هزل با تعلیم، جدّی می‌شود
نهمين نشت از سلسله برنامه‌های «درس‌گفتارهایی درباره سنایی»، با عنوان «تأملی بر هزل و طنز در اشعار سنایی از منظر فنون بلاغی» بیست‌ونهم آذرماه با سخنرانی اسماعیل امینی در مرکز فرهنگی شهرکتاب برگزار شد. وی در توضیح این‌که «هزل» چرا جدی نیست، گفت: «هزل به لحاظ مقصود، از سنایی به بعد جدی می‌شود، هرچند شعر هم به همین صورت بود؛ شاعران پیش از سنایی حاشیه مجالس عیاشی بودند؛ سنایی آغازگر واردکردن اندیشه و تفکر به شعر است.» امینی ادامه داد: «هزل در فضایی که متعلق به تعلیم است، جدی است.» او با بیان این‌که طنزپردازان با ابتذال جامعه مقابله می‌کنند، گفت: «آنچه ادیبان به‌عنوان زبان ادبی استفاده می‌کنند، از نظر طنزپردازان به‌دلیل پوچ و تکراری بودن، بی‌ارزش است. طنزپرداز رویاروی فریب می‌ایستد، فریب از جایی است که کلمات از دلالت اصلی خود تهی می‌شود.» به گفته امینی، طنز در دستگاه تفکر عرفانی، خودویرانگر است؛ یعنی همان‌طور که دیگری را دست‌مایه خنده قرار می‌دهد، خود هم دست‌مایه طنز قرار می‌گیرد.»
وی افزود: «آن‌هایی که در چارچوب قوانین قرار گرفته‌اند، نتوانسته‌اند به زبان و ادب چیزی اضافه کنند. در روزگار سنایی و پس از او، فرهنگ ادبی بسیاری از تعابیر و طبقات جامعه را به رسمیت نمی‌شناخت و بیرون از دایره خود قرار داد؛ مانند بت، میخانه، نظرباز و... تا جایی که افراد خلاق وارد حیطه زبان و اندیشه غیررسمی شدند و در راه گسترش امکانات زبانی و ایجاد امکانات جدید برای شاعران خدمت کرده‌اند.»