گاه بي‌گاهي يك نمايشگاه
محسن آزموده
«نمايشگاه»، چنان كه از پسوند نامش بر مي‌آيد، يك «گاه» است، يك مكان و زمان. درباره زمان برگزاري‌اش كه معمولا نيمه ارديبهشت است، بحث چنداني نيست. بحث اصلي اما بر سر «مكان» برگزاري آن است كه تقريبا هميشه بحث‌برانگيز بوده است. از سال 1366 تا سال 1385 به مدت قريب به 20 سال نمايشگاه كتاب در محل دايمي نمايشگاه‌هاي بين‌المللي تهران ضلع جنوبي بزرگراه چمران نرسيده به پارك‌وي برگزار مي‌شد. بهانه‌اي براي بچه‌هاي جنوب شهر و ميانه‌نشين تهران و صدالبته شهرستان‌ها كه سالي دست‌كم يك‌بار به آن بالابالاها سري بزنند و در خيابان‌هاي باصفا و سرسبز شمال‌شهر تهران بگردند و سيري در جهان از ما بهتران كنند.
البته از همان سال‌ها البته هميشه حرف و حديث بود كه جاي نمايشگاه خوب نيست، ترافيك بزرگراه را صدچندان مي‌كند، در دسترس همگان نيست، مسافركش‌ها به بهانه نمايشگاه و به مقصد آن از جاي‌جاي شهر كرايه‌هاي دولاپهنا مي‌گيرند و... اين بحث‌ها ادامه داشت تا اينكه مديريت ضربتي دولت نهم با وجود همه نقد و انتقادات، تصميم گرفت جاي نمايشگاه را عوض كند و آن را به مصلاي تهران منتقل كند. با اين توجيه كه اين‌طور هم از بار ترافيك كاسته مي‌شود، هم دسترسي (با مترو و اتوبوس) راحت‌تر مي‌شود و محل نمايشگاه هم مركز تهران مي‌شود. اما مكان تازه، مشكلات تازه داشت، مثل پياده‌روي‌هاي طولاني از محل ايستگاه مترو تا غرفه‌ها (منظور شبستان‌هاي مصلي)، به انضمام دردسرهايي كه استفاده از فضاي مسجد براي نمايشگاه به همراه داشت و دارد. تا پايان عمر دولت دهم اما نمايشگاه كماكان در مصلي برگزار شد تا اينكه از سال 1395 تصميم بر آن شد كه نمايشگاه كتاب در مجموعه نمايشگاهي شهر آفتاب باشد، جايي در جنوبي‌ترين نقطه شهر تهران جنب عوارضي تهران و قم. محل جديد اما مشكلات و مصيبت‌هاي خود را داشت. واقع‌شدن در منطقه‌اي بياباني و باز موجب شد كه كوچك‌ترين باد و باراني بساط ناشران را به هم بريزد و كتاب‌ها خيس و خاك‌آلود شوند. بگذريم از دوري محل جديد كه باعث كاهش نسبي استقبال از نمايشگاه شد. بعد از دو سال برگزاري نمايشگاه در شهر آفتاب، امسال بار ديگر آن را به مصلي بازگردانده‌اند، بدون اينكه اقدام خاصي در جهت رفع مصائب مذكور صورت بگيرد. از سال آينده هم با تداخل ماه مبارك رمضان با زمان برگزاري نمايشگاه كتاب، معلوم نيست چطور مي‌شود دو نمايشگاه كتاب و قرآن را با همديگر برگزار كرد و اين يعني بار ديگر نمايشگاه كتاب، بي‌گاه مي‌شود!