نگاهي به شجرهنامه «موذن»هاي زاده شده در مكتب اهل بيت
از «موذن» تا «موذن»زاده
اساتيد فن نام او را همرديف استاد عبدالباسط در زمينه تلاوت قرآن و استاد شجريان در زمينه اجراي سنتي ايراني و برنده جايزه پيكاسو و همچنين استاد سليم موذنزاده را در زمينه مداحي جزو عجايب روزگار دانستهاند. سليم موذنزاده اردبيلي، باسابقهترين مداح در ايران است كه نواي او بيش از هفت دهه با حنجرهاي استثنايي، گوش و دل علاقهمندان را نوازش ميدهد. سليم موذنزاده اردبيلي يكي از مداحان معروف ايراني است كه در سال 1315 خورشيدي در شهر اردبيل زاده شد. وي كه بيشتر نوحههايش را به زبان تركي آذربايجاني سروده، به زبانهاي فارسي و عربي نيز تسلط دارد. پدرش شيخ عبدالكريم موذنزاده اردبيلي، نخستين موذن راديوي ايران است و برادرش رحيم موذنزاده اردبيلي نيز از موذنان معروف اسلامي است. اعجاب و توانايي بيوصف او در اجراي برنامههاي گوناگون مداحي، نوحهخواني، مولوديخواني، اذان و قرائت قرآن مجيد از دوران نوجواني، وي را در رديف يكي از مطرحترين افراد جهان در اين رشته قرار داده است. موذنزاده، به طور متوسط روزانه پنج ساعت را صرف مداحي كرده و بيش از 2000 عنوان نوار كاست مربوط به برنامههاي او از زمان پيدايش ضبط صوت تاكنون به زبانهاي تركي، فارسي و عربي موجود است. سليم موذنزاده در گفتوگو با ايسنا، با معرفي خود به عنوان نوكر پير آستان مقدس اهل بيت(ع) ميگويد: حنجره من يك موهبت الهي است و وقف سيد الشهدا (ع) است و استفاده از آن در زمينههاي غير از اين صحيح نيست. به طور مسلم صداي گيرا در خانواده موذنزادهاردبيلي موروثي بوده و همه فرزندان و نوادگان مرحوم شيخ فرج اين موهبت الهي را از او به يادگار بردند. شيخ فرج، پدربزرگ سليم موذنزاده اردبيلي، قديميترين موذن كشور است كه اطلاعات مختصري از وي موجود است. به گفته سالخوردگان، صداي اذان وي را ساكنان روستاهاي واقع در حاشيه سهفرسنگي شهر اردبيل سحرگاهان از بام مسجد زينال در مركز شهر ميشنيدهاند. شيخ عبدالكريم، فرزند شيخ فرج هم نخستين موذن در ايران است كه نواي اذان دلنشين او شهرت جهاني دارد. او در سال ۱۲۷۳ شمسي در محله تازه شهر اردبيل متولد شد و تا سال ۱۳۲۱شمسي نواي توحيدياش از مناره مسجد ميرزا علي اكبر اين شهر به گوش ميرسيد. نعيم، سليم، رحيم، محمود و داود پنج فرزند او نيز از مداحان اهل بيت (ع) و موذنهاي مشهور جهان اسلام هستند كه اكنون از ميان آنان فقط سليم در قيد حيات بوده و به اين حرفه مشغول است. شادروان رحيم موذنزاده اردبيلي نيز كه اذان بيمانند او در دستگاه بيات ترك در فهرست آثار معنوي ايران به ثبت رسيد چند سال پيش بر اثر بيماري دعوت حق را لبيك گفت. استاد سليم، درباره پدرش ميگويد: او در سال ۱۳۲۱ شمسي به قصد زيارت بارگاه ملكوتي امام رضا (ع) عازم مشهد مقدس ميشود و در بين راه شبي را درمنزل يكي از دوستان خويش در تهران سپري ميكند. از آنجايي كه شيخ عبدالكريم عشق موذني داشته سحرگاه به پشت بام منزل واقع درخيابان عينالدوله رفته و نداي توحيدي اذان را سر ميدهد. وي ادامه ميدهد: امام جماعت وقت مسجد سلطاني (امام فعلي) صداي اذان او را از دور شنيده و قبل از ظهر سراغ او را از تمام خانههاي اطراف ميگيرد. به او ميگويند كه شيخي از اردبيل آمده و در خانه «مطلب بلوري» ميهمان است و با درخواست امام جماعت، ظهر همان روز «شيخ عبدالكريم» در پشت بلندگوي مسجد قرار گرفته و نواي ملكوتي «اشهدان لااله الاالله» را به گوش مردم ميرساند. سليم ميافزايد: او پس از بازگشت از زيارت مشهد مقدس در تهران ماندگار شده و موذن مسجد سلطاني ميشود، به طوري كه تا سال ۱۳۲۹ خورشيدي كه دارفاني را وداع گفت صداي اذان وي روزي سه بار از راديو واقع در ميدان ارك تهران پخش ميشده است. صداي خوب در مداحي از رشتههاي هنري ظريف است. ملاحت، توجه به زير و بم آهنگ، اداي كلام و تحريرهاي مناسب لازمه اين هنر است. به گفته اهل فن صداي ايشان، ماندگارترين صدا براي مداحي در طول اعصار مختلف است. به گفته كارشناسان، اگر آثار او از طريق سازمانهاي دولتي، ثبت و حق تكثير در آنها لحاظ ميشد فقط كاست «زينب زينب» ايشان شايد بيش از يك ميليارد تومان براي ايشان سوددهي داشت در حالي كه تمامي اجراهاي ايشان بدون كوچكترين چشمداشت مالي در اختيار عشاق امام حسين قرار دارد.