سهم 60درصدي جوانان در بيكاري

حجم، ساختار و پويايي جمعيت از مهم‌ترين متغيرها در هر برنامه‌ريزي محسوب مي‌شوند. متخصصان و سياستگذاران، جمعيت را عاملي مي‌دانند كه كميت و كيفيت آن در كنار ساير عوامل در پيشرفت و توسعه جوامع تعيين‌كننده است و در اين ميان جمعيت جوان (جمعيت گروه سني 29-15 ساله) به دليل ويژگي‌هاي منحصر به اين گروه سني و از اين نظر كه بيشترين تغييرات و گذارهاي وضعيت زندگي از قبيل فراغت از تحصيل، ورود به بازار كار، انتقال به بزرگسالي، ازدواج و تشكيل خانواده، تولد فرزندان، رفتارهاي پرخطر، مهاجرت و غيره در سنين جواني رخ مي‌دهد، از اهميت مضاعفي برخوردار است. جمعيت‌ها در بستر فرآيند انتقال جمعيتي (انتقال از باروري و مرگ و مير بالا به باروري و مرگ و مير پايين) در معرض گذارهاي ساختار سني جمعيت قرار گرفته و براي مدتي تورم جواني (افزايش در نسبت جمعيت 29-15 ساله به كل جمعيت) را تجربه مي‌كنند. پس از آغاز كاهش سريع سطح باروري از اواسط دهه 60 در ايران و ورود جمعيت متولدين اين دوره به سنين جواني، كشور وارد مرحله تورم جواني شده است. بر اساس سرشماري سال 1390بيش از 1/24 ميليون نفر از جمعيت 1/75 ميليون نفري كشور (بيش از 32درصد) را جمعيت جوان تشكيل مي‌دهد. تعداد جمعيت جوانان در سال 1385 حدود 25 ميليون نفر بوده است كه بيش از 35 درصد جمعيت 5/70 ميليون نفري كشور را به خود اختصاص داده است. اين در حالي است كه در سال 1375 حدود 17 ميليون نفر از جمعيت 60 ميليون نفري را جوانان تشكيل مي‌داده‌اند كه حدود 28 درصد كل جمعيت بوده است. دوره 1385 تا 1390 دوره‌اي است كه كشور در اوج تورم جواني قرار داشته است. در اين سال‌ها از هر سه نفر جمعيت كشور حدودا يك نفر در سنين جواني واقع شده است، ولي پيش‌بيني‌ها حاكي از اين است كه در سال‌هاي آينده تعداد جمعيت جوانان كاهش خواهد يافت و در واقع كشور در حال خروج از مرحله تورم جواني و ورود به مرحله ميانسالي است. براساس پيش‌بيني‌هاي انجام شده كل جمعيت جوانان كشور در سال 1400 به بيش از 20 ميليون نفر كاهش خواهد يافت كه بيش از 24 درصد كل جمعيت كشور خواهد بود و در سال 1405 اين جمعيت باز هم با كاهش مواجه خواهد بود و حدود 19 درصد كل جمعيت كشور را جوانان تشكيل خواهند داد. نمودار زير تحولات و چشم‌انداز تعداد ونسبت جمعيت جوان كشور را نشان مي‌دهد. رشد جمعيت جوان، نيروي انساني مورد نياز كه به‌عنوان يكي از عوامل توليد اقتصادي شناخته مي‌شود را فراهم مي‌كند. بازار كار به دليل همبستگي تنگاتنگ عرضه نيروي كار با حجم و ميزان رشد جمعيت به ويژه رشد جمعيت جوان و مسائل مختلف مرتبط با آن از اهميت فراواني براي جمعيت‌شناسان و سياستگذاران برخوردار است. دراين ‌ميان شاخص‌هاي نرخ مشاركت اقتصادي و نرخ بيكاري جوانان شاخص مفيدي براي نشان دادن وضعيت بازار كار جوانان به عنوان گروهي تعيين‌كننده در جامعه است. نرخ مشاركت اقتصادي جوانان نشان دهنده درصدي از جمعيت جوان است كه نيروي كار خود را عرضه مي‌كنند و نرخ بيكاري جوانان نشان مي‌دهد كه چه نسبتي از جمعيت فعال جوان بيكار هستند. نرخ مشاركت اقتصادي جمعيت جوان بر اساس سرشماري سال 1390 برابر با 37 درصد و نرخ بيكاري اين جمعيت بيش از 25 درصد بوده است. اين در حالي است كه نرخ مشاركت و بيكاري براي كل جمعيت كشور به ترتيب برابر با 38 و 7/14درصد برآورد شده است. اين ارقام حاكي از اين است كه در سال 1390 بيش از 2/2 ميليون نفر از جمعيت فعال 8/8 ميليون نفري جوانان كشور بيكار بوده‌اند. لازم به ذكر است كه در اين سال كل جمعيت بيكار در كشور برابر با 6/3 ميليون نفر بوده است، بنا بر اين بيش از 60درصد كل بيكاران كشور را جوانان تشكيل مي‌دهند.