وزير تعاون: معلولان در ايران آرامش رواني ندارند
اعتماد| علي ربيعي؛ وزير تعاون، در نخستين همايش ملي مناسب‌سازي اماكن و معابر جهت تسهيل امر تردد معلولان، جانبازان و سالمندان با انتقاد از نگرش مسوولان و كارشناسان نسبت به ضرورت و اهميت مناسب‌سازي اماكن عمومي گفت: «معلولان نه‌تنها به لحاظ حركت فيزيكي با مشكل مواجهند كه آرامش رواني آنها در جامعه نيز كم است. براي آسان كردن زندگي افراد داراي معلوليت، به يك جريان اجتماعي نياز است اما متاسفانه مناسب‌سازي به عنوان يك هزينه اضافي و امر تحميلي در ساخت و سازها تلقي مي‌شود. اگر به برج‌هايي كه در كوچه‌هاي سه متري ايجاد شده‌اند توجه كنيم، اين سوال پيش مي‌آيد كه اگر حادثه‌اي بروز كند چه اتفاقي در اين معابر خواهد افتاد؟ همان‌طور كه به قول يكي از دوستانم پلاسكو فرو نريخت پلاسكو برخاست، لذا بايد با جديت بيشتري در الزامات ساخت و ساز و اصلاح وضع موجود اقدام كنيم. ما در آينده جامعه‌اي سالمند خواهيم داشت، سالمندي كه با ارگونومي (استانداردهاي تعامل انسان با محيط) و شرايط كاري نامناسب و استرس زيادي طي شده و شرايط كار فيزيكي، سالمندان را به نوعي معلوليت ناخواسته نزديك مي‌كند.»
ربيعي افزود: «در حال حاضر دو درصد افراد جامعه به علت ناتواني، نياز جدي به حمايت‌هاي دستگاه‌هاي مربوطه دارند و مناسب‌سازي محيط براي آنان بايد با جديت بيشتري دنبال شود و با اصلاحات وضع موجود بايد به سمت مناسب‌سازي حركت كنيم. مكاتباتي هم با وزير كشور در جهت مناسب‌سازي فضاي شهري انجام شده و بايد شرايط به گونه‌اي فراهم شود كه معلول بتواند بدون احساس خطر در شهر تردد كند؛ حركت كردن با احساس خطر و استرس ناشي از آن خيلي سخت است. بارها مشاهده شده كه دانشجوي داراي معلوليت، پايين پله‌هاي دانشكده منتظر مانده تا دانشجويان ديگر به او كمك كنند از پله‌ها بالا برود درحالي كه مناسب‌سازي حق او بوده و بايد به عبور كم‌خطر افراد داراي معلوليت توجه كنيم. چه خوب است كه هر روز از خود سوال كنيم كه براي زندگي بهتر ديگران چه كرده‌ايم؟»
پيروز حناچي، معاون وزير راه و شهرسازي هم از جمله سخنرانان در اين همايش بود و با هشدار درباره اينكه حتي يك دست‌انداز كوچك 10 سانتي‌متري در پياده‌رو يا محيط‌هاي شهري نيز مي‌تواند مانع حضور فرد بيمار، سالمند، فرد داراي معلوليت و ناتواني در عرصه‌هاي اجتماعي شود گفت: «متاسفانه گاهي محيط‌هاي شهري و خيابان‌ها و پياده‌روها، مناسب‌سازي شده‌اند اما بعد از مناسب‌سازي با دست‌اندازي در آن محيط روبه‌رو مي‌شويم چراكه از افراد آموزش ديده و امكانات لازم براي مناسب‌سازي استفاده نكرده‌ايم. چرا بايد يك خط موزاييكي مخصوص نابينايان در پياده‌رو به جوي آب ختم شود؟ گاهي حتي رمپ‌هايي براي عبور افراد داراي معلوليت ايجاد مي‌كنيم اما متاسفانه اين رمپ‌ها به دليل شيب زياد براي عبور ويلچر مناسب نيستند.»
مهدي چمران، رييس شوراي اسلامي شهر تهران هم در اين همايش حضور داشت و با انتقاد از وضعيت امكان عمومي و معابر شهري، بيشترين سخنان خود را متوجه وضعيت پياده‌روهاي شهري كرد و گفت: «پياده‌روها حتي براي قدم زدن افراد سالم هم مناسب نيست چه برسد به اينكه يك فرد داراي معلوليت بخواهد از آن استفاده كند. بسياري از خيابان‌ها و كوچه‌هاي شهر پياده‌رو ندارد و با باز شدن در خانه، فرد وارد خيابان مي‌شود كه اين مساله تصادف، در پي آن معلوليت‌ها و حتي كشته‌هايي در پي داشته است. برخي كوچه‌ها و خيابان‌ها نيز در بخشي از آن، پياده‌رو هست اما بخشي ديگر پياده‌رو ندارد؛ هر كسي هم كه بخواهد مي‌تواند وارد حريم پياده‌رو شود و صاحبان فروشگاه‌ها، اجناس يا صندوق‌هاي ميوه خود را در حريم پياده‌رو قرار مي‌دهند. حتي خانه‌هايي ساخته مي‌شود كه پله‌هاي خود را در پياده‌رو مي‌سازند؛ گاهي نيز ارتفاع پله‌ها تا آن اندازه زياد است كه آدم به ياد ارتفاع منارجنبان اصفهان مي‌افتد. »
سردار محسن انصاري؛ قائم مقام بنياد شهيد و امور ايثارگران هم از ديگر سخنرانان اين همايش بود و در حالي كه جانبازان تحت پوشش اين نهاد هم همواره از مشكلات مربوط به تردد در اماكن عمومي و معابر شهري گلايه داشته‌اند، انصاري گفت: «پيشينه خوبي در حوزه مناسب‌سازي‌ها نداريم و با آنكه تقريبا دو دهه از پيگيري اين موضوع در كشور مي‌گذرد؛ 20 درصد موفق به تسهيل عبور و مرورها شده‌ايم. معلولان همانند ساير افراد جامعه حقوق اساسي دارند و به هيچ عنوان نمي‌توان حقوق آنها را در جامعه تضعيف كرد. بايد مساله مناسب‌سازي را بيش از گذشته مورد تاكيد قرار دهيم. حضور نزديك به يك و نيم ميليون نفر افراد داراي محدوديت حركتي و همچنين جانبازاني كه نيمي از آنها محدوديت‌هاي حركتي دارند و حدود دو سوم جمعيت ۱۵۰ هزار نفري والدين شهدا، بر ما اثبات مي‌كند كه بايد به اين موضوع بيش از پيش توجه كنيم. در عين حال، جامعه رو به كهنسالي مي‌رود و علاوه بر مساله معلولان و جانبازان، معلوليت‌هاي موقت نيز در جامعه وجود دارد؛ براي مثال فرد در صورت بروز بيماري يا حوادث دچار محدوديت‌هاي حركتي متعدد خواهد شد كه بايد در مساله مناسب‌سازي اين موارد را نيز در نظر بگيريم. جانبازان و معلولان برابر منشور حقوق شهروندي بايد بدون تبعيض از امكانات شهري استفاده كنند. در حالي كه در تهران فقط يك سينما مناسب‌سازي شده و تمام ايستگاه‌هاي مترو مناسب‌سازي نشده‌اند و فقط برخي از آنها مجهز به آسانسور هستند. در حال حاضر استفاده از دستگاه‌هاي عابربانك به يك نياز اصلي و اساسي تبديل شده است اما متاسفانه يك جانباز و معلول به دليل ارتفاع اين دستگاه‌ها توانايي استفاده از آنها را ندارد. در حمل و نقل هوايي نيز مساله مناسب‌سازي به طور صحيح رعايت نشده است.»
انوشيروان محسني بندپي، رييس سازمان بهزيستي كشور هم ضمن حضور در اين همايش گفت: «سازمان بهداشت جهاني به حضور 15 درصد معلولان در جوامع اشاره كرده در حالي كه براساس پيش‌بيني ما تنها دو درصد ازافراد جامعه نيازمند دريافت حمايت و خدمات توانبخشي هستند. محدوديت‌هاي فيزيكي نبايد مانع حضور افراد درجامعه شود و تمام تلاش ما براي دو تا دو و نيم درصدي است كه به ما وابستگي دارند. در كنوانسيون حقوق معلولان هم تمام كشورهاي عضو موظف شده‌اند شرايط را به گونه‌اي فراهم كنند كه معلولان براي ادامه زندگي نيازمند به افراد ديگر نباشند.در برنامه سوم توسعه مقرر شد طي دو سال اماكن عمومي براي حضور افراد داراي محدوديت در حركت آماده شوند كه اين كار صورت نگرفت اما اين مساله در قانون برنامه پنجم توسعه و قانون حمايت از حقوق افراد داراي معلوليت مصوب 1383 نيز مورد تاكيد قرار گرفته است. البته ما طي دو دهه تنها 20 درصد در زمينه مناسب‌سازي موفق عمل كرده‌ايم و اقدامات در اين حوزه به كندي صورت مي‌گيرد.»