عوارض مجازي نقدنويسي
اصغر نعيمي
يكي، دو سال اخير تغيير رسانه‌ها تاثير مهمي روي كيفيت نقدنويسي در سينماي ايران داشته و اين تغيير رسانه باعث شده كه همزمان ما به‌مرور از رسانه‌هاي مكتوب مثل نشريات فاصله گرفته و به فضاي مجازي روي آورديم و كانال‌هاي تلگرامي و امكان فضاي مجازي مخاطب را بيشتر به خود درگير كرده. به همين جهت بايد گفت كه جريان نقد در سينماي ايران دچار تغيير اساسي شده. يكي از مهم‌ترين خصوصيت فضاي مجازي كه مي‌توان به آن اشاره كرد كوتاه شدن حجم مطالب است درحالي كه ما هنوز در تربيت منتقداني كه بتوانند متناسب با اين روش جديد مطالب قابل‌توجه بنويسند موفقيت چنداني نداشتيم. با توجه به اين نكته جريان نقدنويسي ما به‌مرور از تمركز بر توليد نقدهاي تحليلي فاصله گرفته و ناخودآگاه به دليل ويژگي‌هاي اين رسانه‌هاي جديد نويسندگان ما به ريويونويسي روي آورده‌اند. درحالي كه به اين نكته توجه چنداني نداريم كه ريويونويسي كاري به‌شدت حساس، دشوار و حتي دشوارتر از نوشتن نقدي مفصل و چندصفحه‌اي است.كساني مي‌توانند ريويو‌نويس‌هاي ماهري باشند كه از آزمون نقد نوشتن عبور كرده و در اين حيطه صيقل‌خورده باشند و مهارت‌شان شكل‌گرفته باشد، حال اوضاع نقد در سينماي ايران اينگونه است كه ما بدون طي كردن اين مراحل و بدون داشتن منتقدان صاحب‌تجربه وارد دوران جديد نقدنويسي شده‌ايم. توجه بيشتر منتقدان به وجوه ساختاري و فرمي فيلم‌ها نيست و اصل تمركز را روي مضمون و قصه مي‌گذارند. البته از حق نگذريم همچنان منتقدان و نويسندگاني داريم كه به دليل سابقه و تجربه، توانايي انطباق با دوران جديد نقدنويسي را به‌خوبي پيداكرده‌اند كساني مثل نيما حسني‌نسب و ياشار نورايي كه در هر دو زمينه ريويونويسي و نوشتن نقدهاي مفصل و پرداختن و تحليل وجوه فرمي و ساختاري فيلم‌ها مطالب تحسين‌برانگيزي نوشته‌اند. به نكته مهم ديگر هم بايد اشاره كرد كه با گسترش فضاي مجازي نقش سردبيرها در اين مقوله كم شده و تقليل پيداكرده. در سال‌هاي گذشته نقد در مجلات و روزنامه‌ها منتشر و روي نقدهاي نويسنده‌هاي جوان تامل و تمركز مي‌شد كه همين باعث ارتقاي سطح كيفي مطالب مي‌شد. در حال حاضر سرعت در اظهارنظر به عارضه تبديل‌شده.