سيستم آموزشي فرانسه
غزل لطفي
مترجم
نظام آموزشي فرانسه از اواخر قرن 19 و در زمان ناپلئون پايه‌گذاري شد. ژول فري، وزير آموزش عمومي به طور گسترده‌اي به فعاليت جهت راه‌اندازي مدارس براي آموزش كودكان شش تا دوازده سال پرداخت. او همچنين آموزش عمومي رايگان و اجباري را براي تمام كودكان دختر و پسر فراهم كرد.
نظام آموزشي فرانسه بسيار متمركز و سازمان يافته است و به سه بخش: «1- آموزش ابتدايي 2- آموزش متوسطه 3- آموزش عالي» تقسيم مي‌شود. در سيستم آموزش عالي فرانسه نيز درجه‌هاي كارشناسي، استادي و دكترا ارايه مي‌شود كه توسط اتحاديه بولونيا به رسميت شناخته شده
است.
برنامه‌هاي آموزشي در فرانسه توسط وزارت آموزش و پرورش ملي تنظيم مي‌شود. معلمان مدارس ابتدايي و متوسطه همه كارمندان دولت هستند و استادان و محققان دانشگاه‌ها هم توسط دولت استخدام مي‌شوند. بيمه بهداشت و درمان براي دانش‌آموزان تا سن 20 سالگي رايگان است. به طور معمول كودكان در فرانسه در 3 سالگي وارد كودكستان مي‌شوند و تا شش سالگي از آموزش‌هاي مهدكودك استفاده مي‌كنند و در شش سالگي وارد دبستان مي‌شوند كه در سال اول همه دروس «زبان فرانسه، رياضيات، مهندسي و علوم انساني» توسط يك معلم تدريس مي‌شود.
بعد از مدرسه ابتدايي دو مرحله آموزش وجود دارد ابتدا كالج «مدرسه مياني»كه به آموزش دانش‌آموزان 11 تا 15 سال مي‌پردازد و سپس دبيرستان كه به ارايه يك دوره سه ساله آموزشي براي دانش‌آموزان 15 تا 18 سال مي‌پردازد و همچنين مدارس با كالوريا نيز به آموزش حرفه‌اي مستقيم دانش‌آموز مي‌پردازد. در سال 2015 حدود 105 مدرسه بين‌المللي در فرانسه ثبت شده است. مدارس بين‌المللي ملزم هستند به آموزش يك زبان خارجي كه معمولا زبان انگليسي است
آموزش عالي: آموزش عالي در فرانسه مانند بيشتر كشورهاي اروپايي در سه سطح كارشناسي، كارشناسي ارشد و دكترا به فعاليت مي‌پردازد. يكي از ويژگي‌هاي اصلي نظام آموزش عالي در فرانسه اين است كه سهم بزرگي از پژوهش‌هاي علمي توسط موسسات تحقيقاتي انجام مي‌شود. اين موسسات اغلب بخشي از دانشگاه نيست ولي واحد‌هاي تحقيقاتي خود را در دانشگاه‌ها متمركز كرده است و اين امر باعث شده پژوهش و تحصيلات دانشگاهي با هم همراه شود.
از آنجايي كه هزينه‌هاي آموزش عالي توسط دولت تامين مي‌شود شهريه‌هاي تحصيلي بسيار پايين است ولي باز هم خانواده‌هاي كم‌درآمد مي‌توانند از كمك‌هزينه آموزشي براي فرزندان خود جهت خريد كتاب و ابزار كمك آموزشي استفاده كنند.
ميزان كار و فعاليتي كه از دانشجويان خواسته مي‌شود بسيار بالاست؛ علاوه بر كلاس و تكاليف، آزمون‌هاي هفتگي بسياري را هم بايد پشت سر بگذارند. در موسسات عالي آموزش كسب و كار، هفته‌اي دو بار آزمون شفاهي هم وجود دارد و در رشته‌هاي علوم انساني معمولا هر سه ماه يك‌بار دانشجو موظف به آماده‌سازي يك سخنراني كوتاه‌مدت است. در رشته‌هايي مانند تاريخ يا فلسفه هم يك موضوع براي ارايه مشخص مي‌شود.
مدرك كارشناسي و كارشناسي ارشد و دكترا كه در دانشگاه‌هاي فرانسه ارايه مي‌شود، در تمام اروپا داراي اعتبار است.
مدرسه نخبگان فرانسه اكول‌گراند: براي ورود به اكول‌گراند معمولا از كلاس‌هاي مقدماتي و كمك‌درسي استفاده مي‌شود تا درآزمون ورودي نمرات لازم كسب شود. ورود به اكول‌گراند به جز آزمون ورودي، منوط به عملكرد تحصيلي دو سال قبل در دبيرستان نيز است اين موسسه به طور تخصصي در مورد هر رشته‌اي به آموزش مي‌پردازد و معمولا بين 100 تا 300 فارغ‌التحصيل نيز بيشتر ندارد؛ بسياري از دانشمندان و مديران ارشد فرانسه فارغ‌التحصيل اين موسسه هستند.