اعلام جزييات پروژه «سي» همايون شجريان و سهراب پورناظري
همايون شجريان: دنبال روحيه متفاوتي بودم
گروه فرهنگ و هنر| نشست خبري پروژه نمايشي «سي» كاري از همايون شجريان و سهراب پورناظري با موضوع شاهنامه فردوسي برگزار شد تا علاوه بر شجريان و پورناظري اعضاي ديگر اين گروه هم از پروژه‌اي بگويند كه از 15 مردادماه امسال در كاخ سعدآباد اجرا خواهد شد. پروژه «سي» تلفيقي از موسيقي و نمايش، ويديو مپينگ و تكنولوژي‌هاي مدرن است كه به گفته برگزاركنندگان آن پيش‌توليد آن از يك سال پيش آغاز شده است. اينها توضيحاتي بود «اميرحسين ماحوزي» دراماتورژ اين پروژه در ابتداي اين نشست به آن اشاره كرد تا از ضرورت پرداختن به شاهنامه در «سي» بگويد: «بيش از يك سال قبل در جمع دوستانه‌اي كه با سهراب عزيز و ديگر دوستان داشتيم، درباره شاهنامه صحبت مي‌كرديم. بحث ما اين بود كه چقدر در شرايط كنوني پرداختن به شاهنامه ضروري است.» پروژه «سي» از ۱۵ مردادماه امسال در مجموعه فرهنگي تاريخي سعدآباد تهران آغاز مي‌شود و به گفته محمدحسين توتونچيان، مدير اين پروژه قيمت بليت‌هايش با توجه به محتواي آن از ۲۵ تا ۱۹۵ هزارتومان خواهد بود كه از طريق سامانه‌هاي «ايران كنسرت» و «مي رسي» عرضه مي‌شوند. نغمه ثميني، نويسنده اين پروژه نمايشي يكي ديگر از حاضران در اين نشست بود. او از تلاش ۹ ماهه‌اي گفت كه با صحبت‌هاي سهراب پورناظري و اشتياقش براي نخستين اجراي اين پروژه شروع شد: «بعد از برگزاري جلسات پي در پي به شكلي از اجرا رسيديم كه مي‌توان آن را به نوعي «درام موسيقايي» ناميد؛ پروژه‌اي كه نه به طور كامل موسيقي است و نه به طور كامل مي‌توان آن را تئاتر ناميد. به نظر من اين پروژه مي‌تواند فضايي براي متصل شدن موسيقي و تئاتر در كنار يكديگر باشد. نگارش آن را از داستان زال و رودابه آغاز كرديم و كار را با داستان‌هاي ديگر ادامه داديم تا امروز كه متن نمايش داغِ داغ به مرحله نهايي رسيده است. » بعدتر نوبت به علي‌اصغر دشتي، كارگردان پروژه «سي» رسيد تا از دلايل حضورش در اين كار مشترك بگويد: «حضور من در اين پروژه با آثاري كه قبلا در مقام كارگردان حضور داشتم تفاوت‌هاي اساسي دارد. در پروژه‌هاي قبلي اين من كارگردان بودم كه در اثر تصميم‌گيرنده بودم اما وقتي با پيشنهاد همايون شجريان و سهراب پورناظري براي كارگرداني مواجه شدم فضاي جديدي را ديدم كه برايم جذاب بود. » به گفته دشتي پروژه «سي» اجرايي است كه سعي مي‌كند يك اثر چندرسانه‌اي واحد را به تماشاگر ارايه دهد. در ادامه اين مراسم سحر دولتشاهي (بازيگر نقش رودابه)، مهدي پاكدل (بازيگر نقش رستم) در كنار امير جديدي از نقش‌هاي‌شان در اين پروژه گفتند تا نوبت به همايون شجريان و توضيحات او در مورد پروژه سي برسد. شجريان با اشاره به اينكه نقطه مركزي پروژه شاهنامه فردوسي است، توضيح داد: «شما در اين اثر شاهد اجراي اثري برگرفته از شاهنامه فردوسي خواهيد بود. ما در اين مجال كوشش كرديم علاوه بر اجراي تصنيف‌ها و موسيقي‌هاي مختلف و اشعار بزرگان ادبيات فارسي قطعه‌هايي چون «ابر مي‌بارد» و «آهاي خبردار» را هم در درون كار بگنجانيم كه بي‌ارتباط با موضوع و محتواي در نظر گرفته شده نيست. البته براي اجراي اين پروژه سورپرايزهايي داريم كه ترجيح مي‌دهم تا روز اجرا به آن اشاره‌اي نكنم. » به گفته همايون شجريان در اين پروژه تلاش شده تا نسل‌هاي مختلف مخاطب از شنيدن موسيقي مرتبط با شاهنامه لذت ببرند: «به هر حال پروژه «سي» براي من پروژه بسيار بزرگي است كه قطعا با كنسرت‌هاي قبلي‌ام تفاوت دارد چرا كه كار نويي است و من واقعا هيجان‌زده هستم كه چه اتفاقاتي قرار است بيفتد.» شجريان در بخش ديگري از صحبت‌هايش به اين موضوع اشاره كرد كه براي كارهايش هيچ مرزي قايل نيست و قصد ندارد يك فرم را دايما تكرار كند: «البته خودم همواره توجه به فرم‌هاي موسيقي اصيل ايراني را به عنوان يك ضرورت مدنظر داشته‌ام. خود من در اين فضا پرورش يافته و بزرگ شده‌ام. در اين پروژه دوست داشتم با يك روحيه متفاوت وارد كار شوم. ضمن اينكه دختر ۱۰ ساله من و اصولا نسل آنها هر زمان به موسيقي‌هاي من گوش مي‌دهند با «آرايش غليظ» و «چرا رفتي» ارتباط بهتري مي‌گيرند و اساسا اين موفقيت ما است كه به سهم خود كاري كنيم تا اين نسل كارهاي ما را گوش كند.» سهراب پورناظري در ادامه اين نشست از برنامه‌هايي گفت كه اين گروه براي آينده دارد، برنامه‌هايي كه در آنها صرفا به اجراي موسيقي فكر نمي‌شود. او پروژه «سي» را نخستين برنامه در راستاي اين هدف‌ها دانست: «بعد از اينكه براي ثبت ملي «ربنا» استاد شجريان به سازمان ميراث فرهنگي رفته بوديم مديران اين نهاد حمايت‌هاي بسيار خوبي داشتند تا بتوانيم اين برنامه‌هاي فرهنگي را گسترش دهيم. اتفاقا ما در همين راستا دنبال برگزاري ويژه‌برنامه‌هايي چون «شب حافظ»، «شب سعدي»، «شب مولانا» بوديم كه بتوانيم در چارچوب آن علاوه بر اجراي موسيقي اصيل ايراني از جلوه‌ها و روايت‌هاي تصويري هم استفاده كنيم. » پورناظري از جلساتي صحبت كرد كه با حميد نعمت‌الله براي استفاده از جلوه‌هاي تصويري در اين برنامه‌ها داشته‌اند. پيشنهاد نعمت‌الله استفاده از تئاتر در اجراي اين ايده بود كه حالا در پروژه سي عملي شده است. بخش پاياني اين نشست هم به توضيحات همايون شجريان درباره ثبت ملي مناجات «ربنا» اختصاص داشت: «وقتي همراه با سهراب و تهمورس پورناظري به سازمان ميراث فرهنگي براي ثبت ملي ربنا مراجعه كرديم واقعا سورپرايز شديم چراكه از مدت‌ها قبل بسياري از دوستان دنبال ثبت ملي اين مناجات بودند كه به هر دليلي اتفاق نمي‌افتاد. خوب به خاطر دارم در عرض ۳۰ ثانيه تمام مسائل مربوط به اين ماجرا از ذهنم گذشت اما با تمام اين احوال بسيار خوشحالم كه بالاخره اين اتفاق افتاد.» همايون شجريان در مورد اين دعا توضيح داد: «ربنا از سمت پدر به همه مردم اين سرزمين تقديم شده و با وجود برخي صحبت‌ها ايشان نه تنها قطعه را به طور كامل به همه مردم ايران تقديم كرده بلكه اگر يادتان باشد در نامه‌اي مناجات «ربنا» را نسبت به مالكيت ديگر آثارشان مستثني كردند كه اين موضوع به نظر من اتفاق خوبي است.»