پيش‌نيازهاي آشتي ملي

اين روزها بحث آشتي ملي در محافل گوناگون مورد توجه است. طبعا آشتي ملي در هنگامي مطرح مي‌شود كه شكاف نيروهاي سياسي را شاهد باشيم. فكر مي‌كنم تحقق مفهوم آشتي ملي به پيش‌نيازهايي محتاج است كه برخي از آنها را متذكر مي‌شوم.
1- آشتي ملي فرع بر وجود يك عزم مشترك براي اصلاح دروني مناسبات جريان‌هاي سياسي است، يعني اول بايد نيروهاي سياسي بپذيرند كه نحوه تنظيم مناسبات آنان خوب نيست و بايد براي آن فكري كرد. اگر اين امر پذيرفته شود در آن صورت براي تغيير مناسبات هم فكري خواهد شد و از جمله مي‌توان «آشتي ملي» را براي تنظيم مناسبات مطرح كرد.
2- برخي از حوادث از جمله رخدادهاي سال 88 شكاف ميان نيروهاي سياسي درون جبهه انقلاب را بسيار تشديد كرد و كار را به جايي رساند كه بخشي از حاكميت اقدام به يكدست كردن حكومت كرد و حذف كامل جريان مقابل را در دستور كار قرار داد. طبعا آن تحليلي كه مبناي اين‌گونه عملكردهاي معين شد، نمي‌تواند با مقوله آشتي ملي كنار بيايد.
3- بخشي از جريان اصلاح‌طلب هم كه تعارض اصلي خودش را با حاكميت عمده كرده و تجديدنظر اساسي در آرمان‌هاي انقلابي انجام داده است، نمي‌تواند با مفهوم آشتي ملي كنار بيايد. اين جريان هم به حذف جريان حاكم مي‌انديشد و كنار آمدن در دستور كارش قرار ندارد. طبعا هر جرياني كه با مبناي «همه يا هيچ» با جريان مقابل مواجه شود، نمي‌تواند از آشتي ملي استقبال كند.
4- آشتي ملي هنگامي موضوعيت پيدا مي‌كند كه نيروهاي سياسي مخالف، وجوه مشتركي هم از نظر اهداف و هم از نظر سوابق همكاري با يكديگر داشته باشند و شقاق كنوني را مطلوب ندانند و يافتن راهكاري براي نزديك كردن مواضع خدمت نيروهاي انقلاب براي آنان جدي تلقي شود. نمي‌شود همديگر را دشمن بدانيم و باز از همكاري و وحدت و آشتي سخن بگوييم.
5- دشمن مشترك و تهديدهايي كه عليه نظام وجود دارد، عامل مناسبي براي نزديك شدن نيروهاي متعارض به يكديگر است. اگر هواپيماي دشمن بر فراز كشورمان به پرواز درآيد، تفاوتي ميان اصلاح‌طلب و اصولگرا قايل نخواهد شد.