گفت‌وگوهاي ايران و فرانسه درباره لبنان در حال ثمر دادن است
احمد دستمالچيان
سفير اسبق ايران در لبنان
سيگريد كاگ، نماينده ويژه دبيركل سازمان ملل متحد در امور لبنان براساس اخبار منتشرشده، قرار است امشب به تهران بيايد و فردا با مسوولان كشورمان در خصوص وضعيت لبنان ديدار كرده و با آنها گفت‌وگو كند. اين سفر از آن جهت اهميت پيدا مي‌كند كه لبنان بيش از دو سال است كه از فقدان رييس‌جمهور رنج مي‌برد و اين مساله بحران‌هايي را براي اين كشور پديد آورده است. در واقع، بحران رياست‌جمهوري در لبنان موجب شده است تا دولت قانوني اين كشور از انجام وظايف خود در مسائل مختلف داخلي و بين‌المللي ناتوان باشد. از سويي، از آنجايي كه رييس‌جمهور لبنان فرماندهي كل قوا را برعهده دارد، فقدان فردي در اين مسووليت موجب شده است تا صلح و امنيت در اين كشور با تهديداتي جدي روبه‌رو باشد. البته حزب‌الله لبنان به عنوان نيرويي مردمي بخش اعظمي از اين خلأ را در عرصه مقابله با تروريسم و دفاع از كشور دفع كرده است ولي ما در مقاطع مختلف مشاهده مي‌كنيم در بخش‌هاي مختلفي از اين كشور مانند ضاحيه بيروت يا البقاع اقدامات تروريستي صورت گرفته و ده‌ها نفر كشته و زخمي شده‌اند. سفر نماينده ويژه دبيركل سازمان ملل در امور لبنان به تهران نيز با توجه به اين شرايط قابل اهميت است و معنا مي‌يابد. ايران از جمله كشورهايي است كه از نفوذ معنوي بسيار بالايي در لبنان برخوردار است. اين نفوذ موجب شده است تا ايران نيز در اين شرايط رويكردي مسوولانه را در اين شرايط دنبال كند و بكوشد تا وضعيت لبنان به حالت عادي و مبتني بر ثبات تبديل شود. ايران در سال‌هاي گذشته همواره كوشيده است تا يك نوع وحدت در ميان گروه‌ها، جريان‌ها و طوايف لبناني حاكم شود و از بروز چنددستگي و جنگ داخلي در اين كشور جلوگيري كند. اين رويكرد ايران، در حزب‌الله لبنان نيز تبلور خاصي داشته است و امروز مشاهده مي‌كنيم حزب‌الله به عنوان وزنه ثبات در لبنان محسوب مي‌شود. با اين وجود متاسفانه مشاهده مي‌كنيم تا به امروز اين بي‌ثباتي تداوم يافته است و همچنان لبنان با بحران رياست‌جمهوري روبه‌رو است. بخش اعظمي از اين مساله به دليل رويكرد برخي از كشورهاي منطقه و به طور مشخص عربستان است. در واقع، از نگاه ، وجود بي‌ثباتي در لبنان بخشي از پروژه بزرگ بحران خاورميانه در جهت ضربه‌زني به محور مقاومت است و در اين راستا، ضروري است تا وضعيتي مبتني بر هرج و مرج در لبنان حاكم باشد. آنها براي پيشبرد اين كار، به برخي از جريان‌هاي سياسي لبنان تمسك جسته‌اند. در حال حاضر جريان المستقبل به رهبري سعد حريري، نمايندگي عربستان را در لبنان برعهده دارد و اين جريان، با ايجاد ائتلاف با برخي از گروه‌ها مانند گروه‌هاي سمير جعجع و وليد جنبلاط مانع از حل بحران رياست‌جمهوري شده‌اند. البته در اين شرايط، ايران نيز تنها به حمايت صرف اكتفا نكرده و كوشيده است تا با انجام رايزني‌هاي بين‌المللي راه را براي حل و فصل بحران رياست‌جمهوري در لبنان هموار كند. به طور مثال، در مقاطع مختلف شاهد آن بوده‌ايم كه ايران و فرانسه در خصوص لبنان گفت‌وگوهايي داشته‌اند. فرانسه از جمله بازيگران موثر در لبنان است كه از نفوذ سنتي بالايي در طوايف ماروني برخوردار است. آنها نيز در اين كشور خواستار برقراري آرامش هستند اين رايزني‌ها مي‌تواند ثمره خوبي داشته باشد. شواهد كنوني از جامعه سياسي لبنان نيز نشان مي‌دهد كه اين گفت‌وگوها اندك‌اندك در حال ثمر دادن است، در همين چارچوب نيز مشاهده مي‌كنيم كه گروه‌هاي سياسي لبناني بيش از هر زمان ديگري گفت‌وگوهايي با يكديگر داشته‌اند. سفر خانم كاگ نيز مي‌تواند در همين راستا مورد تحليل قرار گيرد كماآنكه او طي روزهاي گذشته با نمايندگاني از حزب‌الله و ديگر جريان‌هاي سياسي لبنان ديدار داشته است و او مي‌خواهد با سفر به تهران گام سياسي خود را تكميل كند. خانم كاگ پس از سفر به ايران به عربستان خواهد رفت تا در رياض گفت‌وگوهايش را دنبال كند. من فكر مي‌كنم رياض در عمل واقع‌شده مجبور به تن دادن به واقعيت‌هاي موجود خواهد بود كماآنكه در سوريه، عراق و يمن نيز مشاهده مي‌كنيم رياض در بن‌بست گرفتار شده است. البته آنها همچنان به بازي تخريبي و تاخيري خود ادامه مي‌دهند ولي آرام‌سازي منطقه از سوي ايران مي‌تواند را به پذيرش واقعيت وادار كند. خانم كاگ پس از رياض احتمالا به مسكو مي‌رود. به نظر مي‌رسد او در سفر به روسيه، بخواهد درباره موقعيت پيراموني لبنان يعني سوريه و وضعيت مهاجران سوري حاضر در لبنان گفت‌وگو كند. به هر حال سوريه و لبنان پيوست‌هايي از يك پرونده هستند و وضعيت هركدام بر ديگري تاثير خواهد داشت.