پاييز و زمستان خشك را از ياد نبريم
شاهرخ فاتح
بارش‌هاي بهاره به ويژه باران‌هاي بعد از نيمه فروردين امسال اتفاق افتاده شايد بتواند بخشي از عقب‌افتادگي بارش‌ها در پاييز و زمستان گذشته را جبران كند اما نمي‌تواند قابل اتكا باشد. اين روند رو به بهبود است اما پاسخگو و جبران‌كننده بدهي‌هاي ما به طبيعت نيست. واقعيت اين است كه ما همچنان در شرايطي به سر مي‌بريم كه با كمبود دريافت باران مواجهيم. شايد اين روزها شاهد آن باشيم كه بارندگي‌هاي خوبي در كشور رقم خورده اما بايد حواس‌مان به پاييز و زمستاني باشد كه بدون بارش مناسب پشت سرگذاشتيم. آنچه اين روزها شاهدش هستيم و بارش‌هايي كه سوال‌برانگيز شده، به اين معنا كه آيا قبلا هم اينگونه بارندگي‌هايي داشته‌ايم يا از عادي بودن بارش‌ها پرسيده مي‌شود، همه نشانه‌هايي است كه مي‌توانيم آن را به تغييرات اقليمي و گرم‌شدن زمين نسبتش دهيم. تغييرات اقليمي فراتر از مرزهاي جغرافيايي در حال وقوع است و اين تغييرات همه كشورها را دربرگرفته و ديگر نقاط نيز دستخوش تغيير شده است. نكته اينجاست كه الگوي مكاني و الگوي زماني بارش‌ها دستخوش تغيير شده است و ما شاهد آن هستيم همان‌گونه كه پاييز و زمستان ديرتر شروع مي‌شوند و ديرتر پايان مي‌يابند بهار نيز ديرتر شروع شده است. از سوي ديگر خشكي مفرط ناشي از اين تغييرات اقليمي و گرمايش زمين موجب شده تا بارش‌هايي را شاهد باشيم كه به يكباره و به صورت سيلاب درآمده و سريع از منطقه‌اي عبور مي‌كنند. پرسشي كه اينجا مطرح مي‌شود اين است كه آيا بارش‌هاي بهاري و بارش‌هاي پاييزي و زمستاني تفاوتي دارند و آثار آنها بر اقليم و طبيعت متفاوتند؟ بطور كلي الگوي بارش در پاييز و زمستان به صورت جامد است و امكان ذخيره شدن دارند و الگوي بارش بهاري دفعتي و رگباري است. خيلي سريع از دسترس خارج مي‌شود و به صورت روان‌آب از دست ما مي‌رود. در الگوي پاييز و زمستان به صورت جامد ذخيره و آهسته آهسته به طبيعت برمي‌گردد. آيا بارش‌هاي بهاري به منابع زيرزميني ما كمكي مي‌كند؟ هر دو الگوي بارش به منابع زيرزميني كمك مي‌كند اما مساله اينجاست كه آنچه ما انتظار داريم و به نفع طبيعت است، به‌موقع و سر وقت خود صورت گيرد.
اقليم‌شناس