استبداد شرقي چيست؟
ماركس واقف بود كه نظرياتش درباره فئوداليسم، كاپيتاليسم و غيره فقط در اروپا قابل تعميم است نام استبداد شرقي را «شيوه توليد آسيايي» گذاشت. خلاصه اين تز اين است كه علت بروز دولت‌هاي استبدادي در شرق لزوم كنترل و توزيع آب است و مثال‌هاي معروف و مكرر آن از چين و مصر زده مي‌شود. اگرچه از ايران و هند هم به عنوان جوامع استبدادي ياد شده است.فرضيه‌اي كه من طي مقاله مفصلي ارايه كردم «جامعه كم‌آب و پراكنده» بود. يعني توضيح دادم كه بيشتر دهكده‌هاي ايراني كوچك، از هم دور و طي قرون خودكفا بوده‌اند. در نتيجه ممكن نبود كه يك يا چند تا از آنها تبديل به يك پايگاه فئودالي شوند چون اضافه توليدشان ناچيز بود.