مديرعامل سازمان ميادين ميوه و تره‌بار شهر تهران در گفت‌وگو با «اعتماد»:
اجراي طرح دستچين؛ انقلابي در صيانت از حقوق شهروندان
طرح دستچين ميوه‌ها در سازمان مديريت ميادين ميوه و تره‌بار شهر تهران از اسفند ماه سال گذشته كليد خورد. اين طرح كه قرار شد در راستاي مشتري‌مداري براي نخستين‌بار در بازارهاي تره‌بار شهرداري اجرايي شود واكنش‌هاي بسياري در پي داشت و حتي كارگران اين ميادين در اعتراض به اين موضوع تجمع كردند. اما عبدالحسين رحيمي مديرعامل سازمان ميادين و تره‌بار شهر تهران تصميم خود را گرفته بود و بدون توجه به سيل مقاومت‌ها و فشار‌ها از سوي دلالان و نهادهاي حامي دلالان موفق به اجراي اين طرح شد. طرحي كه در روزهاي آغازين آن براي شهروندان تهراني غيرقابل باور بود و به گفته رحيمي اكنون بعد از گذشت نزديك به يك‌سال به يكي از مطالبات اصلي مردم تبديل شده است. رحيمي در گفت‌وگو با «اعتماد» به بيان عملكرد يك‌ساله اين سازمان پرداخت و با بيان اينكه سازمان مديريت ميادين شهر تهران از سازمان‌هاي زيرمجموعه شهرداري تهران است، گفت: مهم‌ترين فعاليت سازمان احداث ميادين و بازارهاي ميوه و‌تره‌بار است و اكنون در 22 منطقه تهران 206 بازار تره‌بار فعال است و تا پايان سال اين تعداد به 230 بازار افزايش خواهد يافت. وي با بيان اينكه به اهداف مندرج در برنامه 5 ساله خود رسيده‌ايم، اظهار داشت: در واقع جلوتر از برنامه 5ساله حركت كرده‌ايم و باقي برنامه‌ها نيز در 6 ماهه ابتدايي سال آينده به‌طور كامل محقق مي‌شود. در برنامه پنجم احداث 240 بازار ميوه و تره‌بار در دستور كار قرار دارد و تصميم داريم در سطح هر محله يك بازار احداث كنيم. رحيمي با اشاره به اينكه بازارهاي ميوه و تره‌بار در زمين‌هاي متعلق به شهرداري ساخته مي‌شود، عنوان كرد: بعد از احداث، غرفه‌ها در اختيار توليدكنندگان و تامين‌كنندگان محصولات كشاورزي و غذايي اعم از ميوه و سبزيجات، مواد پروتئيني و محصولات و فرآورده‌هاي گوشتي قرار مي‌گيرد. هم‌اكنون بخش عمده‌يي از نياز شهروندان تهراني از طريق اين بازارها تامين مي‌شود. شهرونداني كه براي خريد به اين بازارها مراجعه مي‌كنند مي‌توانند تمام مواد غذايي مورد نياز خود را از بازارها تهيه كنند. وي ادامه داد: اين موضوع هم به نفع مديريت شهري و هم به نفع شهروندان و اقتصاد خانواده‌هاست تا با استفاده از وسايل حمل‌ونقل عمومي يا با پاي پياده به نزديك‌ترين مركز خريد در محل زندگي‌شان بروند و مايحتاج خود را تهيه كنند، اين موضوع منجر به كاهش ترافيك و آلودگي هوا نيز مي‌شود.
رحيمي با بيان اينكه سازمان مديريت ميادين ميوه و تره‌بار تهران از نظر كنترل كيفيت و نظارت بر قيمت‌ها بزرگ‌ترين سازمان عرضه‌كننده مواد غذايي منسجم در كشور به‌شمار مي‌رود، گفت: زيرا غير از سازمان مديريت ميادين هيچ نهاد ديگري وجود ندارد كه بيش از 200 نقطه در يك شهر را با يك آيين‌نامه به شكل يكسان ساماندهي كند. براساس آيين‌نامه سازمان، قيمت مواد غذايي در تمام نقاط تهران (شمال، جنوب، شرق و غرب) يكي است و تغيير نمي‌كند. وي با تاكيد براينكه قيمت‌ها توسط سازمان ميادين ميوه و تره‌بار هماهنگ مي‌شود، خاطرنشان كرد: قيمت‌ها ابتدا توسط اتحاديه بارفروشان عمده كه زيرنظر اتاق اصناف فعاليت مي‌كنند، تعيين مي‌شود اما نرخي كه بهرهبردارها بايد در مراكز ميوه و تره‌بار به مردم ارائه كنند، توسط سازمان مديريت ميادين مشخص مي‌شود. وي با ارائه توضيحات بيشتر در اين باره، گفت: در سازمان كميته قيمت‌گذاري وجود دارد كه نماينده بهرهبردارها، نماينده شوراي شهر و هم بخش‌هاي درون‌سازماني سازمان مديريت ميادين در آن حضور دارند. اين افراد از بخش‌هاي خرده‌فروشي سطح شهر نرخ مي‌گيرند و ضمن تطبيق آن با شاخص‌هاي بانك مركزي، قيمت متوسطي از اين دو را به عنوان قيمت اجناس تعيين مي‌كنند. قيمتي كه يك حاشيه سود براي توليد‌كننده داشته باشد و نيز مصرف‌كننده به راحتي بتواند كالاي موردنظر خود را خريد كند، همچنين هركدام از بازارها رييس دارد كه وظيفه دارد هر روز صبح قيمت كالاها را از پورتال سازمان برداشته و به بهرهبردارها ارائه كند. بازارهاي ميوه‌و تره‌بار سازمان با تنها 16 روز تعطيلي در سال همه روزه از ساعت 8 صبح تا 8 شب به خدمت‌رساني مشغولند و در ايام خاص مانند شب يلدا، ايام پاياني سال و نزديك به عيد و روزهاي تابستان ساعات كار افزايش مي‌يابد تا مردم گرفتار گران‌فروش‌هاي سطح شهر نشوند.
آغاز اجراي طرح دستچين
به گفته عبدالحسين رحيمي بازارهاي ميوه و تره‌بار سطح شهر چند سالي مي‌شود كه شاهد تغييرات فراواني بوده است و اگر اكنون وارد اين بازارها شويد تفاوت چنداني با بازار كشورهاي خارجي ندارد. يكي از اتفاقاتي كه اخيرا چهره بازارهاي تره‌بار را تغيير داده شروع طرح دستچين ميوه‌ها در ميادين است. در گذشته همه كساني كه براي خريد به بازارهاي ميوهوترهبار مراجعه مي‌كردند حتما به خاطر دارند كه فروشندگان به اجبار مازاد بر نياز مشتري به او ميوه مي‌فروختند و اين مساله گاه منجر به دعواي خريدار و فروشنده مي‌شد. اما بعد از آغاز طرح دستچين ميوه ديگر شاهد اتفاقاتي از اين دست نيستيم. مديرعامل سازمان مديريت ميادين ميوه و تره‌بار درباره اين طرح توضيحاتي ارائه كرد و گفت: از ابتداي اسفند سال گذشته با اجراي اين طرح به مشتري حق داده شده است تا ميوه‌ها را دستچين كند و همچنين قيمت ميوه و سبزي‌ها نيز بالاي آنها درج و در واقع همه‌چيز براي مشتري شفاف شده است. اين در حالي است كه قيمت اجناس اين بازارها از مغازه‌هاي بيرون بيش از 30 درصد ارزان‌تر و كيفيت آن هم بهتر است. وي با يادآوري اينكه در گذشته بهرهبردارها ميوه و سبزي را به شكل فله‌يي به شهروندان مي‌فروختند و آنها حق دستچين ميوه را نداشتند، تصريح كرد: با بررسي اين موضوع متوجه سه معضل شديم. مورد اول تحميل بار اضافه به مردم بود. مشتري يك كيلو بار مي‌خواست اما به اجبار سه كيلو به او فروخته مي‌شد. همچنين كيفيت محصول هم نامناسب بود و ديگر اينكه بسياري مواقع شاهد برخورد نامناسب فروشنده‌ها با شهروندان بوديم. اين سه معضل منجر به عدم اعتماد مردم به بازارهاي ميوهوترهبار و شهرداري شده بود.
حذف دلال‌ها از بازارهاي شهرداري
وي با بيان اينكه شخص شهردار تهران از من دو خواسته داشت تصريح كرد: كوتاه شدن دست دلال‌ها نخستين خواسته شهردار از من بود كه بسيار منطقي است. زيرا وجود دلال‌ها در هر حوزه‌يي قيمت و كيفيت را تحت تاثير منفي قرار مي‌دهد. زيرا دلالان فقط به دنبال درآمد كاذب و رضايت خودشان هستند و رضايت مردم براي آنها اهميتي ندارد. خواسته دوم ايشان اين بود كه مردم بايد با آرامش و رضايت خاطر از بازارهاي شهرداري خريد كنند. زيرا هدف اصلي شهرداري از ايجاد اين بازارها رضايت مردم است و نبايد به محلي براي نارضايتي شهروندان تبديل شود.
خريد با آرامش و رضايت
وي ادامه داد: ما به اين نتيجه رسيديم كه براي حل معضلات عنوان شده و جلب رضايتمندي مردم بايد به آنها حق انتخاب بدهيم. به همين دليل طرح دستچين ميوه را اجرا كرديم. همانطور كه گفته شد با اجراي اين طرح شهروندان با مراجعه به بازارهاي ميوه و تره‌بار مي‌توانند خود اقدام به انتخاب ميوه و سبزي كرده و ديگر كارگران بازار دخالتي در اين كار ندارند. البته بايد بگويم اين كار با مقاومت‌هاي بسياري مواجه شد و بسياري از دلالان كه دست كشيدن از منافع برايشان سخت بود شروع به سنگ‌اندازي كرده و فشارهاي زيادي بر ما تحميل كردند اما با پشتيباني شهرداري و نيز با حمايت‌هاي جدي شوراي شهر بالاخره موفق شديم طرح را اجرايي كنيم. البته بهره‌بردارهاي عزيز اكثرا، با ما همكاري كردند. وي با اشاره به اينكه اين برخورد ابتدا براي مردم غيرقابل باور بود، گفت: شهروندان اين طرح را به ايام شب عيد ارتباط مي‌دادند اما اين كار ادامه پيدا كرد و اكنون در تمام بازارهاي شهر اين طرح اجرا مي‌شود. وي با تاكيد براينكه عملي كردن اين طرح واقعا كار سختي بود، اظهار داشت: الان ديگر شهروندان نگراني اين را ندارند كه با خريد از بازارهاي شهرداري با برخوردهاي نامناسب رو‌به‌رو شده يا بار اضافي و بي‌كيفيت به آنها داده مي‌شود و با آرامش خريد خود را انجام مي‌دهند. مديرعامل سازمان مديريت ميادين ميوه و تره‌بار با بيان اينكه بايد مواظب اين طرح باشيم تا دستخوش تغيير و دگرگوني منفي نشود، اظهار داشت: به همين منظور يك سيستم نظارتي قوي طراحي كرديم كه در بازارها حضور دارند. اين مجموعه كار نظارت بر حسن اجراي آيين‌نامه‌ها و دستورالعمل‌ها توسط بهرهبردارها را برعهده دارد. علاوه براين يك تيم نظارت ويژه نيز مستقيم زيرنظر خود من فعاليت مي‌كند. من نيز به صورت مستمر به بازارها سركشي مي‌كنم. به گفته اين مقام مسوول در طرح دستچين ميوه سعي شده است تا به لحاظ زيبايي نيز اقدام‌هايي انجام شود و در چينش ميوه و سبزي‌ها و نيز دكوراسيون بازارها تغييراتي ايجاد شده تا فضاي مطلوبي براي خريد شهروندان به وجود آيد. براي مثال سبدهايي كه ميوه‌ها در درون آنها چيده مي‌شود به‌گونه‌يي است كه گنجايش يك رديف ميوه را دارد. دليل آن هم اين است كه مشتري به‌راحتي بتواند ميوه مورد نياز خود را انتخاب كند و در ضمن ميوه‌ها با گذشت زمان خراب نشوند. همچنين رنگ ميوه‌ها با رنگ سبدها هماهنگ مي‌شود تا جلوه زيبايي به آن ببخشد. رحيمي با اشاره به اينكه يكي از فعاليت‌هاي ما آموزش به كارگران بهرهبردارها و نيز رييس بازارهاست، گفت: سعي كرده‌ايم كه بهترين روش‌ها را از مراكز خريد بزرگ دنيا احصا كرده و آن را از طريق آموزش در اختيار اين افراد قرار دهيم.
به گفته وي حق انتخاب مردم، آرامش موجود در بازارهاي ميوه و تره‌بار، بهبود كيفي محصولات و قيمت مناسب، نظم و انضباط و زيبايي مراكز خريد از جمله نتايج اجراي طرح دستچين ميوه است. امروز دستچين به عنوان يك الگو در شهرهاي ديگر نيز انجام مي‌شود. اجراي اين طرح باعث شده كه حتي در خود ميدان مركزي ميوه و تره‌بار محصولات در سبدهاي يك رج و دو رج به فروش برسد و ديگر فروش ميوه فله‌يي نيست، در واقع توليدكننده‌ها و تامين‌كننده‌ها خود را با شرايط ما وفق داده‌اند.
وي با بيان اينكه درصدد هستيم در اين حوزه امكانات را به استانداردهاي جهاني نزديك كنيم از اينكه شهروندان با ديدن بازار كشورهاي ديگر حسرت مي‌خورند ابراز ناراحتي كرد و گفت: مي‌توانيم اين شرايط را در داخل كشور به وجود بياوريم تا شهروندان حسرت مردم ديگر كشورها را نخورند. در اين راستا علاوه بر طرح دستچين، طرح فروش سبزي بدون گل و لاي را نيز در دستور كار قرار داده‌ايم و حدود يك سال است كه اين طرح را نيز اجرايي كرده‌ايم.
300 تا 350گرم گل و ريشه در هزار گرم سبزي
رحيمي در اين باره ادامه داد: از اسفند ماه 94 در سبزي‌فروشي‌هاي ما سبزي با گل و ريشه به مردم فروخته مي‌شد. يعني گل و ريشه كه حكم طلا را دارد و بايد در خاك بماند به دليل آموزش غلط يا عدم آگاهي كشاورز از خاك بيرون آورده و توسط مردم دور ريخته مي‌شد دليل آن هم اين بود كه كشاورز بايد نيم كيلو خاك مي‌فروخت. وي با بيان اينكه وظيفه دستگاه‌هاي حاكميتي است كه كشاورزان را آموزش دهند، اضافه كرد: زيرا خاك سرمايه ملي است و نبايد اين‌گونه دور ريخته شود. با اجراي اين طرح سبزي تميز در اختيار شهروندان قرار مي‌گيرد بدون اينكه يك ريال به قيمت آن اضافه شود. در اين جا نيز سعي كرده‌ايم به لحاظ بصري زيبايي لازم را به وجود آوريم و سبزي‌ها در سبدهاي قرمز رنگ و به شكل يكدست در سبزي‌فروشي‌ها واقع در بازارهاي ميوه‌و تره‌بار ارايه شود. وي در اين خصوص توضيحات بيشتري ارائه كرد و گفت: يك دسته سبزي با گل و ريشه و يك دسته سبزي بدون گل و ريشه را وزن كرديم، نتيجه اين شد كه وزن آنها 300 تا 350گرم اختلاف داشت. يعني در هزارگرم سبزي 300 تا 350گرم گل و ريشه وجود داشت. گل و ريشه‌يي كه شهروندان بابت آن پول مي‌پرداختند و هنگام پاك كردن سبزي از اين موضوع عصباني مي‌شدند در واقع يك‌سوم پول سبزي مربوط به گل و ريشه بود.
توليد 13هزار و 755 تن گل و ريشه سبزي در سال
5/18 ميليارد تومان مبلغ گل و ريشه در سال
مديرعامل سازمان مديريت ميادين ميوه و تره‌بار با بيان اينكه فروش سبزي بدون گل و ريشه در راستاي تحقق اقتصاد مقاومتي است، تصريح كرد: از نتايج اجراي اين طرح مي‌توان به كاهش توليد پسماند و عدم جابه‌جايي خاك زراعي كه سرمايه ملي است اشاره كرد. علاوه بر اين روزانه به‌طور ميانگين 25هزار نفر از بازارهاي ما سبزي خريد مي‌كنند. اين يعني 131 تن سبزي در روز فروخته مي‌شود. يك محاسبه ساده نشان مي‌دهد كه كل فروش در 350 روز سال 45هزار و 850تن مي‌شود. اگر ميانگين 30درصد ريشه و گل را در نظر بگيريم مي‌توان گفت 13هزار و 755 تن گل و ريشه در سال توليد مي‌شود آن هم فقط در بازارهاي شهرداري و نه كل بازارهاي سطح شهر.
وي ادامه داد: محاسبات نشان مي‌دهد چنانچه ميانگين قيمت هر كيلو سبزي را 1150 تومان در نظر بگيريم، هزينه‌يي كه براي گل و ريشه پرداخت شده، رقمي حدود 5/18ميليارد تومان مي‌شود كه ما اين هزينه را از جيب مردم كم كرديم.
وي ادامه داد: اقتصاد مقاومتي يعني اينكه با استفاده از داشته‌هاي خود هزينه‌ها را كاهش دهيم و بعد از پيدا كردن مشكل به دنبال راه‌حل آن باشيم. اجرايي كردن اين دو طرح با وجود مشكلات و مقاومت‌هايي كه برايمان به وجود آوردند يك انقلاب بود. از مردم نيز تقاضا دارم كه با ديدن هرگونه تخلفات مراتب را از طريق سامانه 1888 به شهرداري اطلاع دهند.
وي با بيان اينكه اگر سازمان‌ها پاسخگو نباشند به مردم ظلم مي‌شود، اظهار داشت: ما خودمان رادر اتاق شيشه‌يي گذاشته‌ايم و خود را موظف به رعايت حقوق مردم مي‌دانيم.
راه‌اندازي 40 غرفه فروش گوشت استاندارد
رحيمي يكي ديگر از طرح‌هاي سازمان ميادين تره‌بار را بسته‌بندي گوشت در محل برشمرد و در اين باره گفت: در سطح شهر گوشت به دو صورت توزيع مي‌شود يكي از طريق قصابي‌ها و ديگر فروشگاه‌هايي كه گوشت را به شكل بسته‌بندي ارائه مي‌كنند. برخي محصولات بسته‌بندي شده نه همه آنها با وجود داشتن ظاهر زيبا از كيفيت مناسبي برخوردار نيستند. درباره گوشت چرخ‌كرده نيز مشكلات بسياري مشاهده شده است. بنابراين سازمان ميادين براي رفع اين مشكل اقدام به راه‌اندازي مراكز توزيع گوشت كرد تا گوشت مورد نياز شهروندان با قيمت و كيفيت مناسب در اختيار آنها قرار گيرد. براي اين منظور از سازمان اداره كل دامپزشكي استان تهران دعوت كرده و از آنها خواستيم تا بالاترين استانداردهايي كه براي يك غرفه گوشت در نظر دارند را به ما ابلاغ كنند و بعد از آن شروع به ساخت غرفه‌ها با اين استانداردها كرديم.
وي ادامه داد: در اين راستا امسال ساخت 60 غرفه را در دستور كار قرار داديم. اين غرفه‌ها بايد بين 55 تا 60 متر مساحت داشته و كف و ديوارها كاملا سراميك باشد. همچنين نور‌پردازي، اتاق رختكن، يخچال‌هاي استاندارد، چرخ گوشت و كاتر برقي، دستگاه سلفون بسته‌بندي در محل و دستگاه ضدعفوني‌كننده چاقو از الزامات يك غرفه استاندارد محسوب مي‌شود كه در غرفه‌هاي ساخته شده اين موارد را رعايت كرده‌ايم. تمام اين فعاليت‌ها در راستاي تحقق شعار «سلامتي مردم قابل معامله نيست» انجام شد. اكنون 40 غرفه در حال خدمت‌رساني به شهروندان است.
طرح هميار مشتري از ديگر طرح‌هاي سازمان است كه در اين طرح كارگراني كه در گذشته همواره با مشتري درگير بودند امروز مشتريان را كمك مي‌كنند تا بارهاي خود را به محل پارك خودرو ببرند و تعامل خوبي بين اين دو قشر برقرار شده و اين به معناي تكريم مشتري است.
سبد مهرباني
از ديگر كارهايي كه سازمان ميادين انجام داده است و به ديوار مهرباني شباهت دارد كه با نام سبد مهرباني شناخته مي‌شود. براساس اين طرح در بازارهاي شهرداري فضايي تعبيه شده و كساني كه علاقه‌مند به كمك هستند با خريد مواد غذايي و ميوه آن را در اين مكان گذاشته تا افراد نيازمند بتوانند از آن استفاده كنند. اين پالت‌هاي مهرباني روزانه دو بار شارژ مي‌شوند. طرح ميوه براي كودكان نيز از ديگر طرح‌هاي اين سازمان است و در 50 بازار متعلق به شهرداري، كودكاني كه همراه والدين‌شان به اين مراكز وارد مي‌شوند با انواع ميوه مورد پذيرايي قرار مي‌گيرند، اين كار در جهت تكريم كودكان است تا با خاطره خوب بازارها را ترك كنند. البته اين طرح به بهره‌بردار تحميل نشده است و بهره‌برداران بنابر سليقه و ميل خود اقدام به اين كار مي‌كنند.