استفانوپولوس، رييسجمهوري
اسبق يونان درگذشت
خاموشي «صداى يونان»
محمود فاضلي
ديپلمات و كارشناس مسايل اروپا
آقاي كنستانتين استفانوپولوس (Stephanopoulos Constantinos)، رييسجمهورى اسبق يونان روز يكشنبه 30 آبان ماه 1395 در سن 90 سالگي درگذشت. وي متولد 15 آگوست 1926 ميلادى در شهر «پاتراس» اين كشور و فارغالتحصيل از دانشكده حقوق دانشگاه آتن است. وى در سال 1974 معاون وزير تجارت، از سال 1974 الى 1976 وزير كشور، از سال 1976 الى 1977 وزير خدمات اجتماعى، از سال 1977 الى 1981 نخستوزير، از سال 1981 الى 1985 نماينده پارلمان (از حزب نئودموكراسى) را برعهده داشت. وى همچنين از 1985 الى 1994 رياست حزب احياى دموكراتيك يونان (ديانا) را برعهده داشت.
وي در 8 مارس سال 1995 با ائتلاف غيرقابل باور حزب سوسياليست (پاسوك) و حزب بهار سياسى، با 182 راى در پارلمان 300 نفره يونان به رياست جمهورى برگزيده شد. وى همچنين در سال 2000 ميلادى با 269 راى مثبت نمايندگان و با راى اكثريت قابل توجه نمايندگان پارلمان براى دومين بار به عنوان رييسجمهورى اين كشور در سمت خود ابقا شد. وى هفتمين رييسجمهورى يونان و پنجمين رييسجمهورى بعد از حكومت نظامى سرهنگها (1967 الى 1974) بود. وى نخستين رييسجمهور اين كشور است كه دوبار پياپى به اين سمت انتخاب شد.
هرچند رييسجمهورى يونان يك مقام اجرايى نيست، اما به طور غيرمستقيم ميتواند در سياست هاى كلان كشور تاثيرگذار باشد. استفانوپولوس از چهرههاى محبوب يونان محسوب ميشد و در مدت تصدى در پست رياست جمهورى يونان، تلاش كرد خود و خانوادهاش به دور از عرف تشريفاتى زندگى كرده و از امكانات دولتى كمتر استفاده كنند. استفانوپولوس از چهرههاى مهم در بخش سياسى يونان بوده است. وى در سالهاى 67-1964 ميلادى گام اول را براى ورود به صحنه سياست يونان برداشت.
استفانوپولوس در سال 1985 الى 1989 فعاليتهاى گسترده سياسى داشت و در همين راستا حزب جديدى به نام حزب احياى دموكراتيك (ديانا) تشكيل داد. با انحلال حزب ديانا در سال 1994 توسط استفانوپولوس، نامبرده با ائتلاف غيرقابل باور حزب سوسياليست (پاسوك) و حزب محافظهكار بهار سياسى، در 8 مارس سال 1995 و با 182 راى در پارلمان 300 نفره يونان به رياست جمهورى يونان برگزيده شد. وى همچنين در سال 2000 ميلادى با 269 راى مثبت نمايندگان و با راى اكثريت قابل توجه نمايندگان پارلمان براى دومينبار به عنوان رييسجمهورى اين كشور در سمت خود ابقا شد. وى هفتمين رييسجمهورى يونان و پنجمين رييسجمهورى بعد از حكومت نظامى سرهنگها (1967 الى 1974) است. وى نخستين رييسجمهور اين كشور است كه دو بار پياپى به اين سمت انتخاب شده است. پس از سقوط حكومت ديكتاتورى در يونان، براى نخستينبار دو حزب سياسى و پرقدرت اين كشور با راى مثبت و مشترك خود نامبرده را به رياست جمهورى اين كشور برگزيدند.
طبق ادعاى روزنامه راستگراي «كاتي مريني» يونان، هر زمان كه استفانوپولوس، رييسجمهور سابق يونان حقوق ماهيانه خود را دريافت ميكرد احساس ناراحتى و نارضايتى داشت و با افزايش آن مخالف بود، چرا كه معتقد بود حقوق وى بسيار بالا بوده و نيازى به افزايش آن نيست. نامبرده در سخنرانيهاى خود بسيار خوب ظاهر شده و با توجه به تسلط به زبان فصيح يونانى، مواضع و ديدگاههاى خود را بيان ميكرد. سخنرانى تاريخى و مبسوط وى در جريان سفر كلينتون، رييسجمهور اسبق امريكا در سفر به يونان در نوامبر سال 1999 كه در آن وى نقش تاريخى يونان در منطقه و مبارزات سياسي مردم اين كشور براى حاكميت آزادى و دموكراسى را برشمرد با استقبال گسترده مردم اين كشور روبهرو شد. اين سخنان در حالي در كاخ رياستجمهوري بيان ميشد كه مخالفان سفر بيل كلينتون به يونان، تظاهرات گسترده و بيسابقهاي در پايتخت برگزار ميكردند. وى ديدگاه مثبتى نسبت به كشورهاى مشرق زمين و خاورميانه داشت و در طول دوره رياست جمهورى خود و با وجود بهبود نسبى روابط يونان و تركيه، با احتياط بيشترى از اين روابط سخن ميگفت و از ارجاع اختلافات دو كشور به دادگاه بينالمللى لاهه حمايت ميكرد. در طول رياست جمهورى ده ساله وى در يونان، استفانوپولوس را «صداى يونان» دانستهاند و از احترام زيادى در نزد توده مردم برخوردار بود. وى برقرارى صلح در جهان، مقابله با مشكلات و حل آنها را يكى از آرزوهاى ديرينه خود ميدانست. وي پس از پايان دوره رياستجمهورياش در دفتر حقوقي خود در شهر آتن و بعضا در دفتر ديگرش در شهر «پاترا» حضور مييافت. به مناسب درگذشت وي پيامهاي تسليتي از سوي رييسجمهوري، نخستوزير، رييس پارلمان و روساي احزاب پارلماني و وزير خارجه اين كشور صادر شده است. استفانوپولوس كه در مهرماه سال 1378 شمسى در راس يك هيات عالىرتبه سياسى به تهران سفر كرده بود علاوه بر ديدار با رييسجمهوري وقت، ضمن سفر به اصفهان از مراكز تاريخي اين شهر بازديد كرده بود.