جمله‌هاي كليدي
وقتي در سطح بالا ميان بازيگران اصلي رقابت است، يك توليدكننده كوچك نقش كليدي پيدا مي‌كند. مانند دو حزب كه در سطح بالاي انتخابات رقابت مي‌كنند و اكثر كرسي‌هاي پارلماني را به دست مي‌آورند اما امكان ايجاد دولت اكثريت به تنهايي را هيچ‌كدام ندارند و دست دوستي به سمت احزاب كوچك‌تر دراز مي‌كنند.
روسيه با توجه به تحريم‌هايي كه از سوي غرب شده نياز به نقدينگي با منشأ خارجي دارد و اين جايي است كه سبب افزايش صادرات روسيه مي‌شود. روسيه به‌شدت در توسعه زيرساخت‌هاي گازي فعاليت مي‌كند تا بتواند گاز را در داخل مصرف كند و صادرات نفتش را افزايش دهد. عربستان چيزي در حدود 11 ميليون بشكه توليد مي‌كند كه اين سبب شده چاه‌هاي نفت اين كشور با مشكلاتي مواجه شود و نيازمند سرمايه‌گذاري‌هاي بزرگ است تا بتوانند چاه‌ها را جوان‌تر كنند.
روند كلي نفت و گاز جهاني از ايران فاصله دارد و كاهش توليد ايران و مالا كاهش صادرات و همچنين افزايش مصرف در داخل كشور ايران را به بازيگر دست دوم تبديل كرده بنابراين در اين لحظه بايد اين واقعيت را پذيرفت كه ما توليدكننده نه چندان بزرگ و در صادرات نفت خيلي كوچك هستيم.
يكي از دلايلي كه ايران در اجلاس قطر شركت نكرد و الان دستاوردش را در درگيري ميان قطر و عربستان مي‌بينيم كه يكي از تيزهوشانه‌ترين كارهايي است كه وزارت نفت در چهار سال گذشته انجام داد. ايران بايد اوپك را جدي بگيرد زيرا با وجود همه مشكلات اوپك تنها نمونه موفق همكاري‌هاي بين‌المللي ايران تا اين لحظه است. همچنين با توجه به مصرف داخلي بالا بايد با اين امر مقابله شود. عراق چندان بيش از ايران توليد نمي‌كند ولي دو برابر ايران صادرات دارد.
وزير نفت ما فكر مي‌كرد وقتي مي‌گويد قيمت نفت بايد بالا رود، حتما بايد قيمت‌ها افزايش يابد. اين اشتباهي بود كه شاه هم انجام داد. شاه از سال 1973 فكر مي‌كرد هر ماه بايد قيمت نفت افزايش يابد و وقتي كه در سال 1975 ديگر قيمت‌ها صعودي نبود مشكلات بودجه‌اي در كشور پيدا شد و برنامه‌هاي عمراني ايران طوري بود كه پول بيشتر مي‌خواست.
هنگامي كه نماينده مجلس مي‌آيد و مي‌گويد گاز يا نفت فلان منطقه قطع شده وزير نمي‌تواند بر اين اصرار كند و به صادرات گاز بر تركيه پافشاري كند ولي اگر اين دو دستگاه مجزا بودند اين مشكل كمتر مي‌شد. مانند بقيه كشورها كه بخش‌هاي انرژي كم حرف هستند و من هنوز نمي‌دانم موضوع IPC را چرا وزارت نفت به رسانه‌ها كشاند.
به نظر من در مورد عربستان سعودي، زايش يك جريان خانوادگي خيلي قوي در داخل هرم قدرت اين كشور به زودي رخ مي‌دهد. محمد بن سلمان همه قدرت را مي‌خواهد و طبيعي است كه وليعهد به تدريج قدرتش كاسته شود و گروه ديگر با برنامه‌هاي جديد با او مقابله كنند.
از نظر من باز هم بايد راه را براي نزديكي با عربستان سعودي باز كرد. بايد راه را به شكل استراتژيك باز كرد و رابطه نه چندان خوشايند با عربستان حل شود و موضوع قطر مي‌تواند در اين زمينه هم مورد استفاده قرار گيرد و روابط عادي شود.
با تمام تفاوت‌ها هر دو كشور در صادرات نفت خام به همكاري همديگر نياز دارند و طرف سعودي بيشتر به اين همكاري نياز دارد، زيرا در چند سال گذشته وابستگي كشور به نفت كمتر شده و بخش اصلي بودجه از طريق ماليات‌ها حاصل مي‌شود ولي عربستان همچنان شديدا به نفت وابسته است.