آرزو فرشيد
19 راي موافق به محمدعلي افشاني تكليف يكي از مهم‌ترين نهادها، يعني شهرداري پايتخت را روشن كرد. به اين ترتيب اعضاي حزب اعتماد ملي موفق شدند با استفاده از لابي‌گري‌هاي داخل و بيرون از شورا گزينه مورد نظر خود را راهي بهشت كنند. بدون شك دستيابي به كرسي شهرداري تهران به جهت اهميت سياسي اين نهاد در ساختار اجرايي كشور و منابع مالي گسترده‌اش، يك موفقيت بزرگ براي اين حزب اصلاح‌طلب است. اكنون فرصت خوبي است تا در يك نگاه اجمالي به پيشينه شهرداران تهران طي چهل سال گذشته ميزان تسلط و اثرگذاري هر يك از جريان‌هاي سياسي بر تهران و به تبع آن عرصه سياست داخلي را سنجيده و با برشمردن چالش‌هاي حوزه مديريت شهري به يك ارزيابي نسبي از عملكرد آنها دست يابيم.
شهردار اول
اولين شهردار تهران محمد توسلي از اعضاي نهضت آزادي بود و تشكيل شوراي عالي ترافيك شهر‌هاي كشور، اجراي محدوده طرح ترافيك، احداث خطوط ويژه اتوبوسراني، راه‌اندازي پايانه جنوب و انجام مطالعات و انتخاب محل ميادين ميوه و تر‌بار را بايد در فهرست اقدامات او نوشت. توسلي در نتيجه اختلاف نظر با وزير كشور و برخي مقامات دولتي استعفا داد.
4شهردار در 4 سال
بعد از سرپرستي دو هفته‌اي سيدرضا زواره‌اي، كمال الدين نيك روش - از بهمن ماه ۱۳۵۹ تا 7 ماه بعد از آن - شهردار تهران بود. او شهرداري را ترك كرد تا به عنوان وزير كشور در كابينه ميرحسين موسوي قرار بگيرد. شهردار بعدي غلامحسين دلجو بود. او سيزده ماه اين سمت را بر عهده داشت و قول داده بود كه كليه انبارهاي بزرگ عمومي و خصوصي را به خارج از تهران منتقل كند. بعد از او محمدكاظم سيفيان به مدت 9 ماه شهردار و سپس غلامحسين دلجو به مدت چهار ماه و از شهريور تا دي 1362 پايتخت را اداره كرد.
بركناري به وقت سيل
محمدنبي حبيبي 4 سال تهران را اداره كرد. اگرچه مترو تهران سال‌ها بعد افتتاح شد اما احداث تونل‌‌ها در دوران حبيبي آغاز شد. وزير كشور وقت حبيبي را بعد سيل در تجريش و كشته شدن 167 نفر بركنار كرد. شهردار قبل از او سيد مرتضي طباطبايي است. از دوران 16 ماهه او جزييات چنداني منتشر نشده است. او خواهراده امام موسي صدر و برادر همسر سيد احمد خميني بود.
محاكمه علني
اغلب تهراني‌ها غلامحسين كرباسچي را با آن محاكمه علني و جنجالي به ياد مي‌آورند. دبيركل حزب كارگزاران سازندگي پس از پايان دوران جنگ و در دولت سازندگي شهردار شد و 9 سال در اين سمت باقي بود. آخرين شهردار منصوب دولت اقدامات قابل توجهي همچون تكميل شبكه بزرگراهي تهران، ارتقاي كيفيت محيط زيست، بهبود، تقويت جايگاه شهرداري در تصميمات اداري داشت. تاسيس موسسه همشهري و انتشار روزنامه همشهري را نيز بايد به فهرست اقدامات او افزود. كرباسچي و جمعي از مديرانش در سال 77 به اتهام جرايم مالي محاكمه و بركنار شدند.
اولين منتخب شورا
مرتضي الويري از اعضاي شوراي شهر فعلي كه از قضا با شهردار شدن افشاني موافق نبود و گفته مي‌شود به مكارم راي داده است، خود زماني شهردار تهران بود. او اولين شهردار منتخب شورا است و در فاصله خرداد 78 تا بهمن 80 اين سمت را به عهده داشت. او به تخلف مالي متهم شده و در حالي كه اين اتهامات را سياسي مي‌دانست توسط شوراي شهر استيضاح شد. گفتني است او از استيضاح پيروز بيرون آمده و از اتهامات تبرئه شد اما ناهماهنگي با اعضاي نخستين دوره شورا نهايتا مانع از ادامه فعاليت شد و او را به كنارگيري واداشت.
شهرداري كه محكوم شد
محمدحسن ملك‌مدني از اعضاي كارگزاران و همكاران نزديك كرباسچي 10 ماه بر اين كرسي نشست و با انتقادات بسياري هم مواجه بود. منتقدان او نه اصولگرايان بلكه طيف اقليت در شوراي اول بودند و به توقف فروش تراكم و افزايش قيمت مسكن اعتراض داشتند. ملك مدني به تردد با هليكوپتر در تهران معروف شده بود و همزمان با انحلال شوراي اول از سوي وزير كشور بركنار شد. تنها چند روز بعد هم به اتهام تصرف غيرمجاز در اموال دولتي و رعايت نكردن قوانين و مقررات به ۵ ماه حبس و انفصال از خدمات دولتي و مشاغل شهرداري محكوم شد. ناگفته نماند كه او ۲ سال بعد در دادگاه از تمامي اتهامات تبرئه شد.
دوران احمدي‌نژاد
محمود احمدي‌نژاد قبل از قاليباف و به مدت 2 سال و 2 ماه شهردار تهران بود. آن وقت‌ها غير از استانداري اردبيل رزومه قابل توجهي نداشت و مثل امروز شناخته شده نبود. منتخب شوراي آبادگران بود و در دوره دوساله خود را غير از مهيا كردن بستر رييس‌جمهور شدن صرف اموري افزايش تعداد چراغ‌قرمز‌ها و تعويض سطل‌هاي زباله كرد. با فرهنگسراها به عنوان محل فساد برخورد، مراكز فرهنگي شهرداري همچون خانه تئاتر، آموزشگاه مجسمه‌سازي و... را تعطيل و تلاش‌هايي هم براي پلمب نمايشگاه بين‌المللي تهران كرد. احمدي‌نژاد به خاطر هزينه كرد مبلغ ۳۳۰ ميليارد تومان بدون سند و مجوز شوراي شهر و تغيير مديريت‌ها در شهرداري تهران و اختصاص يك و نيم ميليارد تومان به موسسه آينده روشن قم جهت فعاليت‌هاي پژوهشي درباره مهدويت، زير سوال رفت.
شهردار ركورددار
محمدباقر قاليباف ركوردار مديريت شهري در تهران است. اين مدير جهادي اصولگرايان 12 سال در ساختمان بهشت ماند و در زمينه‌هايي مثل حمل و نقل عمومي و افزايش فضاي سبز اقداماتي داشت. اقداماتي كه مورد تحسين هم‌فكرانش و نقد برخي از متخصصان اين حوزه است. قاليباف از آن دسته شهرداراني بود كه گمان مي‌كرد راه پاستور از بهشت مي‌گذرد اما در مقام عمل موفق به طي كردن اين راه نشد. او رييس‌جمهور نشده از بهشت رفت و پرونده تخلفات شهرداري اعم از املاك نجومي و... هنوز باز است.
فقط هفت ماه
شهردار شدن نجفي پاياني بر دوران 12 ساله قاليباف و تسلط اصولگرايان بر تهران بود اما بيماري يا فشارهاي بيروني امان نداد تا نجفي فقط بيش از هفت ماه تهران را مديريت كند. نجفي با ارايه گزارشات مفصلي از تخلفات دوره قبل از خود ثابت كرد كه مي‌تواند شهرداري توانمند باشد.
شهردار جديد
سيدمحمدعلي افشاني همين ديروز موافقت اكثريت قاطع اعضاي شوراي شهر را جلب كرد و آخرين شهردار تهران است. عضو شوراي مركزي حزب اعتماد ملي است و سوابق اصلاح‌طلبي‌اش تا آنجاست كه در سال 82 از تحصن و استعفاي جمعي نمايندگان مجلس ششم دفاع كرد. دو سال بعد و از سيد محمد خاتمي نشان دولتي «درجه دوم سازندگي» گرفت.