نيم‌درصد جمعيت ايران مبتلا به اسكيزوفرني هستند
13 هزار مجهول‌الهويه در مراكز بهزيستي
اعتماد| سوم خرداد روز جهاني حمايت از مبتلايان اسكيزوفرني بود. روز حمايت از بيماراني كه كسي آنها را نمي‌خواهد؛ بيماراني كه در بيمار بودن خود هيچ نقشي نداشته‌اند اما از كانون خانواده و جامعه طرد مي‌شوند. حسين نحوي‌نژاد، معاون امور توانبخشي سازمان بهزيستي كشور هم روز گذشته در نشست خبري به مناسبت يادآوري اين روز و تاكيد بر لزوم انگ‌زدايي از اين بيماري، خواستار تغيير نگرش جامعه به اين بيماران و ماهيت بيماري آنها شد و گفت: «برخي مدعي‌اند كه اين بيماري ارثي و خانوادگي است در حالي كه اين مساله به هيچ عنوان ثابت نشده هرچند همبستگي‌هايي ميان اين بيماري با برخي از ژن‌ها ديده شده است. يك تفكر غلط ديگر آن است كه مردم گمان مي‌كنند كه بيمار اسكيزوفرني لزوما خشن و خطرناك است. اين در حالي است كه نمي‌توان چنين ادعايي را داشت و پرخاشگري، ويژگي ذاتي آنها نيست. برخي نيز مدعي هستند كه هيچ درمان موثري درخصوص بيماران اسكيزوفرني وجود ندارد كه اين ادعا كاملا غلط بوده و هم‌اكنون با داروهاي نسل جديد تا حد زيادي مي‌توان با عوارض كمتر اين بيماري را كنترل كرد. برخي نيز مدعي هستند كه ابتلا به اسكيزوفرني ناشي از مصرف موادمخدر و محرك است كه نمي‌توان چنين مواردي را مطرح كرد، هرچند اين اختلال بعضا باعث گرايش اين فرد به مصرف موادمخدر مي‌شود اما مصرف مواد در ابتلا به اين اختلال عامل تعيين‌كننده‌اي نيست.»
نحوي نژاد در ادامه تاكيدات خود گفت: «فرد مبتلا به بيماري رواني ممكن است استاد دانشگاه يا جراح باشد كه كم نيستند افرادي كه با رتبه‌هاي بسيار خوب وارد دانشگاه‌هاي مطرح شده اما يك مرتبه دچار اين اختلال مي‌شوند. اين افراد ممكن است به دليل انزواي خود به مصرف انواع موادمخدر نيز گرايش پيدا كنند و البته مصرف حشيش به علت آنكه در مغز انسان آثار مخربي بر جاي مي‌گذارد تا حدودي مي‌تواند در ابتلاي فرد به اختلالات رواني از جمله اسكيزوفرني تاثيرگذار باشد. اما تاكنون علت مشخصي براي بروز اين اختلال مطرح نشده اما عوامل محيطي و ژنتيكي از جمله علل بروز اين اختلال هستند.
نحوي نژاد ضمن تاكيد جدي بر اينكه تا زمان تكميل فرآيند درماني بيمار اعصاب و روان، به هيچ عنوان نبايد ازدواج صورت گيرد زيرا ازدواج در زمان بيماري ممكن است باعث عود اختلال در فرد شود، خبر داد كه با توجه به استانداردهاي جهاني- ابتلاي يك درصد جمعيت جهان به اسكيزوفرني- نتايج مطالعات ميداني انجام شده اين احتمال را تقويت مي‌كند كه 350 هزار بيمار اسكيزوفرني در كشور داشته باشيم كه اين رقم معادل نيم درصد جمعيت ايران است.
در حالي كه تعداد كارتن خواب‌ها در كشور حدود 50 هزار نفر و در تهران، 15 هزار نفر برآورد شده، نحوي نژاد هشدار داد كه طبق آمارهاي جهاني، 30 درصد بي‌خانمان‌ها دچار بيماري روان هستند كه نيمي از آنان، اسكيزوفرني دارند و اين افراد، لزوما به دليل فقر دچار بي‌خانماني نشده‌اند بلكه تعارضات رواني، آنها را به چنين شرايطي دچار كرده و به همين سبب نگراني در مورد مجموع مبتلايان اسكيزوفرني در ايران و جهان اين است كه 10 الي 15 درصد آنان، جان خود را در اثر خودكشي موفق از دست مي‌دهند.
وي كه در نشست خبري اشاره‌اي به 103 هزار و 500 بيمار اعصاب و روان مزمن تحت پوشش اين سازمان به دليل ناكافي بودن اعتبارات داشت ضمن آنكه خبر داد از اين تعداد، 70 هزار نفر مرد هستند، نسبت به افزايش پشت نوبتي‌هاي اعصاب و روان براي دريافت خدمات بهزيستي و توانبخشي هشدار داد و افزود:«در برنامه ششم توسعه، تداوم ساماندهي بيماران روان مزمن و پوشش حداقل 75 درصد آنان تا پايان برنامه موكد شده كه تلاش مي‌كنيم آن را اجرا كنيم. عده‌اي از بيماران روان مزمن، متكدي يا معتاد هستند كه از سوي سامان‌سراهاي شهرداري يا قوه قضاييه به اين سازمان ارجاع داده مي‌شوند. ممكن است تعدادي از آنان، ايدز يا هپاتيت داشته باشند اما چون اين بيماران با حكم قضايي به اين سازمان، ارجاع داده مي‌شوند، اجازه غربال آنان را نداريم و نمي‌توانيم آنان را رها كنيم. اتفاقا يكي از ايرادات ما به اين رويه اين است كه در مورد بيماران روان مزمن، فرصت ساماندهي و غربالگري به ما نمي‌دهند درحالي كه براي آنان بايد فيلتر بگذاريم و آنان را به خانه بازگردانيم.»
نحوي نژاد افزود: «افراد مجهول‌الهويه متعددي به اين سازمان معرفي مي‌شوند بدون آنكه به ظرفيت مراكز ما توجه شود. برخي از افراد مجهول الهويه، مجرم هستند كه جرايمي مانند قتل مرتكب شده‌اند و نگهداري آنان سخت است. بسياري از مجهول‌الهويه‌ها نيز نياز به داروهاي گران‌قيمت دارند. 13 هزار مجهول‌الهويه تحت پوشش اين سازمان قرار دارند كه 6 هزار و 500 تن از اين شمار، مبتلا به بيماري روان مزمن هستند. مجهول الهويه فقط به اين معنا نيست كه آنان شناسنامه ندارند، بلكه تعدادي از آنان، هويت دارند اما خانواده‌هاي‌شان آنان را رها كرده‌اند و عملا حضانت آنان از سوي دستگاه قضايي به بهزيستي واگذار شده است.»
به گفته نحوي نژاد، 66 مركز روزانه بيماران روان مزمن با 2 هزار و 600 مددجو، 162 مركز شبانه‌روزي با 11 هزار و 500 مددجو و 150 مركز ارايه‌دهنده خدمت در منزل با هشت هزار و 300 مددجو در كشور فعال است كه 11 درصد از 103 هزار بيمار روان مزمن تحت پوشش اين سازمان، مستمري مي‌گيرند و مشمول افزايش مستمري نيز شده‌اند ضمن آنكه در مراكز بهزيستي، 25 هزار بيمار روان مزمن نگهداري مي‌شوند و 70 درصد از 103 هزار و 500 بيمار، حداقل به يك مراقب خانگي نياز دارند.