«شهر گردشگر» مفهومي مبهم در حوزه گردشگري
محمد محب‌خدايي روز گذشته يك‌ماه پس از شروع مديريتش در حوزه گردشگري به بهانه تشريح برنامه‌هاي سازمان ميراث فرهنگي به مناسبت روز جهاني گردشگري (5 مهرماه) در جمع خبرنگاران حاضر شد، اما بيش از تشريح برنامه‌هاي اين روز جهاني به تشريح مفهومي پرداخت كه از ابتداي دوره مديريت علي اصغر مونسان به دايره لغات حوزه گردشگري اضافه شده است. مونسان و معاون گردشگري كشور به دفعات در مصاحبه‌هايي كه داشتند در مورد «شهر گردشگر» صحبت كرده و سياستگذاري‌هاي‌شان را حول محور اين مفهوم تعريف كرده‌اند، اما تا به حال در مورد جزييات اين مفهوم سخني به ميان نيامده بود. محب‌خدايي روز گذشته در تشريح اين مفهوم گفت: «ايجاد شهر گردشگر يك تئوري و استراتژي است كه ارزآوري، اشتغال و تسهيلات در استان‌ها را به دنبال دارد. موضوع شهر گردشگر دو وجه را با هم متمايز مي‌كند، خيلي از شهرهاي ما بر پاسخگويي به نيازها و كارها تمركز دارند و برنامه‌ها با محوريت نيازها و ضرورت‌هاي شهري انجام مي‌شود. اما صنعت گردشگري يك صنعت مولد و كاتاليزور در ساير حوزه‌هاست و مديريت شهري بايد در برنامه‌ريزي‌ها به دو جامعه گردشگر و جامعه ساكن توجه كند. نخستين گام در حوزه شهر گردشگر اين است كه ما با مسوولان هواپيمايي كشور رايزني كرديم تا شبكه سفر ايران ترسيم شود، همچنين با وزارت كشور مذاكراتي داشتيم تا شهرداري‌ها در حوزه ايجاد زيرساخت نرم‌افزاري استان‌ها فعال شوند.» معاون گردشگري كشور اما اين سوال را كه طرح شهر گردشگر در كدام شهرها به صورت پايلوت اجرا شده‌اند را بي‌پاسخ گذاشت و تنها گفت: «محوريت و برنامه‌ريزي جزيره كيش كاملا براساس استاندارد شهر گردشگر است. مشهد نيز يك نمونه كامل شهر گردشگر است كه تمام اجزاي شهر فقط جامعه ساكن را در نظر نگرفته است. ما حتي در بررسي‌ها به اين نتيجه رسيده‌ايم كه مشهد در حوزه زيارت امكان جذب هفت ميليون گردشگر را دارد. ابيانه و ماسوله نيز يك مدل اقتصادي گردشگري هستند. كرمان هم كه كارهايش را در اين راستا شروع كرده است. اما اين الگو بايد به تمام كشور تسري يابد، چون ظرفيت يك شهر پاسخگوي آمار جذب 20 ميليون گردشگر نيست.»محب خدايي در بخش اعظم سخنانش در خصوص بديهيات اين حوزه سخن گفت و نگاهي هم داشت به سند چشم‌انداز. اما به جز موضوع شهر گردشگر كه خلأ نگاه بين‌المللي (حداقل در مواردي كه محب خدايي آن را تشريح كرد) در آن ديده مي‌شود، در صحبت‌هايش اشاره‌اي به برنامه‌هايش به عنوان بالاترين مقام در حوزه گردشگري كشور، براي اين حوزه نداشت. قرار است روز چهارشنبه مراسم گراميداشت روز جهاني گردشگري در تهران برگزار شود. مراسمي كه سال گذشته ميزبان رييس‌جمهور بود و نشان از اهميت گردشگري براي دولت داشت، حال با تغييرات عمده‌اي كه در سازمان ميراث فرهنگي صورت گرفته و با توجه به اهميتي كه دولت براي امر گردشگري قايل است، بايد ديد متوليان جديد اين حوزه كه تجربه‌شان در جزيره كيش را چراغ راه مديريت كلان گردشگري در كشور كرده‌اند، چطور قرار است انتظارات دولت را در اين حوزه برآورده كنند و زمينه را براي تحقق جذب 20 ميليون گردشگر در هشت سال آينده فراهم كنند.