سياست دوگانه ارشاد درباره موسيقي رپ

گروه فرهنگ و هنر

با مخالفت دفتر موسيقى وزارت ارشاد با اجراى حميد صفت، خواننده رپ در نمايش تازه سيامك صفرى دوباره پرونده صدور مجوز اجرا براي موسيقي رپ باز شد. ماجرا از آنجا شروع شد كه خبر اجراي نمايش «لامبورگيني» به كارگرداني سيامك صفري با بازي اشكان خطيبي منتشر شد. موضوع اين نمايش گورخواب‌ها بودند و قرار بود حميد صفت هم در آن اجراي زنده داشته باشد. بعدتر دفتر موسيقي اعلام كرد كه مجوز اجرايي براي صفت در اين نمايش صادر نمي‌شود و همين موضوع باعث شد تا در نهايت اعلام شود اجراي لامبورگيني از 23 تيرماه بدون حضور اين خواننده روي صحنه خواهد رفت. حالا نوبت به برخي چهره‌هاي موسيقي رسيده تا نسبت به اين موضوع و نگاه دوگانه وزارت ارشاد به موسيقي رپ در طول اين سال‌ها واكنش نشان دهند. ايلنا در گزارشي به سراغ حميدرضا نوربخش، مديرعامل خانه موسيقي و پيروز ارجمند، مديركل سابق دفتر موسيقي وزارت ارشاد رفته است تا درباره نگاه دولتي به اين موسيقي صحبت كند. نوربخش در طول صحبت‌هايش از نگاه خانه موسيقي به موسيقي رپ حرف مي‌زند و يكي از وظايف اين خانه را حمايت از موسيقي‌هاي هنجارمند مي‌داند: «اصولا ما در خانه موسيقي از همه گونه‌هاي موسيقي كه درست و هنجارمند باشند، حمايت مي‌كنيم. ما كه نمي‌توانيم براي گونه‌هاي مختلف موسيقي تقسيم‌بندي خوب و بد داشته باشيم. هر گونه موسيقي كه هنجارمند باشد و از قواعد هنري تبعيت كند؛ از موسيقي پاپ گرفته تا راك و سنتي و كلاسيك و رپ را مي‌پذيريم و تاييدشان مي‌كنيم. كساني كه گونه‌هاي مختلف موسيقي را اجرا مي‌كنند بايد داراي شرايطي باشند و اين قواعد و قوانين را بدانند. موسيقي كه برخلاف هنجار باشد و از نظر محتوايي نيز مشكل داشته باشد به طور طبيعي پذيرفتني نخواهد بود و جامعه نيز آن را پس مي‌زند.» نوربخش از اين صحبت‌ها نتيجه مي‌گيرد كه موسيقي رپ هم مي‌تواند موسيقي هنجارمندي باشد و از قواعد پيروي كند و داراي پيام و محتواي خوبي باشد: «موسيقي رپ، امروز در همه جاي دنيا شنيده مي‌شود و طرفداران بسياري دارد. اگر اين موسيقي قواعدي را كه مدنظر است داشته باشد هيچ ايرادي نخواهد داشت.» اما آنچه در طول اين سال‌ها ثابت شده اين است كه بخش عمده‌اي از تاييدات اين نوع موسيقي در اختيار دست‌اندركاران و مخاطبان آن نيست. با اين حساب بخش دولتي و در راس آن دفتر موسيقي وزارت ارشاد است كه مي‌تواند به عنوان تصميم‌گيرنده نهايي در موضوع موسيقي رپ ورود كند. اين اتفاقي بود كه در مورد صداي حميد صفت هم افتاد و در نهايت صداي او از نمايش لامبورگيني حذف شد. پيروز ارجمند، مديركل سابق دفتر موسيقي وزارت ارشاد در توضيحاتش به اين نكته اشاره مي‌كند كه در معيارهاي قانوني براي صدور مجوز موسيقي به ممنوعيت موسيقي رپ اشاره‌اي نشده است: «اين محدوديت و ممنوعيت‌هايي كه در موسيقي مي‌بينيد به دو عامل بازمي‌گردد كه يكي ناآگاهي مديران فرهنگي ما از تخصص موسيقي است و ديگري وجود مديراني است كه كارمند هستند و قدرت ريسك‌پذيري در تصميم‌گيري‌ها ندارند.» ارجمند در اين ميان مساله موسيقي را با ساير حوزه‌ها متفاوت مي‌داند و مخاطب اين حوزه را صددرصدي مي‌داند: «در جامعه ما، مصرف‌كننده ۱۰۰ درصدي براي موسيقي وجود دارد. در اين ميان موسيقي رپ نيز مخاطب چند ده ميليوني دارد و اين مخاطبان به دنبال اين نيستند كه ببينند وزارت ارشاد به چه اثري مجوز داده يا نداده است. در واقع آنها به نظرات ما اصلا توجهي ندارند و براي‌شان اصلا مهم نيست.» ارجمند در پايان پيشنهاد مي‌دهد تا وزارت ارشاد تكليفش را با موسيقي رپ مشخص كند.