شوراهايي كه آموزش و پرورش را مردمي نكرده است
محمد داوري
با توجه به بار مثبت واژه «شورا» و «مشاركت» متاسفانه به دلايل مختلف از جمله تمركز اداري و مديريتي اين دو واژه در كشور ما از معنا تهي شده‌اند و كمتر كسي يافت مي‌شود كه وقتي كلمه شورا و مشورت را مي‌شنود اين مفهوم در ذهن او متبادر شود كه هدف بهره بردن از نظر و راي ديگري است بلكه بيشتر اين مفهوم تداعي مي‌شود كه منظور از شورا اين است كه همه مطيع راي و نظري باشند كه مقام مافوق صادر مي‌كند جالب اينكه اسم جمع را شورا مي‌گذاريم اما رياست آن از قبل مشخص است كه با چه كسي است!
واژه مشاركت هم گرفتار همين تاسف شده است و منظور اين است كه افراد بيايند و باري را از دوش كسي كه وظيفه اوست بردارند و بر دوش خود بگذارند نه به معناي همفكري و همكاري در همه ابعاد يك نهاد يا دستگاه، به عنوان مثال گفته مي‌شود اوليا در مدرسه مشاركت داشته باشند اما از اين مشاركت متاسفانه در اكثر مدارس فقط پول گرفتن را
مي‌بينيم.
به همين دليل وقتي از شوراهاي آموزش و پرورش سخن به ميان مي‌آيد هدف اين است كه افراد حقيقي يا حقوقي كه عضو اين شورا هستند بايد نقش شورايي خود را به معناي واقعي ايفا كنند و مشاركت واقعي و معنادار داشته باشند، نقش و مشاركتي كه از تمركز اداري و مديريتي كاسته شود و بر توان نهاد آموزش و پرورش افزوده شود و از قبل اين شور و مشورت و مشاركت ارتقاي كمي و كيفي خدمات آموزشي و پرورشي
ميسر شود.
اما آنچه روشن است اين است كه تاكنون اين شوراها چنين دستاوردي نداشته‌اند چرا كه بايد دستاوردهاي آنان را در كف مدرسه به عنوان خط مقدم تعليم و تربيت مشاهده و
احساس كرد.
وقتي به مدارس سر مي‌زنيم مي‌بينيم بيشترمدارس به ويژه مدارس دولتي از كمبود امكانات و تجهيزات و بودجه گله‌مند هستند و پرسنل اداري و آموزشي و تربيتي به‌شدت سيستم متمركز را مانع تحقق خلاقيت‌ها مي‌دانند و بر اين باورند كه استعدادها در مدارس نه تنها شكوفا نمي‌شود و امكان بروز و ظهور پيدا نمي‌كنند بلكه
سركوب مي‌شود.
آنها مي‌گويند حتي نظام شورايي در بيشتر مدارس صوري و تشريفاتي است چيزي به نام شوراي مدرسه، شوراي دبيران، شوراي دانش‌آموزي و انجمن اوليا و مربيان وجود دارد اما باز هم همه تصميمات بر اساس دستورالعمل‌ها و بخشنامه و دستور و نظر روساي ادارات و مدارس گرفته مي‌شود و اين نظام شورايي تشريفاتي و صوري در مدارس خود نشان‌دهنده جايگاه و نقش شوراها در آموزش و پرورش
هم است.
از شوراي عالي انقلاب فرهنگي گرفته تا شوراي عالي آموزش و پرورش تا شوراهاي استاني و شهرستاني و منطقه‌اي همه وهمه متاسفانه در همين وضعيت گرفتار شده‌اند و به نظر مي‌رسد بايد براي معنا بخشي به شورا و مشاركت تجديدنظر جدي صورت گيرد. شورايي كه تشكيل جلسه مي‌دهد اما همه اعضا شنونده مطيع رييس شورا هستند آيا بهتر نيست پسوند شورا را از روي خود
بردارد؟
يا اينكه به گونه‌اي عمل كند كه واقعا هر عضو نقش شورايي خود را ايفا كند و شورا هم كاركرد خود را داشته باشد همان‌گونه كه در برخي از شوراهاي استاني آموزش و پرورش يا برخي شهرستان‌ها و مناطق و مدارس ما اين كاركرد را مي‌توانيم مشاهده كنيم و اين نمونه‌هاي موفق بيانگر اين واقعيت
هستند كه پس اگر مي‌شود نمونه‌هاي موفقي را داشته باشيم مي‌شود نظام شورايي موفقي هم داشته باشيم تا در سايه آن از همه ظرفيت‌ها بالقوه افراد و دستگاه‌ها و نهادها براي كارآمد كردن آموزش و پرورش بهره برد تا آموزش و پرورش نيز به معناي واقعي
مردمي شود.
هدف اصلي از شورايي شدن مردمي شدن آن است تا رضايت مطلوب حاصل شود در حالي كه متاسفانه تاكنون اين نظام شورايي صوري و تشريفاتي نتوانسته آموزش و پرورش را
مرد مي‌كند.
شوراهاي آموزش و پرورش مصداق تحقق تمركززدا يي و توسعه مشاركت‌ها در نظام تعليم و تربيت است
مصطفي سالاري
شوراي آموزش و پرورش مصداق بارزي از تحقق سياست تمركززدايي و توسعه مشاركت در نظام تعليم و تربيت كشور است كه مي‌تواند با بهره‌گيري از خرد جمعي و استفاده از ظرفيت‌هاي علمي، بومي و منطقه‌اي و به پشتوانه قوانين فرادستي، نقش موثري در بهبود عملكرد كيفي مدارس و حوزه آموزش جامعه
ايفا كند.
هر كشور و هر جامعه‌اي براي تحقق اهداف و موفقيت در امور مختلف نيازمند سرمايه‌گذاري در حوزه آموزش و پرورش است و سرمايه‌گذاري در اين حوزه علاوه بر اينكه هزينه به شمار نمي‌آيد؛ مي‌تواند سرمنشأ تحولات نوين و پيشرفت‌هاي چشمگير آن
جامعه باشد.
در اين ميان تشكيل شوراهاي آموزش و پرورش در سطح استان‌ها، نمادي از هم انديشي، همكاري و كمك گرفتن از همه ظرفيت‌هاي فكري و تخصصي براي بارور شدن انديشه‌ها در تصميم‌گيري صحيح حوزه آموزش و نهادينه‌سازي فرهنگ ايراني و اسلامي است.
بي‌ترديد با همزباني، همدلي و همراهي بيش از پيش و ترغيب شوراهاي آموزش و پرورش به تصميم‌سازي و اتخاذ سياست‌هاي اجرايي متناسب با نيازهاي منطقه‌اي، تقويت اقدامات مبنايي و اصولي و همچنين مشاركت و حضور مردم و خيرين مي‌توان به افزايش منابع درآمدي و ارتقاي سطح بنيه علمي دانش‌آموزان از سنين پايه كمك شايان
توجهي كرد. استاندار گيلان