مهاجران و هوش مصنوعي سوژه نامزدهاي عكاسي
نامزدي پرتره دختر فراري از داعش
بهار سرلك
پرتره پسر مهاجري كه از درياي مديترانه نجات داده شده و تصوير دختري مبهوت كه در حال فرار از زندگي تحت سلطه داعش است به فهرست نهايي نامزدهاي معتبرترين رقابتهاي عكاسي راه يافتند. همچنين عكسي كه ظاهرا زن جوان ژاپني را نشان ميدهد اما در حقيقت تصويري از ساختههاي رباتي دانشمندان دانشگاه اوساكا است، اين فهرست را تكميل ميكند.
مسوولان گالري پرتره ملي در لندن نامزدهاي اين دوره جايزه عكاسي پرتره تيلور وسينگ را اعلام كردند. اين جايزه از سال 1993 هر ساله برگزار ميشود و شركت مبتديان و حرفهايها در اين رقابت آزاد است.
پرتره دختر بينام و نشاني كه از هيولاي داعش فرار ميكند، كاري از ابي تريلر اسميت، عكاس مستند و پرتره اهل ولز است. تريلر اسميت اين عكس را بيرون اردوگاه حسن شام واقع در شمال عراق كه آوارههاي داخلي در آن پناه ميگيرند، گرفته است. اسميت از سوي آكسفام، سازماني متشكل از گروههاي بينالمللي امدادرساني، مامور شده بود تا با زناني كه زير لواي داعش زندگي كردهاند و براي عكاسي آمادگي داشتند، صحبت كند. پرتره از آن دختري است كه سوار بر كاروان اتوبوسهايي بود كه پس از شروع ناگهاني جنگ، مردم را به نقاط امن ميرساند. تريلر اسميت ميگويد: «چهره او را كه به اردوگاه نگاه ميكرد به خاطر دارم. شوك و بهتي كه در چهره او و ديگران بود را به خاطر ميآورم... تصور زندگي تحت سلطه داعش، تنم را ميلرزاند.» او معتقد است شك و ترديد چهره اين دختر انعكاسي از چهرههايي است كه در جايجاي دنيا مجبور به فرار از خانههايشان شدهاند و اشارهاي به حس مشترك و جهاني ناامن دارد. سزار دزفولي، عكاس اسپانيايي- ايراني نيز با پرترهاي از آمادو سومايلا به اين رقابت راه يافته است. او كه مشغول مستندسازي عملياتهاي كشف و نجات مهاجران در سواحل مديترانه براي سازمانهاي مردمنهاد بود، عكس سومايلا را گرفت. سومايلا در اين عكس، لباسي گلآلود به تن دارد اما قوي و جسور پشت به آبهاي بينالمللي كه حدود 30 كيلومتر از ساحل ليبي فاصله دارد، ايستاده است. او همان روزها به مركز پذيرش مهاجران ايتاليا منتقل شد.
سومين عكاس راهيافته به اين رقابت، هنرمند فنلاندي مايجا تامي است كه پرترهاي از ربات انساني به نام اريكا را به نمايش ميگذارد. اين ربات را در آزمايشگاههاي هيروشي ايشيگورو در اوساكاي ژاپن، ساختهاند. پروژه تامي به نام «يكي از آنها انسان شماره يك است» مجموعه عكسهايي است كه رباتهاي انساني را در كنار انسان به تصوير ميكشد؛ تامي با اين مجموعه معنا و مفهوم زندگي را از مخاطب خود ميپرسد. پرتره او، پرترهاي انساني محسوب نميشود اما گالري پرتره ملي تصميم گرفته است اين عكس در رقابت حضور داشته باشد.
اين سه پرتره از ميان 5717 عكس ارسالي 2423 عكاس از 66 كشور دنيا انتخاب شدهاند. اين نخستينباري است كه تمامي شركتكنندگان از طريق راههاي ارتباطي در اين رقابت شركت ميكنند و 59 عكس براي نمايشگاه سالانه گالري پرتره ملي، انتخاب شدند. نيكولاس كولينان، مدير اين گالري عكسهاي ارسالشده امسال را بهشدت قدرتمند توصيف ميكند و ميگويد: «نمايشگاهي كه برپا خواهيم كرد شامل سوژههاي گوناگوني ميشود كه حقيقتا از لحاظ گستردگي و اهميت جهاني هستند.»
برنده جايزه 15 هزار پوندي چهاردهم نوامبر، دو روز پيش از گشايش نمايشگاه، اعلام ميشود.