختلالات روان در جوامع معرفي كرد و گفت: با توجه به اينكه خودكشي عوارض مخرب فراواني براي فرد و جامعه دارد بايد پيشگيري از آن يك وظيفه همگاني تلقي شود. وي به ضرورت آموزش‌هاي تخصصي به مردم و مسوولان و كادر بهداشت و درمان به عنوان مهم‌ترين عامل پيشگيري اشاره كرد و افزود: غربالگري، محدوديت دسترسي به ابزارهاي كشنده، درمان افراد در معرض خطر، ارايه رهنمودهاي كاربردي به رسانه‌ها و اجراي طرح‌ها و مداخلات جامعه محور، ديگر راهكارهاي پيشگيري از خودكشي در جامعه است. در ادامه اين سمينار دكتر حاجبي، مديركل سلامت رواني اجتماعي و اعتياد وزارت بهداشت، اقدام اين وزارتخانه براي ثبت ملي رفتارهاي خودكشي مبتني بر وب را ارايه كرد و تاكيد كرد: ثبت ملي خودكشي‌هاي كامل و ناكامل و داشتن داده‌هاي مرتبط با اين پديده مي‌تواند به پيشگيري و كنترل و درمان پديده خودكشي كمك شايان توجهي كند. وي از سيستم ثبت ملي خودكشي به عنوان يك سيستم بسيار پيشرفته در سطح منطقه و حتي جهاني اشاره كرد و ابراز اميدواري كرد با توسعه و ارتقاي اين سيستم بتوان برنامه‌هاي مبتني بر داده بيشتري را در جهت پيگيري از خودكشي در كشور پياده‌سازي كرد. مرجان فتحي، دبير جمعيت علمي پيشگيري از خودكشي ايران، شعار امسال روز جهاني پيشگيري از خودكشي را «برقراري پيوند، ارتباط و مراقبت» عنوان كرد و گفت: اين انجمن اميدوار است با افزايش اطلاع‌رساني در خصوص روش‌هاي پيشگيري گامي در جهت پيشگيري از اين پديده در كشور بردارد. در ادامه اين سمينار دكتر علي‌اصغر محكي، دبير ستاد كنترل و كاهش آسيب‌هاي اجتماعي حوزه سلامت وزارت بهداشت نيز به ضرورت توجه به ارتباطات انساني براي پيشگيري از خودكشي اشاره كرد و گفت: آموزش مهارت‌هاي زندگي و از جمله مهارت ارتباط موثر در جامعه مي‌تواند نقش پر رنگي در كاهش نرخ خودكشي در جامعه داشته باشد. محكي تقويت توانايي‌هاي ارتباطي و بيان احساسات را يكي از راه‌هاي مهم پيشگيري از آسيب‌هاي مختلف از جمله اقدام به خودكشي دانست. در ادامه اين سمينار دكتر شهرام خرازي‌ها، مدير گروه سلامت رواني، اجتماعي و اعتياد دانشگاه علوم پزشكي تهران به نقش رسانه‌ها به عنوان يك عامل مهم در تغيير نرخ خودكشي در جامعه اشاره كرد. خرازي‌ها با ارايه مثال‌هاي متنوعي از پوشش اخبار خودكشي در رسانه‌ها به ضرورت ارايه كتابچه‌هاي راهنما براي رسانه‌ها براي پوشش اخلاقي و استاندارد اخبار خودكشي تاكيد كرد و ارتقاي سواد رسانه‌اي عمومي جامعه را نيز راهكار ديگري براي تحت تاثير رسانه قرار نگرفتن دانست.