اخبار ديپلماسي
گاردين: ظريف از كري خواست مصر در مذاكرات لوزان باشد
نشست لوزان در حالي روز شنبه هفته گذشته با حضور 9 وزيرخارجه به همراه نماينده دبيركل سازمان ملل در امور سوريه برگزار شد كه حضور سه وزير خارجه مصر، عراق و اردن در آخرين ساعات منتهي به برگزاري به آن مسجل شد. در حالي كه تا ساعات پاياني منتهي به برگزاري اين نشست، حضور يا عدم حضور ايران خود به محل بحث رسانهها تبديل شده بود، مقامهاي ايراني اعلام كردند كه نه تنها نمايندگان تهران در اين نشست حاضر ميشوند بلكه مسوولاني از قاهره و بغداد نيز آنها را همراهي خواهند كرد. امري كه هم ناگهاني بود و بيش از هر چيز غافلگيركننده بود بهخصوص آنكه در اين همراهي، مصري حضور دارد كه سالهاست با ايران قطع رابطه سياسي كرده است. با اين حال، حضور مصر در نشست لوزان گمانهزنيها را بيش از هر زمان ديگري درباره روابط تهران و قاهره افزايش داده و در اين راستا روزنامه گاردين روز پنجشنبه مدعي شد به متن ايميلهايي دست يافته كه نشان ميدهد محمدجواد ظريف شخصا از همتاي امريكايياش خواسته است تا مصر به نشست لوزان دعوت شود. بنا بر اين گزارش، اين ايميلها نشان ميدهد كه پس از آنكه وزير خارجه امريكا به همتاي ايرانياش پيشنهاد مذاكرات ششجانبه در مورد سوريه را داده تا «ببينيم كه آيا عقلانيت ميتواند خودي نشان دهد»، ظريف پاسخ داده: چرا مصر هم نباشد؟ به نوشته گاردين، ايران تنها زماني حضور در مذاكرات لوزان را پذيرفت كه با شركت مصر و عراق كه هر دو از حاميان بشاراسد هستند، موافقت شد تا اينگونه توازني در ميز مذاكرات برقرار كند. با اين حال، انتشار اين ايميلها موجب نگرانيهايي در ميان كشورهاي غربي و عربي شده و در اين راستا گاردين نوشت بحران سوريه موجب شده تا ايران و مصر كه سالهاست روابط ديپلماتيك ندارند، به يكديگر نزديك شوند. با اين حال گاردين نوشت برخي كارشناسان معتقدند كه اقدامات مصر تاكتيكي است و با وجود اختلافنظرهاي علني كه اخيرا ميان قاهره و رياض رخ داده، اما عربستان از مصر دست نخواهد كشيد.
پاسخ عمان به داستانسرايي رويترز درباره ايران
سه روزي است كه اجراي آتش بس در يمن آغاز شده اما اتهامزنيها به ايران درباره ارسال سلاح به اين كشور و رساندن به دست انصارالله پايان نيافته است؛ اتهامي كه البته هر بار به روايتي جديد از سوي مقامات يا رسانههاي غربي مطرح ميشود و البته در هر نوبت نيز با پاسخي تقريبا يكسان از سوي تهران مواجه ميشود. با اين وجود، جديدترين روايت انتقال تسليحات ايراني به يمن را خبرگزاري انگليسي رويترز منتشر شد؛ روايتي كه البته پاي يك بازيگر ديگر را هم به اين اتهامزنيها باز كرده است: عمان. بر اين اساس، رويترز كه مدعي است مقامات غربي و ايراني چنين اطلاعاتي را در اختيار اين رسانه قرار دادهاند، به نقل از آنها نوشت: افزايش سرعت انتقال تسليحات به انصارالله يمن در ماههاي اخير كه شامل موشك و سلاحهاي سبك ميشود، ميتواند دردسر امنيتي براي امريكا را تشديد كند. طبق اين گزارش، اكثر انتقال تسليحات به انصارالله يمن از طريق عمان صورت ميگيرد و شامل استفاده از مسيرهاي زميني ميشود. پاسخ اين گزارش رويترز البته با پاسخ تند وزارت امور خارجه عمان روبهرو شد و عمانيها گزارشهاي منتشر شده درباره قاچاق سلاحهاي ايراني از طريق خاك اين كشور براي انصارالله در يمن را بهشدت رد كردند. در بيانيه صادر شده از سوي وزارت امور خارجه عمان آمده است: خبر منتشر شده در خبرگزاري رويترز درباره قاچاق سلاح به يمن از طريق خاك عمان به هيچوجه صحت ندارد و هيچ سلاحي از طريق خاك عمان عبور نكرده است. وزارت امور خارجه عمان افزود كه در اين باره با تعدادي از كشورهاي ائتلاف عربي و امريكا گفتوگو و اين خبر تكذيب شده است. با اين حال، داستانسازيها درباره نقش ايران و عمان به اين گزارش مختص نماند و يك ژنرال امريكايي درباره نقش احتمالي ايران در حمله موشكي به سمت ناوهاي امريكايي در درياي سرخ سخن گفت. سخناني كه البته سخنگوي وزارت امور خارجه ايران آن را داستاني تخيلي و خيالپردازانه، مشكوك و بياساس خواند و بهشدت رد كرد.
نخستين احضار با طعم اعتراض
نخستين احضار در پي اظهارات و موضعگيريهاي غيرواقعبينانه. بيش از دو سال است كه رضا هاكان تكين، سفير كنوني تركيه ماموريتش را در تهران آغاز كرده است. در اين مدت نيز مناسبات تهران و آنكارا همچون پنج سال گذشته، حالت سينوسي خود را حفظ كرده است اما در تمام اين مدت و با وجود آنكه گهگاه مقامات ترك درباره ايران سخناني را گفته بودند، سفير تركيه به وزارت امور خارجه احضار نشده بود. از سويي، افزايش رفت و آمدهاي ميان مقامهاي ايران و تركيه پس از كودتا نافرجام اين كشور افزايش يافته بود و همين موجب شد تا بسياري از نزديكي مجدد تهران و آنكارا سخن بگويند. با اين وجود، اتفاقات دو هفته اخير نشان از آن دارد كه ايران و تركيه همان راهي را ميروند كه پيش از كودتا پيمودهاند. در چنين فضايي، اظهارات برخي از مقامهاي ترك موجب شد تا هاكان تكين نخستين تجربه خود در احضار به وزارت خارجه را كسب كند و اعتراض شديد ايران در اين زمينه به وي ابلاغ شود. البته ايران به اين احضار اكتفا نكرد و سخنگوي وزارت خارجه ايران در واكنش به اظهارات معاون نخستوزير تركيه در خصوص تاثير سياستهاي مذهبي ايران در عراق گفت: فرقهگرايي، قوميتگرايي و دامن زدن به اختلافات مذهبي در سياستهاي اصولي منطقهاي و بينالمللي ايران هيچ جايگاهي نداشته و ندارد. بهرام قاسمي افزود: نفوذ معنوي ايران برآمده از حسننيت توام با احترام به حفظ استقلال و تماميت ارضي همسايگان است كه درك آن نبايد براي برخي ناظران سخت باشد. وي تاكيد كرد: ضروري است كشورهاي منطقه با درك شرايط حساس و خطير منطقه در راستاي پايان تنشها و درگيريها گام برداشته و سخن برانند.