طرح سوژه خودآيين در فلسفه
كانت، چنان كه از طرح سه نقد او پيداست سنجش خرد ناب، نقد عقل عملي و كتاب آخر او كه درباره زيبايي‌شناسي است، هرسه آنها را از آن مرجع اقتدار برين و بالايي، پايين مي‌كشد و در حضور انسان قرار مي‌دهد. يعني كانت، نخستين كسي است كه سوژه اتونوم يا سوژه خودآيين و خودگردان را در فلسفه مطرح مي‌كند. يعني انسان را به عنوان سوژه خودگردان و خودآييني مطرح مي‌كند كه خود او قابليت تفهيم كاملا آزاد خوب و بد، بايد و نبايد، هست و نيست و حقيقت و مجاز را دارد. بنابراين، با توجه به اينكه در عمق انديشه‌هاي روسو گرايش به آزادي فرد وجود دارد و انسان طبيعي و اجتماع و جامعه به نوعي ناگزير آن است، ما مي‌بينيم كه در انديشه كانت نيز جز در اواخر عمر او صحبت از اجتماع نمي‌شود .