احتمال كشف گاز
درتوس و كشف رود
گروه اقتصادي
بعد از امضاي نخستين قرارداد نفتي بر مبناي مدل جديد قراردادهاي نفتي (IPC) انگار كار قراردادها روي غلتك افتاده است. هرچند هنوز منتقدان اين قراردادها از اعتراض دست نكشيده‌اند، اما با خروج طرح سه‌فوريتي توقف قرارداد توتال، حالا انگار وزارت نفت انرژي تازه‌اي از حمايت مجلس گرفته است.
حالا در تازه‌ترين اخبار نفتي مديران نفتي از كشف ميادين جديد گازي خبر مي‌دهند؛ موضوعي كه مديرعامل شركت بهره‌برداري نفت و گاز شرق بدون اينكه بيشتر به آن بپردازد از آن خبر مي‌دهد و مي‌گويد: «خبرهاي خوشي از ميدانهاي توس و كشفرود در راه است»، فرآيند توسعه ميدان توس ظرف يك سال آينده آغاز مي‌شود. پس از نتايج موفق حاصل از حفاري يك حلقه چاه اكتشافي در اين ميدان، مطالعه توس در دستور كار قرار گرفت و برآوردهاي اوليه حاكي از اين است كه در صورت توسعه اين ميدان، برداشت روزانه سه تا پنج ميليون مترمكعب گاز امكانپذير مي‌شود و اين ميزان توليد ميتواند جايگزين خوبي براي كاهش توليد مخزن مزدوران طي سال‌هاي آينده باشد.
محمد مام‌بيگي از انجام مطالعات آستان‌قدس روي ميدان توس خبر داد و گفت: اين مطالعات انجام شده و نتايج آن به شركت نفت مناطق مركزي ايران ارايه شده است.
همچنين از سال گذشته، دكل مديريت اكتشاف شركت ملي نفت ايران در ميدان كشف رود مستقر شده و اميدواريم طي ماههاي آينده، خبرهاي خوشي از اين ميدان بشنويم و شاهد تداوم تامين پايدار گاز شمال شرق كشور با تكيه بر ظرفيتهاي موجود باشيم.
وي ادامه مي‌دهد: گاز مخزن مزدوران كه گازي پرفشار است با 5/3 درصد گاز سولفوره و 5/6 درصد گاز كربنيك، اين مخزن را به يكي از نادرترين مخازن گازي جهان تبديل كرده است. منطقه عملياتي خانگيران تنها منطقه عملياتي شركت بهره‌برداري نفت و گاز شرق است و در اين منطقه دو ميدان گازي خانگيران و گنبدلي در مدار بهره‌برداري قرار دارد. در اين دو ميدان 63 چاه به همراه 5 مجموعه جمع‌آوري گاز، 500 كيلومتر خطوط لوله انتقال گاز و 300 كيلومتر خطوط انتقال برق داريم.
مام‌بيگي با بيان اينكه «گاز 6 استان كشور از اين منطقه عملياتي تامين مي‌شود»، گفت: گاز مورد نياز استان‌هاي خراسان شمالي، خراسان رضوي، خراسان جنوبي، مازندران، گلستان و بخشي از استان سمنان از توليدات منطقه عملياتي خانگيران تامين مي‌شود كه روزانه در حدود 43 تا 48 ميليون مترمكعب گاز به شبكه سراسري ارسال مي‌شود. در سال 95 حدود 6 درصد از نيازهاي گازي كشور از طريق دو ميدان گازي خانگيران و گنبدلي تامين شده و در مجموع 8/2درصد از كل ذخاير گازي ايران در اين دو ميدان است.
مديرعامل شركت بهره‌برداري نفت و گاز شرق در خصوص وضعيت مخزن گازي شوريجه B تصريح كرد: اين مخزن كه داراي گاز شيرين است، در سال 1347 كشف شده و بهره‌برداري از آن از سال 1353 آغاز شد. در حال حاضر از هفت چاه اين مخزن حدودا روزانه تا 6/1ميليون مترمكعب گاز توليد شده و پس از تفكيك ميعانات گازي در تفكيك‌گرهاي سرچاهي، به واحدهاي نمك‌زدايي ارسال مي‌شود.
مام بيگي با بيان اينكه «حدود 94 درصد ذخاير قابل استحصال مخزن شوريجه D تا سال 93 برداشت شده است»، گفت: از همين سال مقرر شد مخزن شوريجه D به عنوان مخزني راهبردي براي ذخيرهسازي گاز مورد استفاده قرار گيرد. سال گذشته در مجموع 4/1 ميليارد متر مكعب گاز به اين مخزن تزريق شد كه اثر مثبت آن در زمستان و همزمان با قطع صادرات گاز تركمنستان به كشورمان مشهود بود.
مديرعامل شركت بهره‌برداري نفت و گاز شرق ميزان تزريق كنوني گاز به اين مخزن را روزانه 9 ميليون مترمكعب اعلام كرد و گفت: اگر بتوان در هشت ماه نخست سال، روزانه 10 ميليون مترمكعب گاز به مخزن شوريجه D تزريق كنيم، امكان برداشت گاز تا 20 ميليون مترمكعب در روز در چهار ماه پاياني سال فراهم مي‌شود و تحقق اين هدفگذاري ميتواند در تامين پايدار گاز شمال شرق كشور
موثر باشد.
مام بيگي از مخزن مزدوران به عنوان اصلي‌ترين مخزن گازي در مدار بهره‌برداري شرق كشور نام برد و گفت: منطقه خانگيران مشتمل بر سه مخزن مجزاي مزدوران، شوريجه B و شوريجه D است كه در اين بين، گاز ترش توليدي در مخزن مزدوران، پشتوانه اصلي توليد و تامين گاز مصرفي در شمال شرق كشور است. گاز مخزن مزدوران كه گازي پرفشار است با 5/3 درصد گاز سولفوره و 5/6 درصد گاز كربنيك، اين مخزن را به يكي از نادرترين مخازن گازي جهان تبديدل كرده است. مواجه نشدن با آسيب يا تلفات انساني در اين مخزن طي بيش از 30 سال كه از بهره‌برداري آن ميگذرد، نتيجه رعايت دقيق اصول ايمني بوده است.
مديرعامل شركت بهره‌برداري نفت و گاز شرق از ميدان گنبدلي به عنوان تنها ميدان مشترك در مدار بهره‌برداري شمال شرق كشور نام برد و گفت: اين ميدان بخشي از يك ميدان بزرگ است كه در خاك تركمنستان با نام ميدان گازي دولت‌آباد شناخته مي‌شود اما از نظر وسعت، يك هفتادم آن در
ايران است.
در حالت معمول انتظار بود توليد گاز در اين ميدان حدود 6 سال پيش متوقف شود چرا كه بيشتر گاز قابل استحصال آن با فشار موجود مخزن برداشت شده، اما با تلاش متخصصان شركت و تعامل خوب و همراهي متخصصان پالايشگاه گاز شهيد هاشمينژاد، روند توليد در اين ميدان ادامه دارد و در حال حاضر روزانه 700 هزار مترمكعب گاز از اين ميدان مشترك برداشت مي‌شود.
مام‌بيگي با بيان اينكه «متوسط ضريب بازيافت گاز در مخازن تحت نظارت نفت و گاز شرق حدود 75 تا 80 درصد است»، اظهار داشت: از مجموع حدود 640 ميليارد متر مكعب ذخاير گاز قابل استحصال منطقه عملياتي خانگيران، تاكنون 347 ميليارد مترمكعب گاز برداشت شده و حدود 300 ميليارد مترمكعب گاز قابل برداشت در اين منطقه عملياتي با توجه به ذخاير كشف شده وجود دارد كه ممكن است با كشف ذخاير جديد، اين ميزان طي سال‌هاي آتي افزايش يابد.