لطفا فيلمها را درست تماشا كنيد!
محمد شريعتپناه
شماره معكوس برگزاري سي وششمين جشنواره فيلم فجر آغاز شده است. خانواده بزرگ سينماي ايران آماده ميشود در بزرگترين رويداد فرهنگي كشور جديدترين توليدات سينمايي و دستاوردهاي هنري را به نمايش درآورد. فيلمسازان براي تصاحب سيمرغهاي جشنواره فجر با يكديگر به رقابت ميپردازند و علاقهمندان و مخاطبان هنر هفتم نيز براي تماشاي فيلمهاي جشنواره لحظهشماري ميكنند. در گرماگرم اين فضاي پرشور و هيجان، اصحاب رسانه براي پوشش خبرهاي جشنواره و اطلاعرساني پيرامون كم و كيف فيلمها و فيلمسازان مهيا ميشوند. رسانهها بر اساس وظايف حرفهاي و رويكردشان فيلمهاي جشنواره و كليت آن را از زواياي گوناگون ارزيابي ميكنند.
در اين ميان هستند رسانههايي كه به جاي پرداختن به زواياي هنري و زيباشناسي فيلمها و نقد آثار بر اساس اصول هنري و تخصصي، با رويكرد سياسي به فيلمهاي جشنواره مينگرند و با مشاهده چند فيلم همهچيز را تيره و سياه جلوه ميدهند. اين رسانهها با بزرگنمايي سكانس يا پلاني از فيلمها و بيتوجهي به كليت آن، فرياد هجوم به ارزشها و تضعيف شعائر سر ميدهند و با ايجاد حساسيتهاي بيمورد به فيلمها و جشنواره ملي آسيب وارد ميسازند؛ روندي كه باعث شده برخي كارگردانان مطرح از حضور در جشنواره اجتناب ورزند. نگاهي به جشنوارههاي گذشته نشان ميدهد تعدادي از فيلمهاي تاثيرگذار و پرمحتوا چگونه در دام جنجالسازي تعدادي از رسانهها گرفتار شدند و متاسفانه به محاق رفتند. فيلمهايي كه اگر در زمان خود اكران ميشدند شايد اين روزها كمتر شاهد بروز انواع و اقسام چالشهاي ريز و درشت در جامعه بوديم. وقتي ابراهيم حاتميكيا، كارگردان سرشناس كشور در فيلم «گزارش يك جشن» نشان داد درحوزه اجتماعي دچار بحران شدهايم و سونامي رخ داده يا رضا درميشيان در فيلم «من عصباني نيستم» از انبوه چالشهاي جوانان سخن به ميان آورد و بسان يك فيلمساز دردآشنا به رسالت خويش عمل كرد، برخي رسانهها با انگ سياسي و سياهنمايي موجي به راه انداختند كه مديران سينمايي ترجيح دادند از اكران اينگونه فيلمها جلوگيري كنند. روال غوغاسالاري رسانهاي تاكنون تبعات و پيامدهاي زيانباري براي كشور به همراه داشته است. سرخوردگي و ناكامي سينماگران، مخدوش شدن چهره درخشان نظام در عرصه بينالمللي، افت كيفي و محتوايي توليدات هنري، محروم شدن جامعه از آثار جسورانه و خلاقانه سينمايي تنها بخشي از آسيبهايي است كه از صدقهسري عملكرد غيرحرفهاي اين رسانهها نصيب جامعه اسلامي شده است.
با نگاهي به جايگاه و منزلت هنر در كشورهاي پيشرفته ميتوان دريافت بسياري از كشورها پس از قرنها تجربه و بر اساس آزمون و خطاهاي بسيار دريافتهاند كه هنر نقشي بيبديل در پيشرفت، توسعه و آرامش جامعه دارد و توانايي آن را دارد كه آسيبها و چالشهاي زندگي را كاهش و انسانها را به سوي سعادت سوق دهد؛ از اينرو سالانه ميلياردها دلار براي رشد و شكوفايي شاخههاي گوناگون هنري هزينه ميكنند و بهترين مكانها، تالارها، مراكز و... را به فعاليتها و برنامههاي هنري اختصاص ميدهند. در آستانه ورود به دهه چهارم جشنواره فيلم فجر به عنوان بزرگترين رخداد فرهنگي و هنري جمهوري اسلامي ايران شايسته است برخي رسانههاي پرسروصدا با ترجيح منافع ملي بر منافع حزبي و سياسي به جنبههاي هنري و زيباشناسي فيلمها بيشتر بپردازند و به نقد و تحليل تخصصي آثار اهتمام ورزند. بيترديد اين رويكرد باعث رشد بيشتر سينماي ايران و بالندگي فرهنگ و تمدن اين سرزمين كهن خواهد شد.