روسيه كانال ارتباطي ايران و عربستان مي‌شود؟

گروه جهان| براي نخستين بار در تاريخ حكومت آل‌سعود كه حدود 85 سال از تاسيس آن مي‌گذرد پادشاه اين كشور به روسيه سفر كرده است. همين توضيح در وصف اهميت سفر سلمان بن عبدالعزيز، پادشاه عربستان به مسكو كافي است؛ سفري كه چندين ماه براي آن برنامه‌ريزي و هماهنگي صورت گرفته است. اين سفر از جنبه ديگري هم اهميت دارد؛ با توجه به تغييراتي كه در تحولات منطقه صورت گرفته، داعش در خاورميانه رو به زوال رفته و به ويژه در پرونده سوريه بسياري از كشورهايي كه تا چندسال پيش از حاميان اصلي معارضان سوري به شمار مي‌رفتند حالا با ايده باقي ماندن بشار اسد، رييس‌جمهور سوريه در قدرت به نوعي كنار آمده‌اند؛ مي‌توان انتظار داشت سفر شاه سعودي به روسيه و ديدار با ولاديمير پوتين، رييس‌جمهور اين كشور كه با دخالت نظامي در پرونده سوريه و با ائتلاف با قدرت‌هاي منطقه‌اي مانند ايران پروژه تروريسم در خاورميانه را ناكام گذاشته، نتايج جالب توجهي در سطح منطقه‌اي به همراه داشته باشد. پادشاه عربستان روز چهارشنبه در رأس هياتي بلندپايه از وزرا و مسوولان ارشد دولتي در سفري چهار روزه وارد روسيه شد. يكي از ويژگي‌هاي معمول سفرهاي ملك سلمان به كشورهاي مختلف ميزان آمادگي‌هايي است كه براي اقامت او و هيات همراهش صورت مي‌گيرد. در همين راستا يك منبع روسي به شبكه خبري راشاتودي گفته كه اعضاي هيات هزار نفره‌اي كه به همراه شاه عربستان به روسيه سفر كرده‌اند در هتل‌هاي 5 ستاره در نزديكي كاخ كرملين اسكان داده مي‌شوند و حتي دكور برخي از اتاق‌هاي هتل بنا به سليقه شرقي هيات همراه تغيير داده شده است. همين مساله براي هتل‌هاي مجاور كاخ كرملين فرصت خوبي به شمار مي‌رود كه نشان مي‌دهد سفر پادشاه عربستان علاوه بر اهميت سياسي، منافع اقتصادي زيادي براي مسكو دارد تا حدي كه در چند روز اخير گزارش‌هاي ضدسعودي در رسانه‌هاي روسي مشاهده نشده تا ميهمان ثروتمند كاخ كرملين آزرده خاطر نشود. پايگاه تحليلي الراي‌اليوم نيز در خصوص سفر پادشاه عربستان به روسيه نوشته كه روسيه اميدهاي زيادي به اين سفر دارد و اميدوار است توافق‌هاي متعددي در زمينه انرژي و بازرگاني با مسوولان سعودي داشته باشد. زيرا در شرايط فعلي حجم مبادلات تجاري ميان روسيه و عربستان 8/2 ميليارد دلار به صورت سالانه است كه رقم
قابل توجهي به نظر نمي‌رسد. همكاري نظامي ديگر فاز احتمالي در بسته توافقات روسي و عربستاني خواهد بود. ديميتري پسكوف، سخنگوي دفتر رييس‌جمهور روسيه گفته كه همكاري نظامي و فني روسيه با عربستان در همه گفت‌وگوهايي كه ميان مسوولان دو كشور صورت مي‌گيرد، لحاظ خواهد شد. اين اظهارنظر گمانه‌ها را در خصوص احتمال توافق نهايي براي ساخت نيروگاه اتمي به وسيله روسيه در عربستان به ارزش 10 ميليارد دلار را افزايش داده است كه گفته مي‌شود در جريان ديدار محمد بن سلمان، وليعهد عربستان و عادل الجبير، وزير خارجه اين كشور از روسيه در سال گذشته مطرح شده است. همكاري در زمينه توليد و قيمت نفت نيز از موضوعات حايز اهميت در ديدار مسوولان سعودي و روسي خواهد بود زيرا عربستان نخستين كشور توليد‌كننده نفت در سازمان اوپك است و روسيه نيز بزرگ‌ترين كشور توليد‌كننده نفت در ميان كشورهاي غير عضو اين سازمان است. الراي‌اليوم به جنبه سياسي سفر پادشاه عربستان به مسكو نيز پرداخته و اعلام كرده كه: اغراق نمي‌كنيم اگر بگوييم كه پادشاه عربستان به دنبال همكاري بيشتري با روسيه در اين زمينه است به‌ويژه در خصوص بحران‌هاي يمن و سوريه و روابط پر تنشي كه با ايران دارد. اين پايگاه تحليلي گزارش داده كه رياض به صورت كامل از بحران سوريه خارج شده است و عادل الجبير، وزير خارجه اين كشور در ديداري كه با معارضان سوري در رياض داشته به آنها اعلام كرده كه بايد مساله بركناري بشار اسد را فراموش كنند. اما شايد مهم‌ترين نگراني رياض ماجراي جنگ عربستان عليه يمن و خروج از باتلاق اين جنگ بدون پرداخت هزينه‌هاي سنگين است. مسكو مي‌تواند يكي از اصلي‌ترين موتورهاي حركت دادن بحران يمن از فاز نظامي به سوي راهكار غيرنظامي باشد زيرا با توجه به رابطه خوبي كه روسيه با ايران دارد و رابطه‌اي كه ايران و انصار‌الله و كنگره مردمي يمن دارد، مي‌توان در اين سفر به توافقي در زمينه ايجاد كانال‌هاي ارتباطي ميان ايران و عربستان براي مذاكره در شرايط فعلي و مذاكره در آينده اميدوار بود، با توجه به اينكه اخيرا عادل‌الجبير، وزير خارجه عربستان هم گفته بود كه گزينه ادامه اقدام نظامي عليه يمن ديگر وارد نيست و بايد به راهكار سياسي اولويت داد. در پايان الرأي‌اليوم مي‌نويسد كه نبايد با اغراق در خوش‌بيني يا بدبيني به سفر پادشاه عربستان به روسيه يا نتايج آن نگاه كرد؛ اما مي‌توان به صورت خلاصه گفت كه هم روسيه و هم عربستان به يكديگر نياز دارند. دليل آن هم نقش مهمي است كه روسيه در منطقه بازي مي‌كند و اين مساله اين كشور را به يكي از مهم‌ترين بازيگران خاورميانه تبديل كرده است.