امكان اجراي آثار برگزيده استاني را فراهم كنيم
بابك احمدي
نمايش «پيانيستولوژي» به كارگرداني محمد نيازي پس از استقبال مخاطبان مشهدي براي حضور در بخش (ب) مسابقه مرور تئاتر ايران در جشنواره تئاتر فجر انتخاب شد. گروه به تهران سفر كرد و نمايش دو نوبت در سالن اصلي مجموعه تئاترشهر روي صحنه رفت كه اين‌بار نيز اقبال تماشاگران و علاقه‌مندان را به همراه داشت. اين نمايش در مراسم اختتاميه جشنواره در بخش‌هاي بهترين طراحي صحنه (شهاب افتخاري)، بازيگري زن (مهسا غفوريان)، كارگرداني (محمد نيازي) و موسيقي (ميلاد قنبري) چند لوح تقدير و تنديس دريافت كرد و در نهايت جايزه ويژه هيات داوران در بخش مسابقه تئاتر ايران جشنواره را به خانه برد.
نيازي سال گذشته نيز با نمايش موزيكال «يتيم‌خانه فونيكس» به جشنواره تئاتر فجر آمد و آن زمان هم زمزمه‌هايي مبني بر حضور يك نمايش موزيكال باكيفيت بين اهل رسانه پيچيد. از ياد نبريم كه در هنگام نگارش نمايشنامه «يتيم‌خانه فونيكس» و ورود گروه به مرحله پيش‌توليد در سال 94، هنوز بحثي مبني بر اجراي نمايش موزيكال «اوليور توييست» مطرح نبود. گرچه اهالي هنر در ايران بعضا به استفاده از پسوند و پيشوند اولين‌ها و ترين‌ها علاقه زيادي نشان مي‌دهند اما به جرات مي‌توان گفت آنچه محمد نيازي و گروهش انجام دادند جزو نمونه‌هاي باكيفيت نمايش موزيكال در سال‌هاي اخير به شمار مي‌رود.
ابراهيم پشت‌كوهي، سرپرست گروه نمايش «تي‌تووك»، كارگردان اهل استان هرمزگان نيز يكي ديگر از هنرمنداني است كه همواره علاقه‌اش به گام برداشتن در مسير كارگرداني نمايش موزيكال را نشان داده است. نياز به گفتن نيست كه زيست در جنوب ايران پيوند ناگسستني با موسيقي برقرار مي‌كند و آثار پشت‌كوهي به‌شدت تحت تاثير اين ويژگي قرار گرفته‌اند. اين ويژگي زماني بيش از گذشته ديده شد و مورد توجه قرار گرفت كه پشت‌كوهي بعد از درخشش در جشنواره تئاتر فجر امكان اجراي عموم در تهران را به دست آورد و منتقدان و تماشاگران با طعم و رنگي تازه مواجه شدند.
مهدي ضياء چمني، يكي ديگر از هنرمندان جوان اهل مشهد نيز امسال براي نمايشنامه «حذفيات» جايزه بخش نمايشنامه‌نويسي را كسب كرد اما به نظر مي‌رسد موفقيت هنرمندان تئاتر مشهد از ديد رسانه‌ها جا ماند.
حال اين پرسش مطرح مي‌شود كه فراهم شدن شرايط اجرا براي گروه‌هاي مستعد ديگر استان‌ها در تهران تا چه اندازه بر سرنوشت هنرمندان جوان تاثير مي‌گذارد؟
محمد نيازي، اجراي عموم و ديده شدن نمايش «پيانيستولوژي» در تهران را يكي از اهداف جدي خود و دليل اصلي شركت در جشنواره تئاتر فجر عنوان مي‌كند. اين هنرمند جوان ادامه مي‌دهد: «در مشهد امكانات چنداني وجود ندارد و فقط در يك نمونه براي بازپرداخت هزينه 140 ميليون توماني توليد نمايش پيانيستولوژي بايد بيش از يك ماه اجراي عمومي را تجربه مي‌كرديم ولي نوبت اجراي گروه‌هاي ديگر بود و امكان ادامه كار وجود نداشت. در تهران اما با امكانات و هنرمندان حرفه‌اي زيادي مواجه هستيم و مي‌توانيم به بين‌المللي شدن فكر كنيم. »
نيازي درحالي اين اظهارات را بيان مي‌كند كه سابقه نداشته يك گروه از مشهد با دو سال حضور پياپي در جشنواره تئاتر فجر 12 جايزه جشنواره را دريافت كند. او مي‌گويد: «حمايت مادي و معنوي چنداني از ما وجود ندارد و يك سال و نيم است براي دريافت نوبت اجرا در تالار وحدت به تهران سفر مي‌كنم ولي همچنان اتفاقي نيفتاده است.»
گروه اجرايي نمايش «پيانيستولوژي» در مسير خود مشكلات زيادي متحمل شده است. البته كه اين مسير به نسبت گذشته همواره‌تر به نظر مي‌رسد. به ويژه در مقايسه با زماني كه اين كارگردان جوان تصميم داشت نمايش موزيكال «آرايشگر» را به عنوان نخستين تجربه‌اش روي صحنه ببرد. 16 بار بازبيني و صدور مجوز 9 اجرا كه به مرور جاي خود را به اعتماد ميان مسوولان و هنرمند داد. نيازي در اين باره توضيح مي‌دهد: «ما حتي محل تمرين نداشتيم. مثلا همين پيانيستولوژي 26 بازيگر دارد و من نمايش را در يك اتاق سه در چهار بستم. به عنوان كارگردان امكان طراحي كرئوگرافي نداشتم و هيچ‌وقت نتوانستم هنگام تمرين كار بازيگرهايم را روي صحنه ببينم. به همين دليل معتقدم تنها 30 درصد از ايده‌هايم روي صحنه مي‌آيد. »
با توجه به اينكه گسترش تئاتر در استان‌هاي سراسر كشور امروز بيش از گذشته در دستور كار اداره كل هنرهاي نمايشي قرار گرفته و بودجه كافي براي حمايت همه‌جانبه از هنرمندان
در اختيار مجموعه نيست آيا زمان آن نرسيده كه به اين واسطه حداقل حمايت معنوي از گروه‌هاي برگزيده و شايسته صورت بگيرد؟