گزارش«اعتماد» از تبعات سياسي سنگ‌اندازي‌هاي ترامپ به برجام:
مدافعان منافع ملي برنده‌اند
محمدحسين مهرزاد
رفع چالش غيرضروري هسته‌اي ايران و خروج پرونده از شوراي امنيت مهم‌ترين وعده‌اي بود كه حسن روحاني به مردم داد و در عمل به آن با ديپلمات‌هاي كاركشته موفق بود.
توافق هسته‌اي ايران و كشورهاي موسوم به 1+5 نه تنها ابعاد گسترده بين‌المللي داشت كه در داخل نيز طيف‌هاي گسترده‌اي از احزاب و گروه‌هاي سياسي را با حسن روحاني همراه كرد. آنها به اتفاق، رييس‌جمهوري كه توانسته بود پرونده هسته‌اي ايران را به سرانجام برساند شايسته نشستن دوباره بر كرسي رياست‌جمهوري دانستند و متحدان تازه روحاني نام گرفتند.
اين موضوع به ويژه براي اصلاح‌طلبان كه اصلي‌ترين حاميان روحاني بودند به قدري اهميت يافت كه آنها قطب‌بندي‌هاي سياسي داخل كشور را به برجاميان و نابرجاميان تقسيم كردند و از دوگانه اصلاح‌طلب- اصولگرا دست كم براي مدتي دوري گزيدند.
اما همه‌چيز آن‌طور كه حاميان روحاني گمان مي‌كردند پيش نرفت و در امريكا به جاي اوباماي دموكرات دونالد‌ترامپي بر سر كار آمد كه اظهارات و رفتارهايش به ويژه در مورد برجام نشان مي‌داد او دير يا زود از اين توافق خارج خواهد شد.
پس از هر تهديد برجامي ترامپ البته مقامات ايراني نيز با آرامش و خونسردي از آمادگي كامل ايران براي مواجهه با شرايط جديد سخن گفتند.
با اين حال شرايط داخل ايران چندان همگون با يكپارچگي مقامات رسمي نبود و نيست. مخالفان روحاني روز به روز با صداي بلندتر عليه توافق هسته‌اي سخن مي‌گويند و به گونه‌اي رفتار مي‌كنند كه گويي مانند دشمنان آن را بدترين توافق ممكن مي‌دانند و براي از بين رفتنش لحظه‌‌شماري مي‌كنند.
آنها در اين راه نه تنها ژست مخالفان باپرنسيب را رها كرده كه با اظهارات توهين‌آميز به استقبال رييس‌جمهور و حاميانش رفته‌اند و از الفاظي براي توصيف شم سياسي آنها استفاده مي‌كنند كه از مصاديق توهين است. هرچند مصونيت‌هاي خاص باعث شده تا توهين‌كنندگان دغدغه‌اي از باب برخورد قانوني نداشته باشند. ايران به خوبي در طول زمان اجراي برجام توانست ميان امريكا و اروپا تمايز و در برخي موارد شكافي معنادار ايجاد كند. از رهگذر همين استراتژي كه تاكنون نيز با موفقيت اجرا شده است به نظر مي‌رسد تلاش‌هاي ترامپ براي بازگرداندن وضعيت پرونده هسته‌اي ايران به پيش از توافق در ميان مقامات ارشد اروپايي هيچ هواخواهي ندارد. در عوض اين اروپايي‌ها هستند كه بر تداوم همكاري گسترده با ايران تاكيد دارند.
اين روزها كه اخبار حكايت از اين دارد كه ترامپ در گزارش سه ماهه خود پايبندي ايران به برجام را تاييد نخواهد كرد سوالي فراروي اصلاح‌طلبان و به شكل عام برجاميان قرار گرفته و آن اين است كه اگر مقدمه‌‌چيني‌هاي ترامپ منجر به خروج امريكا از برجام شود در ايران چه اتفاقي خواهد افتاد؟
آيا تندروهاي مخالف دولت قدرت بيشتري يافته و آينده ايران را با بازگشت به گذشته تهديد مي‌كنند يا اينكه برجاميان مي‌توانند از اين گردنه نيز به سلامت عبور كنند؟اگر روزي ميوه توافق هسته‌اي به جبهه گسترده اصلاح‌طلبان و اعتدالگرايان رسيد آيا از خرمن خروج امريكا از برجام نيز عايدي به همان ميزان به جيب مخالفان روحاني مي‌رسد؟
اصلاح‌طلبان معتقدند همان‌طور كه در طول سال‌هاي گذشته از 92 منافع ملي را بر منافع جرياني خود مقدم دانسته‌اند اين‌بار نيز در برابر هر اقدام مخرب عليه برجام با همان رويكرد رفتار خواهند كرد.
حفظ انسجام ملي در برابر هر رخدادي عليه توافق هسته‌اي و تشريح واقع‌بينانه شرايط براي مردم جهت حفظ و ارتقاي رضايتمندي عمومي، دو گزينه‌اي است كه پيش پاي اصلاح‌طلبان و اعتدالگرايان قرار گرفته و بايد توامان اجرايي شود. براي ايران خروج امريكا از برجام پايان سياست‌ورزي معتدلانه نيست. آنچه از دشمني امريكا با ملت بزرگ ايران در طول سال‌ها در حافظه تاريخي مردم باقي‌مانده نشان از آن دارد كه تداوم سياست‌هاي خصمانه امريكا همان‌طور كه تاكنون در اراده ملت تاثيري نداشته از اين پس نيز تاثيري نخواهد داشت و با اقدامات ترامپ چيزي تغيير نخواهد كرد.
حالا شايد از اظهارات اخير سيدمحمد موسوي‌خوييني‌ها بهتر بتوان رمزگشايي كرد. او كه به نوعي زعيم اصلاح‌طلبان شناخته شده و از نفوذ كلام بالايي در رئوس هرم اصلاح‌طلبي برخوردار است، مهم‌ترين و ديرپاترين تشكل اصلاح‌طلب را همچنان امريكاستيز معرفي كرده مي‌گويد: امروز هم تمام مردم ايران و تمام گروه‌ها و احزاب و تشكل‌هاي سياسي، نه‌تنها مخالف امريكا، بلكه مخالف هر دولتي هستند كه منافع ملي ايران
را تهديد كند. اين همان راهبرد اصلي است كه نه‌فقط اصلاح‌طلبان بلكه تمامي دلسوزان ايران در طول هفته‌ها و ماه‌هاي پرمخاطره آتي در پيش خواهند گرفت.