جهان به مثابه متن
مصطفي ملكيان: بسياري از فرزانگان و عرفا در طول تاريخ و برخي بنيانگذاران اديان و مذاهب در طول تاريخ معتقدند كه پديده‌هاي طبيعي نيز متن هستند. فراتر از ادبيات عرفاني و سخنان فرزانگان كساني چون هايدگر در فلسفه نيز گفته‌اند كه كل جهان متن است و همه جهان دال است. از اين نظر او به نوعي هرمنوتيك فلسفي قايل بود. او نخستين كسي بود كه مي‌گفت همه كار ما فهم است و ما به چيزي معرفت نمي‌يابيم. زيرا معرفت به غير دال‌ها اختصاص داشت، در حالي كه اگر همه‌چيز متن باشد، بايد فهم كنيم.