برد- برد نفتي ايران و اروپا

اگر بخواهيم نگاهي به روند تحول و دگرگوني تجارت ايران و اتحاديه اروپا و اثرات آن درسال‌هاي اخير بيندازيم، خواهيم ديد كه ‎از سال‌هاي ١٣٨٩ براساس آمار گمرك، شاهد كاهش ميزان صادرات ايران به اتحاديه اروپا بوده‌ايم واين روند كاهشي در سال ١٣٩٢ به كمترين ميزان خود طي چند سال اخير رسيده است؛ چيزي در حدود ٩٠٠ ميليون دلار. پس از چهار سال رشد منفي، سرانجام در سال ١٣٩٣ صادرات ٩٠٠ ميليون دلاري ايران به اتحاديه اروپا به رقم ٥/١ ميليارد دلار رسيد كه با رشدي ٦٤ درصدي نسبت به سال قبل همراه بود. پس از توافق هسته‌اي، در سال‌هاي بعد خريد نفت از ايران توسط اروپا دوباره رونق گرفت و روابط تجاري ايران و اروپا افزايش يافت تا آنجا كه همچنان شاهد روند روبه رشد و شيب افزايشي آن هستيم.
‎آمار اتحاديه اروپا نشان مي‌دهد كه واردات از ايران در بازه زماني ژانويه تا آگوست ٢٠١٦ به ميزان  66/3  ميليارد يورو بوده كه اين رقم در مدت مشابه سال 2017 به 5/6 ميليارد يورو رسيده است؛ اين به معناي ١٤٤درصد رشد طي يك سال بوده است. البته پيش از اين هم رشدي ٣٤٤ درصدي در سال ٢٠١٦ نسبت به سال ٢٠١٥ ثبت شده است. اگر تمام عوامل دخيل را مورد ارزيابي قرار دهيم، آن وقت متوجه مي‌شويم كه مهم‌ترين عامل رشدمبادلات تجاري، رونق گرفتن خريد نفت ايران توسط اتحاديه اروپا است. ناگفته نماند كه صادرات ٢٨ كشور عضو اتحاديه اروپا به ايران در هشت ماهه نخست ٢٠١٧ نسبت به ٨ ماهه اول ٢٠١٦ رشدي ٣٧ درصدي داشته است كه حجم انبوهي از اين صادرات شامل حدود 46 درصد ماشين‌آلات و تجهيزات حمل و نقلي، ٢٢ درصد شيميايي و ٨ درصد كالاهاي توليدي بوده است. در تراز تجاري ميان ايران و اتحاديه اروپا، كفه ترازو، ١٦٠ ميليون يورو به نفع اتحاديه اروپا است.
تمام آمار و ارقام ذكر شده نشان مي‌دهد كه توافق هسته‌اي برجام، تا اينجاي كار توانسته آثار مثبت خود را در روابط ايران و اروپا نشان دهد؛ اينجا صحبت از يك بازي برد – برد است، جايي كه هم ايرانيان از تجارت با اهالي قاره سبز منتفع شده‌اند و هم اروپايي‌ها با خريداري نفت ايران، سبد خريد خود در بخش انرژي را متنوع كرده‌اند. همين حالا پالايشگاه‌هاي ايتاليا و يونان با خريد نفت پارسي در يك قيمت رقابتي، شرايط بهتري را نسبت به گذشته پيدا كرده‌اند. تداوم برجام بدون شك مي‌تواند همكاري‌هاي تهران – بروكسل را نسبت به گذشته پررنگ‌تر كرده و زمينه‌هاي بيشتري براي تجارت بين ما و اروپاييان بر قرار كند. قطعا اگر برجام نبود، صادرات نهصد ميليون دلاري ايران به اروپا در سال 2017 شايد به صفر رسيده بود و هم اينك شاهد اجراي برنامه مثل «نفت در برابر غذا» بوديم. البته برجام، براي اروپايي‌ها هم پيامدهاي مثبت خود را داشته و آنها از طريق توافق هسته‌اي ايران توانسته‌اند، صدها شغل ايجاد كنند؛ مشاغلي كه در شركت‌هايي مثل ايرباس احيا شده‌اند و چشم‌انداز همكاري‌هاي دوجانبه بين سرزمين پارس و قاره سبز را روشن‌تر از هميشه كرده است.