چهار مولفه اقتصاد
شهرام معيني
روزنامه اعتماد در صفحات اقتصادي خود، نظر چند تن از اقتصاددانان و صاحبنظران اقتصادي را جويا شده و در آن چهار پرسش مهم را مطرح كرده است. سوال نخست حفظ تورم تك‌‌رقمي در كنار تثبيت يا عدم تثبيت قيمت ارز است. در واقع اگر قرار باشد بازار ارز آزاد تشكيل نشود و نرخ تورم با توجه به قيمت كنوني ارز تك‌‌رقمي شود، مي‌توان گفت اثر تورمي حاصل از آن به بعدها منتقل خواهد شد.
از اين رو پيشنهاد مي‌شود با توجه به نياز كنوني اقتصاد ايران، به بازار ارز رسميت ببخشد و قيمت ارز را به سمت واقعي‌سازي پيش ببرد. سوال دوم درباره حفظ رشد اقتصادي است. در ابتداي دولت يازدهم اقتصاد ايران با رشد منفي و عميق مواجه شد كه خوشبختانه اين موضوع مرتفع شده و اكنون مي‌توان گفت با ميانگين رشد 4 درصدي مواجهيم كه پيش‌بيني مي‌شود اين رشد تا پايان امسال هم باقي بماند. اما با توجه به محدوديت‌هاي بين‌المللي لازم است سياستگذار خود را آماده حفاظت از اين رشد كند و قادر باشد با افزايش توليد ناخالص داخلي از به صفر رسيدن يا منفي شدن رشد اقتصادي جلوگيري به عمل آورد. از سوي ديگر محاسبات نشان مي‌دهد كه اگر 10درصد فروش نفت كشور كاهش يابد بين 5 تا 7 درصد به تورم كشور اضافه خواهد شد. بنابراين لازم است تا روابط بين‌الملل بهبود يافته و سطح فروش نفت ما حفظ شود. آن‌گونه كه از اخبار برمي‌آيد برخي كشورهاي آفريقايي و امريكاي لاتين سطح خريد نفت خود را از ايران حفظ خواهند كرد كه اگر چنين شود، از خطر افزايش تورم و ركود ناشي از عدم فروش نفت در امان خواهيم ماند. از سوي ديگر نياز داريم تا قيمت ارز واقعي شود چرا كه در شرايط كمبود درآمدهاي نفتي، با افزايش قيمت ارز است كه دولت مي‌تواند كسري بودجه خود را تامين كند، در واقع تورم كاهش يابد اما در سايه واقعي‌سازي قيمت ارز. موضوع بعد تجهيز سياستگذاران به تمهيداتي براي جلوگيري از ورود اقتصاد ايران به ركود است. شايد يكي از اين تمهيدات منطقي كردن رابطه نرخ بهره بانكي و تورم باشد. از اين رو پيشنهاد مي‌شود كه دولت هر ماهه چيزي در حدود 25صدم درصد از نرخ سود بانكي بكاهد تا بخش توليد با قيمت كمتري به تسهيلات دست يابد. الان بهترين وقت كاهش نرخ بهره بانكي است چون با اتفاقات بازار ارز ديگر ترسي از ورود سپرده‌ها به بازارهاي ديگر تقريبا وجود ندارد. اينها پاسخ‌هايي كوتاه به پرسش‌هاي چهارگزينه اعتماد است كه طي روزهاي آينده درباره برخي موارد آن به تفصيل سخن خواهم گفت.