پيگيري تخلف از طريق خود برجام
سيد محمد صادق خرازي
رييس شوراي مركزي حزب نداي ايرانيان
مكانيزم تخلفات تمامي طرف‌هاي مذاكره در برجام ديده شده است؛ ما هم بايد بر اساس همان مكانيزم عمل كنيم. واكنش بيش از حد ما به آنچه در اين مكانيزم ديده شده با فرض تخلف طرف مقابل هم كه باشد، باعث مي‌شود موقعيت خودمان را متزلزل كنيم. فرض كنيد با تمديد تحريم‌ها، نقض برجام صورت گرفته است. بر اساس متن برجام، چنانچه ايران معتقد باشد هر يك يا كليه گروه 1+5 تعهدات خود را رعايت نكرده‌اند، مي‌تواند موضوع را براي حل و فصل به كميسيون مشترك ارجاع دهد. كميسيون مشترك ۱۵ روز زمان خواهد داشت تا موضوع را فيصله دهد، مگر اينكه اين زمان با اجماع تمديد شود. در صورت عدم رضايت ايران از راي كميسيون، موضوع مي‌تواند در سطح وزراي خارجه يا يك هيات مشورتي مورد بررسي قرار گيرد، نظر هيات مشورتي به كميسيون به صورت غيرالزام‌آور اعلام مي‌شود تا در فرآيند تصميم‌گيري مورد ملاحظه قرار گيرد. اگر پس از اعلام نظر جديد كميسيون، ايران قانع نشد مي‌تواند موضوع را به شوراي امنيت سازمان ملل ابلاغ كند. شوراي امنيت سازمان ملل ظرف ۳۰ روز در اين زمينه تصميم‌گيري مي‌كند. اينكه به طور دايم در مجامع داخلي دنبال اثبات بي‌اعتمادي به غرب است. اگر رفتار خلاف امريكا از طريق قانوني پيگيري و راي كميسيون يا شوراي امنيت سازمان ملل عليه امريكا صادر شود، نه‌تنها امريكا را در سطح جهاني رسوا كرده، بلكه فضاي خيلي مساعدتري براي اجراي برجام فراهم مي‌كند. با اين وجود، ايران اگرچه از يك‌سو مكرر اعلام مي‌كند برجام سند بين‌المللي است، از سوي ديگر به مكانيسم اجرايي مورد توافق همه طرف‌هاي اين سند بين‌المللي بي‌توجه است. در طول يك سال گذشته بارها ايران اعلام كرده فلان قانون، مصوبه و... خلاف برجام، خلاف روح برجام، ناقض برجام و... است. اگر اين ادعاها درست است، چرا ايران به سازوكار پيش‌بيني شده تن نمي‌دهد و پيگير شكايت نمي‌شود. دليل مهم اينكه ايران معتقد است و مي‌داند تركيب كميسيون جهت‌گيرانه است و حتي در صورت وجود نقض، به سود امريكا راي مي‌دهد. پس مذاكره‌كنندگان ايراني آگاهانه در جريان متن برجام باید تفسير واقع‌بينانه‌اي ارايه دهند. مهم، اطلاع‌رساني واقعي و بالا نگه داشتن سطح آگاهي ملي است. مهم ديگر، معيار‌هايي كه رهبري براي كشور مشخص كرده‌اند و سازوكارهاي جهاني و منطقه‌اي ايران باید در همين راستا تعريف شود.