محمدرضا عارف روز گذشته دومين سفر خود را به شهر مقدس قم در كمتر از دو ماه گذشته به انجام رساند. او كه پيش از اين در نيمه دوم آذرماه براي سخنراني در دانشگاه مفيد قم به اين شهر سفر كرده بود ديدارهايي با برخي مراجع عظام تقليد انجام داد اما روز گذشته او تنها براي ملاقات با سه چهره موثر اين شهر سفرش را آغاز كرد. ديدار با آيات جوادي‌آملي، ابراهيم اميني و گرامي سه ملاقاتي بود كه هر يك براي جريان اصلاحات و شخص محمد رضا عارف دستاوردهايي به همراه داشت. كمتر فعال سياسي در ايران آخرين ملاقات‌هاي سياسي رسمي و علني آيت‌الله اميني و آيت‌الله جوادي آملي را به ياد دارد. اين دو روحاني برجسته قم ماه‌هاست كه ديدارهاي سياسي رسمي ندارند و از همين منظر ملاقات‌شان با محمدرضا عارف مي‌تواند نقطه عطفي در بازگشت رسمي اصلاح‌طلبان به سياست‌ورزي باشد. آنها روز گذشته با محمدرضا عارفي ديدار كردند كه در هر فرصتي سيد محمد خاتمي را تكريم مي‌كند و خود را شاگرد معنوي او مي‌داند. در عين حال عارفي كه ديروز به ديدار علماي قم رفت در هفته‌هاي گذشته به طور مستمر بر كسب اكثريت كرسي‌هاي مجلس آتي توسط اصلاح‌طلبان تاكيد مي‌كند و به دنبال اجماع ميان اصلاح‌طلبان بوده و از ائتلاف استراتژيك عبور كرده است. عارف اين روزها از هميشه صريح‌تر موضع‌گيري مي‌كند و انجام ديدار با علمايي كه هميشه نزديكي جدي به جريان راست سنتي داشته‌اند مي‌تواند حاوي معاني خاصي براي اصلاح‌طلبان باشد. اينكه آيت‌الله جوادي آملي بر خلاف اصولگرايان تندروي امروزي، اصلاح‌طلبان را بخشي از انقلاب مي‌داند و مي‌گويد كه به همه نيروهاي داخل نظام نياز داريم، پيامي روشن به آنهايي است كه هر روز براي اصلاحات نماز ميت و فاتحه مي‌خوانند. ديدار عارف با آيت‌الله جوادي آملي از حيث ديگري نيز اهميت دارد. اين مرجع تقليد در سال جاري شمسي ملاقات‌هاي سياسي خود را تنها به مقامات رسمي دولتي و حاكميتي اختصاص داده و با هيچ كدام از فعالان سياسي شناخته شده ملاقاتي نداشته است. او در سال جاري با وزراي بهداشت، اطلاعات، فرهنگ، معاون امور بانوان رييس‌جمهور و رييس كل بانك مركزي ديدار داشته است و 18 شهريورماه نيز درتهران به ملاقات رهبر انقلاب رفت و پس از عمل جراحي براي ايشان آرزوي سلامتي كرد. عارف حالا نه فقط تنها اصلاح‌طلب بلكه تنها فعال سياسي شناسنامه‌داري است كه در سال 93 به ديدار آيت‌الله جوادي آملي رفته است؛ موضوعي كه مي‌تواند مقدمه دور تازه‌يي از فعاليت اصلاح‌طلبان براي راهيابي به ساختار قدرت باشد.
همه نيروهاي داخل انقلاب را بايد برادر بدانيم
آيت‌الله جوادي آملي در اين ديدار كه در محل موسسه علوم وحياني اسرا در قم برگزار شد با بيان اينكه ما به تمام نيروهاي داخل نظام جمهوري اسلامي نياز داريم به شعر معروف سعدي - بني آدم اعضاي يكديگرند- اشاره كرد و گفت: همه نيروهاي انقلاب اعضاي اين انقلابند؛ يكي قلب انقلاب است يكي مغز است، يكي دست است، يكي پا و... و چو عضوي كه به درد آيد ديگر عضو‌ها نيز دچار مشكل خواهد شد؛ اينكه يك گروه روي كار بيايد و بگويد گروه قبلي نبايد باشد هميشه در جامعه نزاع و درگيري خواهيم داشت. آيت‌الله جوادي‌آملي با بيان اينكه همه نيروهاي داخل انقلاب را بايد برادر بدانيم، گفت: بايد با مهر و وفا و محبت با همه برخورد كنيم و قطعا در اين صورت هم نسل سوم انقلاب نمي‌رنجد و از ارزش‌هاي انقلاب دور نمي‌شود و هم مردم ناراحت نمي‌شوند و در اين شرايط دشمن درون هم فرصت عرض‌اندام پيدا نخواهد كرد. اين مرجع تقليد افزود: در خصوص جريان‌هايي مانند امنيت، استقلال، آزادي، اخلاق و... چون عقلاني است بايد بيشتر كار كنيم چرا كه اگر در خصوص اين مسائل كار صورت گيرد جامعه ما با جان و دل آن را مي‌پذيرد. آيت‌الله جوادي‌آملي با اشاره به رفتار امام خميني در مقابل مردم گفت: امام راحل حرفي نداشت جز دغدغه و خواسته مردم. امام خميني (ره) نظامي بر پايه استقلال، آزادي و نه شرقي نه غربي را به مردم ارايه كرد و نتيجه آن نيز پيروزي و «يدخلون في الدين الله افواجا» يعني پذيرش همه‌جانبه مردم بود اما اگر خدايي نكرده از آن آرمان‌هاي اصيل فاصله بگيريم، نسل سوم و چهارم مي‌شود، «يخرجون في الدين الله افواجا» يعني از نظام و ارزش‌هاي آن فاصله مي‌گيرند. نسل سوم و چهارم انقلاب فقه امام خميني و بزرگان ديگر را نخوانده‌اند بلكه عمل مسوولان فعلي را مي‌بينند و در نتيجه ما بايد با عمل صالح خود انقلاب و ارزش‌هاي آن را به نسل سوم و چهارم نشان دهيم. استاد برجسته حوزه علميه قم در بخش ديگري از سخنان خود با بيان اينكه ما براي كشور و نظام خود دو دشمن درون و بيرون داريم، گفت: دشمن بيرون مي‌خواهد به هر ترتيب كه شده خود را به كشور ما تحميل كند يا قدرت مي‌خواهد يا باج يا نفت و... اما دشمن درون درصدد آن است تا از طريق خواسته‌هاي فطري ما چون حق‌طلبي، عدالت، آزاديخواهي و... ما را فريب دهد و خواسته‌هاي شخصي و گروهي خود را تحميل كنند. دشمن درون با دسيسه و فريب اول دين مردم را مي‌خواهد و حتي بعد از اينكه فردي را بي‌دين و كافر كردند آنها را رها نمي‌كنند. آنها بعد از آن آبرو مي‌خواهند و فردي هم كه آبرو نداشته باشد هر خفتي و خاري را به راحتي مي‌پذيرد و دشمن درون دقيقا همين را مي‌خواهد.
نبايد نگاه امنيتي به فرهنگ داشت
عارف نيز در ابتداي اين ديدار گفت: دولت روحاني در شرايط خاصي مستقر شد و روي كار آمد كه با مسائل و مشكلات فراوان پيش رو بود و دولت با روند خوبي جلو رفته است، گرچه با پروژه سياسي كاهش قيمت نفت مواجه بوديم اما عنايت خداوند را شاهد هستيم. كاهش قيمت نفت پروژه‌يي سياسي است و قطعا اقتصاد بدون نفت توطئه‌هاي دشمنان عليه نظام را خنثي مي‌كند. عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام تاكيد كرد: پروژه اسلام هراسي غربي‌ها مايه تاسف است و اين اتفاقات در غرب نشان از ظرفيت و نگاه انقلاب ما و جايگاه ما در دنيا دارد. وي گفت: يكي از دغدغه‌هاي ما جوانان هستند و نسل اول انقلاب بايد به خوبي پيام آن را به نسل سوم ارايه كند تا از ارزش‌ها فاصله نگيريم. رييس بنياد اميد ايرانيان تاكيد كرد: نگاه فرهنگي به اداره كشور بايد وجود داشته باشد و نبايد شاهد نگاه سياسي و امنيتي باشيم چرا كه آن فضاي امنيتي كه طي هشت سال در كشور حاكم بود، خوب نيست. عارف تصريح كرد: استقلال ما مايه اذعان دشمنان نيز است و اكنون نمايندگان ايران كه براي گفت‌وگو با غرب مي‌روند، با تمام توان استقلال نظام را به نمايش مي‌گذارند.
آرزوي آيت‌الله اميني براي عارف در انتخابات مجلس
آيت‌الله ابراهيم اميني، استاد حوزه علميه قم نيز كه روز گذشته ميزبان عارف بود در اين ديدار گفت: مجلسي كه واقعا در راس امور است، مجلسي است كه نماينده آن در مواقعي كه كشور در خطر است شجاعت بيان حقايق را داشته باشد؛ گرچه گفتن اين حقايق به ضرر آن نماينده تمام شود. وي با اشاره به فضاي سياسي كشور در مقاطع مختلف انتخاباتي اظهار داشت: گاهي در انتخابات مختلف كشور چه انتخابات‌هاي رياست‌جمهوري و چه انتخابات مجلس شاهد بداخلاقي‌هايي بوده‌ايم كه در اين ايام توسط بعضي كانديدا‌ها و بعضي طرفداران‌شان انجام شده كه اين بداخلاقي‌ها همگي به زيان كشور است. با وجود اينكه قوانين نيز در كشور وجود دارد اما متاسفانه گاهي مشاهده مي‌شود كه اين قوانين مشاهده نمي‌شود به همين دليل در هر انتخاباتي كه صورت مي‌گيرد يكسري اختلافات نتيجه آن مي‌شود كه تا مي‌آييم و از آن شرايط عبور كنيم انتخاباتي ديگر با همان شرايط برگزار مي‌شود. امام جمعه موقت قم گفت: در انتخابات رياست‌جمهوري و در انتخابات‌هاي ديگر ديديم كه بداخلاقي‌هايي صورت گرفت و اين بداخلاقي‌ها زيبنده كسي كه مي‌خواهد مسووليتي در اين نظام بر عهده بگيرد نبوده و نيست؛ اين‌گونه رفتار‌ها يا اين‌گونه ريخت و پاش‌ها يا بي‌ادبي‌ها، هتاكي‌ها، شكستن حرمت‌ها و... هيچ كدام در شأن يك انسان واقعي نيست؛ انسان حتي از گفتن برخي بداخلاقي‌ها شرم دارد چه برسد اينكه بخواهد آن را انجام دهد. اميدواريم با بازنگري در قانون انتخابات كه در حال حاضر در حال انجام است و شوراي نگهبان به طور جدي اين كار را دنبال مي‌كند مشكلات مذكور برطرف و در آينده شاهد اين بداخلاقي‌ها در عرصه انتخابات نباشيم. وي افزود: در مجمع تشخيص مصلحت نظام هم مواد خوبي تصويب شده ولي عمده اينها و مهم‌تر از همه التزام افراد به قانون اساسي است؛ ما در خيلي از موارد از لحاظ قانون كمبودي نداريم اما وقتي به قوانين عمل نمي‌شود مشكلات پديد مي‌آيد. استاد برجسته حوزه علميه قم اضافه كرد: الزاماتي نيز وجود دارد كه حرمت شكني‌ها و بي‌قانوني‌ها صورت نگيرد اما اينكه به آن عمل شود مساله مهم‌تري است. عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام خاطرنشان كرد: در مجمع تشخيص مصلحت نظام قضايا به صورت خوبي در حال پيشرفت است كه جاي اميدواري و البته همان‌طور كه گفتم مهم‌تر از همه اينها التزام به قانون است. وي افزود: متاسفانه برخي مردم مقيد به قانون نيستند و در عمل هر كاري را انجام مي‌دهند و براي توجيه آن هم سخناني را بيان مي‌كنند اما مجمع تشخيص مصلحت نظام بايد در اين جهت فكر كند كه اگر شخصي خلاف قانون عمل كند، با آن چه برخوردي صورت گيرد.
مردم به كانديداي بي‌ادب راي ندهند
آيت‌الله اميني تاكيد كرد: البته اين مهم بايد در خود مردم فرهنگسازي شود تا به كساني كه خلاف قانون رفتار مي‌كنند راي ندهند و اين فرهنگسازي را صدا و سيما بايد جدي بگيرد؛ بايد شرايط به گونه‌يي شود كه اگر مردم ديدند كانديدايي در تبليغات انتخاباتي‌اش بي‌ادبي و رفتارهاي نادرستي از خود نشان مي‌دهد، خود مردم به آن شخص راي ندهند. وي با بيان اينكه اگر خود مردم به افرادي كه حرمت قانون و افراد را نگه نمي‌دارد، راي ندهند بسياري از مشكلات برطرف خواهد شد، گفت: مشاهده مي‌كنيم در برخي از كشورهاي خارجي حرمت قانون بسيار خوب رعايت مي‌شود؛ مثل احترامي كه ما در كشور خود، در امور ديني داريم و خود را مقيد مي‌دانيم كه به آنها عمل كنيم؛ آنها قانون را محترم مي‌دارند اما متاسفانه ما در كشور خود خيلي مقيد به قانون نيستيم؛ اميدوارم در آينده انتخابات بهتري داشته باشيم. استاد برجسته حوزه علميه قم گفت: بايد شرايط و فضا را به نحوي جلو ببريم كه نمايندگان مجلس آينده ناهنجاري‌هايي كه امروز در مجلس مشاهده مي‌شود را برطرف كنند و در كل نتيجه انتخابات نه تفرقه و اختلاف، كه همكاري براي پيشرفت كشور باشد. آيت‌الله اميني خطاب به محمدرضا عارف گفت: اميدواريم خدا به شما و همه افرادي كه در انتخابات آينده مجلس فعاليت دارند و وظايف خود را به خوبي انجام مي‌دهند، توفيق دهد.
بي‌ادبي‌هاي اخير زيبنده مجلس نيست
آيت‌الله اميني در اين بخش از سخنان خود با نيم‌نگاهي به اتفاقاتي كه در مجلس حين نطق علي مطهري رخ داد آن را امري بي ادبانه ذكر كرد كه زيبنده مجلس نبود. وي در خصوص شرايط و ويژگي‌هاي يك نماينده خوب مجلس شوراي اسلامي گفت: نماينده خوب آن است كه اولا هدفش خدمت به مردم و خدمت به كشور باشد؛ هدف مادي نداشته باشد و با رعايت ادب حركت كند؛ بر طبق اصول و وظايف نمايندگي حرمت ديگران را نگه دارد و خدايي نكرده در مجلس بي‌ادبي نكند. عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام تصريح كرد: گاهي امروزه انسان در مجلس حركاتي مي‌بيند كه شرم‌آور است؛ نماينده واقعي وظيفه دارد طبق آنچه تشخيص مي‌دهد عمل كند، حالا اينكه گاهي مخالفت‌هايي ممكن است همراه داشته باشد. وي افزود: اين بي‌ادبي‌هايي كه اخيرا در مجلس مشاهده كرديم زيبنده مجلس شوراي اسلامي نيست؛ نماينده خوب آن است كه هدف مادي در كارش نداشته باشد و به فكر پر كردن جيب خود نباشد؛ نماينده نبايد درآمد سرشاري را از هر طريقي در جيب خود كند، البته نماينده هم زندگي دارد اما بايد به همان مقداري كه قانون تعيين كرده اكتفا كند. امام جمعه قم گفت: مجلسي كه واقعا در راس امور است، مجلسي است كه نماينده آن در مواقعي كه كشور در خطر است شجاعت بيان حقايق را داشته باشد؛ گرچه گفتن اين حقايق به ضرر آن نماينده تمام شود. وي افزود: در همين مجلس هم متاسفانه مي‌بينيم كه گاهي بعضي موضع‌گيري‌هايي مي‌كنند كه شايد در ظاهر به ضررش باشد اما آن نماينده لازم مي‌بيند كه آن مسائل را عنوان كند و بگويد و مردم هم دقيقا همين را از يك نماينده مجلس مي‌خواهند. آيت‌الله اميني در پايان سخنان خود خطاب به محمدرضا عارف گفت: با متانتي كه در شخصيت شما سراغ دارم و همواره از چهره‌هاي موفق و بااخلاق نظام بوده‌ايد، اميدوارم در آينده هم موفق باشيد.
عارف: عده‌يي براي ماندن در قدرت، به هر كاري دست مي‌زنند
عارف نيز در اين ديدار تاكيد كرد: بايد دعواهاي سياسي بي‌جهت را كنار بگذاريم و با قدر دانستن انقلاب اسلامي به فكر خدمت بهتر و بيشتر به مردم باشيم. عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام گفت: گاهي احساس مي‌شود به خاطر عدم انجام وظايف از سوي برخي مسوولان نظام جوانان در حال فاصله گرفتن از انقلاب‌اند و اين شرايط وظيفه دوستداران واقعي انقلاب را براي خدمت‌رساني بيشتر مي‌كند. عارف گفت: انقلاب ما بيش از هر چيز يك انقلاب فرهنگي است اما گاهي به خاطر عملكرد برخي مسوولان نتوانسته‌ايم پيام بزرگان دين و انقلاب را به مردم برسانيم. عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام اضافه كرد: در سال‌هاي اخير مشاهده كرديم، برخي براي اينكه در قدرت بمانند به كارهاي مختلفي دست زدند و نتيجه آن فاصله گرفتن جامعه از ارزش‌هاي اخلاقي بود و اين شرايط ما را به اين سمت سوق مي‌دهد كه در اين بخش كار ويژه‌تري را انجام دهيم. وي تاكيد كرد: بايد دعواهاي سياسي بي‌جهت را كنار بگذاريم و با قدر دانستن انقلاب اسلامي به فكر خدمت بهتر و بيشتر به مردم باشيم. وي در پايان با اشاره به انتخابات مجلس شوراي اسلامي گفت: اميدواريم افرادي متعهد و كارشناس براي مجلس آينده انتخاب شوند كه در نتيجه براي كشور مفيد باشند.
مجلس آينده آبروي رفته آن هشت سال را برگرداند
آخرين ميزبان محمدرضا عارف، آيت‌الله محمدعلي گرامي بود كه در ديدار با اين عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام اظهار كرد: مردم جامعه ما كمبودها را مي‌فهمند و ممكن است به دليل شرايط موجود كمبودها را تحمل كنند اما از تبعيض رنج مي‌برند. اگر مردم به گفتمان اعتدال، عقلانيت و اصلاحات علاقه دارند به دليل اين است كه اميد به تعقل را توسط اين جريان پررنگ‌تر مي‌بينند و اميدوارم طيف شما در جهت خواسته مردم حركت كند. اين مرجع تقليد گفت: مجلس آينده بايد به گونه‌يي باشد تا آبرويي كه در آن هشت سال از مملكت رفته را برگرداند؛ آبرويي كه نه فقط در عرصه سياسي بلكه حتي در عرصه مذهبي نيز دچار خدشه شد و حتي امروز برخي از خانواده‌هاي مذهبي از مسائل پيش‌آمده رنج مي‌برند. وي خاطرنشان كرد: متاسفانه گاهي در داخل حوزه‌ها ديده مي‌شود كه برخي افراد مقابل اساتيد بزرگ مي‌ايستند و احترام آنها را نگه نمي‌دارند. در حالي كه بسياري از بزرگان حوزه از جمله مرحوم آيت‌الله العظمي آملي لاريجاني سفارش‌هاي مكرري در خصوص احترام به مراجع تقليد و بزرگان حوزه داشتند؛ متاسفانه گاهي يك طلبه جوان بر اساس برداشت شخصي‌اش پاي درس استاد بزرگي داد مي‌زند مرگ بر ضد ولايت فقيه و آن ممكن است دل بزرگاني كه زحمت كشيده‌اند، برنجد. آيت‌الله گرامي در بخش ديگري از سخنان خود گفت: نسل جوان امروز جامعه ما با تمام دلخوري‌هايي كه ممكن است داشته باشد به جان مذهب نمي‌افتد اما با كارهايي مثل شركت معنادار در تشييع جنازه خواننده‌يي به نام پاشايي پيام‌هاي خود را مي‌رسانند. اين مرجع تقليد خطاب به محمدرضا عارف گفت: اميدواريم با درايتي كه داريد و با همراهي جريان خود كاري كنيد آب رفته به جوي باز گردد؛ بايد شرايط به گونه‌يي باشد كه مردم خوشحال و راضي باشند در حالي كه متاسفانه امروز مردم گرچه لباس سياه نمي‌پوشند اما عزاداري از چهره بسياري از آنان آشكار است. آيت‌الله گرامي در پايان سخنان خود با اشاره به دوران بستري خود در يكي از بيمارستان‌هاي تهران و عيادت سيد محمد خاتمي از وي گفت: در جريان عيادت جناب آقاي خاتمي از خود در بيمارستان به اين نكته پي بردم كه آقاي خاتمي اگرچه از يك جهت مظلوم است اما از جهتي ديگر محبوب دل مردم است چرا كه افراد بسياري به استقبال ايشان رفته و تقاضاي گرفتن عكس يادگاري با ايشان را داشتند.
اصلاح‌طلبان باجديت در انتخابات فعال خواهند بود
عارف نيز در اين ديدار گفت: انشاءالله اصلاح‌طلبان در انتخابات آينده مجلس با اتحاد كاملي فعاليت خواهندكرد، چرا كه معتقديم اصلاحاتي كه ريشه در تفكر انقلاب دارد با گذشت و فداكاري به دنبال بهبود شرايط كشور است. وي اظهار داشت: در انتخابات رياست‌جمهوري سال 92 عنايت خدا شامل حال مردم ايران شد و كشور روي ريل تدبير افتاد. مخالفان گفتمان اصلاحات و اعتدال به دنبال اين هستند كه بگويد اين گفتمان جايگاهي در بين مردم نداشته و در انتخابات رياست‌جمهوري 92 نيز فقط در حد يك اتفاق پيروز شد و به همين جهت به‌شدت درصدد آنند تا در انتخابات آينده مجلس به صورت جدي فعاليت كنند. اما ما هم معتقديم اگر شرايط به روال منطقي خود پيش برود، بيش از 70 درصد از كرسي‌هاي مجلس آينده از آن اصلاح‌طلبان و اعتداليون خواهد شد. عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام با بيان اينكه با تمام مشكلات و شرايط موجود مردم نسبت به عملكرد دولت اميدوارند، خاطرنشان كرد: اگرچه در آن هشت سال احساس مي‌شد جوانان فاصله‌يي با حكومت پيدا كرده‌اند اما انصاف اين است كه در حال حاضر شرايط رو به بهبود بوده و جوانان بيش از پيش نسبت به آينده كشور حساسيت نشان مي‌دهند. عارف تاكيد كرد: انشاءالله اصلاح‌طلبان در انتخابات آينده مجلس با اتحاد كاملي فعاليت خواهند كرد، چرا كه ما معتقديم اصلاحاتي كه ريشه در تفكر انقلاب دارد، با گذشت و فداكاري به دنبال بهبود شرايط كشور است. وي در پايان با بيان اينكه فضاي فعلي، فضاي خوبي است و ما در اين شرايط به دنبال وحدت و انسجام بيشتر اصلاح‌طلبان هستيم، گفت: تنها دغدغه ما پيروزي گفتمان اصلاحات، اعتدال و عقلانيت در انتخابات مجلس اسلامي است.
برش
دفاع آيت‌الله اميني از علي مطهري:
مجلسي كه واقعا در راس امور است، مجلسي است كه نماينده آن در مواقعي كه كشور در خطر است شجاعت بيان حقايق را داشته باشد؛ گرچه گفتن اين حقايق به ضرر آن نماينده تمام شود.
برش
تحليل رفتار جوانان از منظرآيت‌الله گرامي:
نسل جوان امروز جامعه ما با تمام دلخوري‌هايي كه ممكن است داشته باشد به جان مذهب نمي‌افتد اما با كارهايي مثل شركت معنادار در تشييع جنازه خواننده‌يي به نام پاشايي پيام‌هاي خود را مي‌رسانند.