هشدار ظريف به افغانستان درباره حقابه هيرمند
ايران ناگزير به اقدام متقابل است
گروه اجتماعي| محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه، ديروز در جلسه علني مجلس با تشريح اقدامات ديپلماتيك براي تامين حقابه درياچه هيرمند از افغانستان، از تريبون مجلس استفاده كرد و به مسوولان همسايه شرقي ايران هشدار داد در صورتي كه حقابه ايران تامين نشود ممكن است ايران از حق اقدام متقابل استفاده كند. سال‌هاست كه خشك شدن تالاب هامون، صيادي، كشاورزي و دامپروري مردم شهرهاي سيستان را به تعطيلي كشانده است. اما امسال بحران تشديد شده و به گفته «احمد علي كيخا» نماينده زابل مردم در وضعيت نگران‌كننده‌اي بسر مي‌برند تا جايي كه حتي توان تامين علوفه دام‌هاي‌شان را هم ندارند و بسياري از خانواده‌ها براي دريافت يك كيسه آرد در مضيقه هستند. اين وضعيت موجب شد تا وزير امور خارجه در پاسخ به سوال نمايندگان سيستان و بلوچستان در جلسه علني ديروز مجلس حاضر شود. محمدجواد ظريف با اشاره به دو يادداشت اعتراضي به دولت افغانستان و دعوت از وزير اين كشور به وزير خارجه درباره پرداخت حقابه جمهوري اسلامي ايران از رودخانه هيرمند گفت: از دولت افغانستان توقع داريم قبل از اينكه ايران ناگزير به اقدام متقابل شود، به نيازهاي بحق و قانوني جمهوري اسلامي در موضوع حقابه توجه كند. محمد جواد ظريف در پاسخ به سوال دهمرده، نماينده زابل در خصوص دليل انجام نشدن اقدامات جدي درباره حقابه ايران از رودخانه هيرمند از افغانستان گفت: موضوع حقابه جمهوري اسلامي ايران از رودخانه هيرمند و هرير رود دو موضوعي است كه سال‌ها مساله دولت ايران و افغانستان بوده است.
به گزارش ايسنا، وي افزود: قرارداد 1351 بعد از ده‌ها سال مذاكره و گفت‌وگو به نتيجه رسيده است. اين از موضوعاتي است كه ايران به صورت جدي پيگيري كرده و تاكنون 16 بار جلسه ويژه حقابه هيرمند را بررسي كرده‌اند. در سفرهاي روساي جمهور ايران و افغانستان اين موضوع همواره مورد بحث جدي با دولت افغانستان بوده است. وي با بيان اينكه مشكل آب كشور و سيستان و بلوچستان تنها از طريق حقابه حل‌‌شدني نيست، گفت: اين موضوع به برنامه جامع احتياج دارد؛ البته وزارت خارجه به وظايفش در اين باره عمل كرده و عمل مي‌كند.
وزير امور خارجه همچنين ياد آور شد: در سفري كه سال گذشته به افغانستان داشتم با اشرف غني، رييس‌جمهور اين كشور ديدار داشته و در نهايت توافق شد كه كميته‌هاي پنج گانه‌اي براي بررسي موضوعات مختلفي بين ايران و افغانستان تشكيل شود. روابط ما در يك مجموعه و بسته ديده شده كه حقابه هم يكي از موضوعات آن است. كميته ويژه‌اي براي بحث آب داشتيم. به گفته وي، از 5 كميته 3 كميته به نتيجه رسيده و منتظر تعيين تكليف دو كميته ديگر هستيم تا به نتيجه برسند. مجموعه توافقات جامع راهبردي بين ايران و افغانستان در اين 5 كميته در نظر گرفته شده است. به گفته وي يكي از اين سه كميته، كميته آب است كه از طرف ايران آقاي عراقچي، معاون وقت حقوقي وزارت خارجه رياست آن را به عهده داشت كه موضوع به نتيجه رسيده است. در حوزه هيرمند افغانستان تعهد كرد كه به حقابه ايران احترام بگذارد. در حوزه هامون نيز تعهد كرد كه آب هامون تامين شود، روش‌هاي مختلف و مشكلات مورد مطالعه قرار گيرد. همكاري صورت گيرد تا به سمت رژيم حقوقي براي حرير رود حركت كنيم تا موضوع در دراز مدت حل شود.
وزير خارجه در اين باره ادامه داد: براساس قرارداد 1351 ميزان حقابه ايران از هيرمند در ماه‌هاي اسفند و فروردين بسيار ناچيز و حتي كمتر از سال‌هاي خشك و كم آب بوده است. اين براي ما قابل قبول نبود؛ لذا دو يادداشت اعتراضي براي دولت افغانستان ارسال و سفير افغانستان را به وزارت خارجه دعوت كرده و موضوع را مطرح كرديم. ظريف افزود: اكنون يك مسير باقي مي‌ماند كه آن عمل متقابل است يعني اقدامي در جهت سختگيري در برخي حوزه‌ها براي افغانستان صورت گيرد؛ لذا ما از دولت افغانستان توقع داريم كه قبل از آنكه جمهوري اسلامي ناگزير به اقدام متقابل شود نيازهاي بحق و قانوني ايران را مورد توجه قرار دهد. وزير خارجه با بيان اينكه سيستان و بلوچستان به پنج تا هفت ميليارد متر مكعب آب نياز دارد، گفت: حقابه هيرمند تنها 720 ميليون متر مكعب آب سيستان را تامين مي‌كند، بايد موضوع هامون نيز مورد پيگيري قرار گيرد تا مشكلات گرد و غباري آن رفع شود.