گروه ديپلماسي
بي‌تعارف با مردم. محمدجواد ظريف، وزير خارجه كشورمان صبح روز گذشته از تريبون اتاق بازرگاني، صنايع، تعاون و كشاورزي ايران استفاده كرد و به بيان تازه‌ترين مواضع وزارت خارجه درباره وضعيت توافق هسته‌اي، چند و چون اجراي آن و اما و اگرهاي پيش آمده در مسير اجرا پس از خروج ايالات متحده از برجام پرداخت. دو ماه پس از توقف حضور امريكا در توافق هسته‌اي با ايران، اين تهران است كه بايد تصميم بگيرد در برجام بدون امريكا و با تركيب جديد 1+4 بماند يا نه. اروپا، چين و روسيه به عنوان بازماندگان در توافق هسته‌اي تلاش مي‌كنند خسارت اقتصادي ناشي از بازگشت تحريم‌هاي هسته‌اي (ثانويه) امريكا براي ايران را جبران كنند اما در ميدان عمل جبران اين خسارت با توجه به تصميم‌هاي اقتصادي كه هريك از كمپاني‌هاي بزرگ جداگانه بايد بگيرند، آسان نيست. از سوي ديگر انتقادها در داخل از عملكرد تيم مذاكره‌كننده در جريان سه سال مذاكره نفسگير با 1+5 نيز شدت بيشتري گرفته و اين در حالي است كه تنها چندهفته مانده به بازگشت تحريم‌هاي هسته‌اي (ثانويه) امريكا، شكاف در داخل ايران آخرين چيزي است كه كشور در آستانه ورود به روزهاي سخت اقتصادي به آن نيازمند است.
وزير خارجه پس از شنيدن سخنان فعالان بخش خصوصي، سخنراني خود را آغاز و گفت: فعالان بخش خصوصي، سربازان عرصه اقتصاد كشور هستند، بخش خصوصي موتور محركه توسعه و اقتصاد خارجي كشور است. گرچه وزارت خارجه نقش بسيار محدودي در اقتصاد خارجي كشور دارد و البته در مورد اصل نقش وزارت خارجه در روابط خارجي نيز جاي بحث وجود دارد اما حتما در حوزه روابط اقتصادي خارجي نقش وزارت خارجه بسيار محدود است اما در همان نقش محدود، از ابتداي مسووليت به نقش بخش خصوصي اعتقاد داشتيم و تلاش كرديم همواره از بخش خصوصي هم به عنوان مشاور و هم كمك كار و در خيلي از موارد به عنوان كارفرما (كه بخش خصوصي بايد به ما بگويد به چه مواردي و رابطه با چه كشورهايي نياز دارد) استفاده كنيم و كماكان بر اين اعتقاد هستيم و در آينده پراميدي كه در اين كشور خواهد داشت مي‌توانيم بهتر و بيشتر با هم كار كنيم.
امروز ديگر قدرت، تنها قدرت نظامي نيست
درحالي كه در ابتداي اين جلسه، حاضران در نشست اتاق بازرگاني توضيحات مفصلي درباره گرفتاري‌هاي پيش روي بخش خصوصي ارايه كردند، وزير خارجه با بيان اينكه در مدتي كه درس خواندم و كار كردم ياد گرفتم كه فقط در حوزه تخصصي خود كار كنم و حتما اقتصاد حوزه تخصصي من نيست، به بررسي ابعاد خارجي برخي از گلايه‌ها پرداخت و سخنان خود را به بيان دو مقدمه آغاز كرده و گفت: مقدمه اول اينكه دوستاني كه صحبت كردند به اهميت اقتصاد در قدرت ملي اشاره كردند و من هم به اهميت اقتصاد در قدرت ملي كاملا واقفم. يكي از مواردي كه بعضي دوستان دلواپس خيلي به من ايراد گرفتند و بارها گفتم و كماكان هم مي‌گويم كه گرچه قدرت نظامي براي امنيت كشور مهم است ولي قدرت، تنها قدرت نظامي نيست. اگر در زماني در دوران ديپلماسي قايق‌هاي توپدار، تعداد قايق‌ها و تعداد توپ‌هايي كه روي اين قايق‌ها بود و برد اين توپ‌ها قدرت يك كشور و ميزان نفوذش را در روابط بين‌الملل تعيين مي‌كرد، اين مربوط به قرن 18 و 19 بود. از ابتداي قرن 20 ميلادي، قدرت اقتصادي در كنار قدرت نظامي باعث پيشرفت يا عقب‌ماندگي كشورها شد و به همين دليل شما از ابتداي قرن 20 ملاحظه كرديد كه ديپلمات‌ها ديگر تنها نمايندگان بخش دولتي، سياسي و امنيتي كشورها نبودند و يك عاملي به اسم ديپلماسي اقتصادي را به حوزه ديپلماسي وارد كردند. بعد از آن اين حوزه قدرت حتي متنوع‌تر و متكثرتر از قدرت‌هاي مادي شد، چون بحث اقتصادي يك قدرت مادي است. وارد يك حوزه قدرت معنايي شديم، يعني اينكه قدرت دولت‌ها ديگر صرفا براساس ميزان برد اقتصاد و برد تانك‌ها و توپ‌ها و هواپيماها و موشك‌هاي‌شان تعيين نمي‌شود، بلكه برد و نفوذ كلام‌شان مطرح مي‌شود.
امريكايي‌ها مجاري تنفسي ما را شناسايي كردند
در دوران تحريم‌هاي گذشته يك عاملي كه باعث عدم كار با ايران مي‌شد، «عامل بدنامي» خوانده مي‌شد و مي‌گفتند كه هزينه بدنامي كار با ايران باعث مي‌شود با ايران كار نكنيم. اين خودش يك هزينه بود، امروز هزينه بدنامي را آقاي ترامپ پرداخت مي‌كند.
رييس دستگاه ديپلماسي در پاسخ به محمد مهدي بهكيش، دبيركل كميته ايراني اتاق بازرگاني بين‌المللي كه در سخنانش خطاب به ظريف گفت «شما كه در برجام با امريكا مذاكره كرديد كه خودشان مي‌گويند ايران سر ما را كلاه گذاشت، چرا از مذاكره با امريكا باز هم مي‌ترسيد؟» گفت: من ارادت فراواني به آقاي دكتر بهكيش دارم ولي معتقدم گرچه در كوتاه‌مدت هارت و پورت امريكايي‌ها موثر مي‌شود، ولي در درازمدت هزينه بدنامي ترامپ به نفع ما تمام خواهد شد. (به گزارش فارس، اين سخنان ظريف با تشويق حاضران روبه‌رو شد.)
وزير خارجه پس از تشويق حاضران افزود: امريكايي‌ها مجاري تنفسي ما را شناسايي كردند، اگر به اندازه كافي شناسايي نكرده بودند با دستگيري رضا ضراب و پسر آقاي صدرهاشمي اينها را شناسايي كردند و من تقريبا با وجود اينكه تخصصم نيست ولي به خاطر اجبار اين مسائل را كامل دنبال مي‌كنم و مي‌دانم چه اتفاقي دارد مي‌افتد و مي‌فهمم كه دشواري‌اي كه شما داريد، چيست. ولي آن هزينه بدنامي را امروز ما نمي‌دهيم، هزينه بدنامي را ترامپ مي‌دهد و يكي از هزينه‌هايي بود كه در آن دوران براي ما سنگين تمام شد. نكته اولي كه بايد در نظر داشته باشيم متكثر شدن منابع قدرت است. بايد به اين متكثر شدن بسيار توجه و تلاش كنيم در اين تكثر ما بيشتر منابع خود را از دست ندهيم. نكته دوم كه از علم اقتصاد به حوزه ما وارد شده اين است كه پيش‌بيني يك مسوول و يك فعال اقتصادي، فقط پيش بيني نيست بلكه پيش بيني آن به واقعيت نزديك است. به اين در اصطلاح روابط بين‌الملل Self-fulfilling prophecy مي‌گويند كه ترجمه آن مي‌شود پيش‌بيني‌هايي كه خود به خود تحقق پيدا مي‌كنند.
يك روز نوشتند هيچ، امروز مي‌نويسند چرا شركت‌ها مي‌روند؟
وزير خارجه كشورمان در ادامه سخنانش با بيان اينكه بايد مواظب پيش‌بيني‌هاي خودمان باشيم، افزود: اگر پيش‌بيني كنيم برجام شكست مي‌خورد و در موقعيتي باشيم كه بتوانيم اين پيش‌بيني را به عمل تبديل كنيم، نه برجام بلكه هر چيز ديگري شكست مي‌خورد. هيچ دليلي ندارد و نداشت كه ما چنين پيش‌بيني‌اي‌كنيم. ادعا مي‌شود چرا امريكا از برجام خارج شد و مي‌گويند حتما برجام ايرادي داشته است. امريكا از نفتا، توافق پاريس، توافق همكاري‌هاي اقتصادي اقيانوس آرام خارج شده و مقررات بين‌المللي ديگري را زير پا گذاشته، آيا اين توافق‌ها و مقررات بين‌المللي همگي ايراد داشته است؟
چرا ما به دست خودمان دستاورد خود را زير سوال مي‌بريم، پيش‌بيني مي‌كنيم، در بازار تاثير مي‌گذاريم و اين تاثير ما در بازار، پس فردا شامل برجام مي‌شود و مي‌گويند كه چرا شكست خورد؟ الان دو سال از برجام گذشته، دوستاني كه مي‌گفتند برجام هيچ چيزي براي كشور نداشته امروز در روزنامه‌هاي‌شان مي‌نويسند چرا اين شركت و آن شركت خارج شدند؟ پيش‌بيني‌هاي خود محقق‌ساز را نداشته باشيم. دنيا نگاه مي‌كند وقتي يك بنده خدايي روز اولي كه برجام تصويب شد مي‌گويد كدام آدم عاقلي در ايران سرمايه‌گذاري مي‌كند، دنيا مي‌گويد وقتي اينها اين گونه درباره خودشان فكر مي‌كنند پس چرا ما سرمايه‌گذاري كنيم؟ اينها پيش‌بيني‌هاي خود محقق‌ساز است.
به جاي خيالبافي به اميد نياز داريم
وزير خارجه در ادامه خاطرنشان كرد: امروز ما نه نياز به خيالبافي بلكه نياز به اميد داريم، نياز به اين داريم كه نسبت به آينده اميدوار باشيم. اگر خودمان براساس رفتار و گفتار و عملكرد خودمان نااميدي از اقتصاد ايران را به دنيا تزريق كنيم، نبايد توقع داشته باشيم كه دنيا به اقتصاد ايران اميدوار باشد. اعتقاد و باور ما بايد اين باشد كه امكانات فراواني را داريم، ما در حال ورود به يك حوزه بسيار دشواري هستيم ولي ما به دشواري عادت داريم، اين گونه نيست كه دشواري براي ما ناشناخته باشد. ما دوران‌هاي دشواري را گذرانديم. ما جنگ را با نفت بشكه‌اي هشت دلار در منطقه اداره كرديم. در شرايطي كه نفت بشكه 75 دلار است و اروپا مي‌گويد من تضمين مي‌كنم نفت شما خريده بشود و كشورهاي ديگر هم اين تضمين را مي‌كنند، چرا ما نتوانيم وضعيت خود را كنترل كنيم؟ من يقين دارم كه امريكايي‌ها دوران بسيار پرفشاري را دنبال مي‌كنند، ولي در گذشته امريكايي‌ها چه كار مي‌كردند؟ آنها در گذشته در كاخ سفيد نشسته بودند و پياده نظام امريكا در اروپا و كشورهاي ديگر به جاي امريكا تحريم مي‌كردند. يعني در دوران قبل از برجام، علاوه بر تحريم امريكا، به جاي اينكه اتحاديه اروپا در مقابل امريكا ايستاده باشد، اتحاديه اروپا نيز همان تحريم‌ها را داشت. در بعضي موارد بانكي ما تحريم‌هاي اتحاديه اروپا بيش از تحريم‌هاي امريكا بود. ما بعضي بانك‌هاي‌مان مثلا بانك سپه را در روزهاي بعد از مذاكرات، با همكاري امريكا با قطعنامه شوراي امنيت از تحريم درآورديم، اروپايي‌ها نمي‌آمدند پاي كار. ما و امريكا اين كار را كرديم، بعضي موارد تحريمي اروپا بيشتر از امريكا بود. تحريم بانك صادرات ما توسط اروپا سخت‌تر از امريكا بود.
رويترز روزي ٥٠ خبر دروغ درباره اقتصاد ايران توليد مي‌كند
رييس دستگاه ديپلماسي در ادامه افزود: آن دوران الان تكرار نشده و به نظر من تكرار هم نخواهد شد. از سخنراني‌اي كه من دو سه هفته بعد از برجام در شوراي راهبردي روابط خارجي داشتيم را يك تكه آمدنيوز بريده پخش كرده و يك تكه را دوستان دلواپس بريده پخش كردند كه من گفتم هيچ‌وقت هيچ‌كس نمي‌تواند از برجام خارج شود. اتفاقا من شرايط امروز را آن روز كامل پيش‌بيني كرده بودم، گفتم اگر امريكا كامل از برجام خارج شود ديگر بقيه دنيا همراهي نمي‌كنند. الان شما مي‌بينيد كه خيلي از بنگاه‌هاي اقتصادي پيام‌هايي را به شما مي‌دهند. اما اين را هم بدانيد كه خبرگزاري رويترز روزي ٥٠ خبر دروغ از اقتصاد ايران توليد مي‌كند و بدانيد كه يك گروه مشخصي توسط يكي از كشورهاي همسايه ما حمايت مالي مي‌شود كه در دنيا همين Self-fulfilling prophecy را پخش كند كه همه دارند از ايران خارج مي‌شوند و اين باعث مي‌شود كه اتفاق‌ها مثل يك بهمن رخ بدهند. گروهي هم در ايران منتظر نشستند كه بگويند تحريم‌ها موفق شد البته يادشان نمي‌آيد كه پريروز مي‌گفتند برجام هيچ چيزي نداشته است. متاسفانه خيلي فراموشكار هستند، الان هم بازار را تحريك مي‌كنند كه همه دارند از ايران مي‌روند و بيچاره شديم. ظريف در ادامه سخنانش با اشاره به اينكه دو نكته را نبايد فراموش كرد، گفت: نخست اهميت ابعاد معنايي قدرت در تصميم‌گيري‌ها و در ميزان نفوذ آسيب‌پذيري و دوم اهميت پيش‌بيني كساني كه دست آنها در كار است كه پيش‌بيني‌كننده مي‌تواند رهبر يك كشور باشد يا يك فعال اقتصادي باشد
هدف استراتژيك امريكا خروج ايران از برجام است
وزير خارجه در ادامه سخنانش با تشريح وضعيت كنوني پيش آمده گفت: امريكا قدرت اول اقتصادي دنياست و براي اينكه برجام را نابود و ايران را مجبور كند از برجام خارج شود، كمر همت بسته است. هدف استراتژيك امريكا خروج ايران از برجام است اما اين بدان معنا نيست كه ما در هيچ شرايطي از برجام خارج نمي‌شويم، اما به اين معناست كه ما هدف طرف مقابل را مي‌دانيم. امريكا در اين هدف در دنيا منزوي است. اگر شركتي پنج سال پيش مي‌خواست در ايران كار كند بايد هزينه اعتباري مي‌پرداخت، ولي الان مجبور است به شما نامه بدهد و بگويد ببخشيد من گرفتارم و نمي‌توانم كاري كنم. الان هزينه اعتباري را آن كسي بايد بدهد كه بخواهد با امريكا همكاري كند. اين مساله امروز در كنار اين واقعيت كه امريكايي‌ها مي‌خواهند از برجام خارج شوند و مي‌خواهند برجام را نابود كنند، به عامل مهمي تبديل شده است. بعضي‌ها در ايران مي‌گويند زماني امريكايي‌ها حاضر شدند از برجام خارج شوند كه فكر كردند ايران در برجام مي‌ماند، اين طور نيست، اتفاقا تمام تلاش امريكا اين بود كه مي‌خواستند ايران خارج شود و الان برخي كارهايي كه انجام مي‌دهند ايذايي است. يعني كار واقعي نمي‌كنند، فقط كار تبليغاتي و رواني مي‌كنند تا ايران را به خارج شدن از برجام وادار كنند. اين بدان معنا نيست كه ما به هر قيمتي از برجام خارج شويم، اما به اين معناست كه بفهميم طرف مقابل چه مي‌خواهد بكند.
شرايط امروز را با سال 90 مقايسه كنيد
محمدجواد ظريف در ادامه خاطرنشان كرد: ما الان در مذاكراتي كه با اروپايي‌ها و روسيه و چين، هند و آفريقاي جنوبي داريم، همه متفق هستند كه بايد راهي پيدا كرد كه برجام اجرا شود. يعني الان چهار تا كشور را بگذاريم كنار و يك رژيم غاصب يعني امريكا و به اضافه اين سه تايي كه اين پايين هستند (اشاره وزير خارجه به برخي كشورهاي حاشيه خليج فارس) و با همه دنيا دعوا دارند و حتي همسايگان خود را نمي‌توانند تحمل كنند و رژيم صهيونيستي را كنار بگذاريم، يك كشور را در دنيا پيدا نمي‌كنيد، حتي نزديك‌ترين متحدان امريكا را كه بگويند ما با امريكا همراهيم، حتي كانادا، با وجود همه دشواري‌هايي كه اخيرا داشتيم، مواضعي كه اعلام كرده اين بوده كه مي‌خواهيم برجام حفظ شود. دوستاني كه نگران هستند تفاوت اين را با سال 90 حساب كنند كه اروپايي‌ها به ما 6 ماه وقت دادند، خريد نفت را قطع كردند، بانك‌هاي‌شان را بستند، الان همان اروپايي‌ها به ما مي‌گويند ما در حال تلاش براي يافتن راهي هستيم. حتما اين راه خيلي سرراستي نخواهد بود، اما راهي است كه مي‌تواند آينده بهتري را در اقتصاد ما درست كند.
نبايد فقط مصرف‌كننده باشيم
وزير خارجه در ادامه اظهاراتش با اشاره به اينكه كليد حل مشكل ما شركت‌هاي كوچك و متوسط هستند، افزود: موتور محرك اقتصاد اكثر كشورهاي اروپايي شركت‌هاي كوچك و متوسط هستند. اين شركت‌هاي اروپايي مي‌توانند حتي جايگزين شركت‌هاي بزرگ شوند. من خيلي تخصص ندارم ولي شنيدم كه وقتي توتال مي‌خواهد يك پروژه نفتي در ايران ايجاد كند دو كار را توتال مي‌كند بقيه را شركت‌هاي كوچك و متوسط انجام مي‌دهند. دو كاري كه توتال انجام مي‌دهد يكي مديريت و ديگري سرمايه‌گذاري است. بقيه كارها را شركت‌هاي كوچك و متوسط انجام مي‌دهند.
ظريف خاطرنشان كرد: اروپايي‌ها هسته خود را شكل داده‌اند و آن هم اين است كه شركت‌هاي كوچك و متوسط اروپايي را كه مي‌توانند در ايران فعاليت كنند شناسايي كرده‌اند و كاري هم ما بايد انجام دهيم كه موتور آن بخش خصوصي است. من پيشنهاد مي‌كنم كميته‌اي در اتاق بازرگاني تشكيل شود و شركت‌هاي كوچك و متوسط ايراني را كه مي‌توانند متناظر شركت‌هاي مشابه اروپايي شوند شناسايي كند.
وزير خارجه با بيان اينكه ما نبايد فقط مصرف‌كننده باشيم، گفت: اخيرا اروپايي‌ها گفتند ما 5 هزار شركت را تجهيز مي‌كنيم با شما كار كنند، ما بايد به اروپايي‌ها بگوييم كدام شركت را مي‌خواهيم نه اينكه آنها بگويند تا يك دلواپسي بگويد اروپا شركت ورشكسته را براي كار با شما فرستاده است. نخستين كاري كه بايد انجام بدهيم اين است كه از امكانات جديدي كه براي ما فراهم مي‌شود استفاده كنيم. دنيا الان دليل دارد به ترامپ بگويد تو نمي‌تواني اعمال نظر كني چرا كه براي بقيه دنيا فقط بحث ايران مطرح نيست. ريچارد هاس، رييس شوراي روابط خارجي امريكا مي‌گويد: ترامپ نظم ليبرالي بين‌المللي را كه امريكا بنا نهاده بود، نابود مي‌كند.
ترامپ در برابر نظم مرسوم بين‌المللي
وزير خارجه در ادامه سخنانش افزود: امروز بحث نظم بين‌المللي است، بحث قرارداد هسته‌اي ايران، توافقنامه آب و هوايي پاريس يا نفتا و... نيست بلكه بحث نظم ليبرال بين‌المللي است كه 70 سال روي آن سرمايه‌گذاري شده است، هيچ آدم عاقلي در غرب نمي‌خواهد اين نظم نابود شود، ممكن است اين طرف‌ها خيلي‌ها دوست داشته باشند نظم ليبرال بين‌المللي به هم بخورد، ولي هيچ آدم عاقلي در غرب كه تمام منافع‌شان ريشه در اين نظم بين‌المللي دارد آمادگي اين را ندارد كه يك نفر به دليل برخي منافع اين نظم را برهم بزند. پايگاه توده‌اي حامي ترامپ كه 32 درصد امريكا است از نامردي‌ها و رفتارهاي غيرانساني ترامپ نسبت به مهاجران راضي است ولي مابقي امريكا و مابقي دنيا در تقابل با اين قرار دارند. احتمال دارد اين تقابل خودش را در انتخابات آينده امريكا نشان دهد. من به عنوان كسي كه پيروزي ترامپ را پيش‌بيني كرده بود، خيلي سفت نمي‌گويم دموكرات‌ها در انتخابات ميان دوره‌اي برنده خواهند شد، ولي احتمالش در مجلس نمايندگان زياد است، چون ايشان با اصل نظمي كه دنيا به آن عادت كرده، مقابله مي‌كنند.
ناموفق شدن برجام انتخاب نظام نيست
ظريف با بيان اينكه اروپايي‌ها در حفظ اين نظم بين‌المللي منافع دارند، افزود: اروپا منافع راهبردي در حفظ برجام دارد، ولي اينكه چقدر حاضر باشد براي اين منافع هزينه دهد، سوال ديگري است.
وزير خارجه با اشاره به اينكه ما مي‌توانيم برجام را موفق يا ناموفق كنيم، گفت: ناموفق شدن برجام براي ما خيلي خطرناك است، گرچه اگر مجبور باشيم اين كار را مي‌كنيم ولي اين حتما انتخاب نظام نيست.
برخي خيال مي‌كنند FATF قرارداد است
بحث‌ها و چالش‌هاي بانكي سوژه ديگري بود كه ظريف به آن اشاره كرد و افزود: موانع بانكي با بحث برجام رفع شد، موانع باقيمانده بحث بانكي دو موضوع اساسي بود، يكي بحث شفافيت بود، يكي بحث امكانات داخلي بانك‌ها. مشكل بانكي ما برجام نبود. متاسفانه يك لغتي را در كشور تبديل كرده‌اند به تابويي به اسم FATF كه اصلا برخي‌ها خيال مي‌كنند يك قرارداد است. اكثر كساني كه راجع به FATF صحبت مي‌كنند متوجه نيستند درباره چه چيزي صحبت مي‌كنيم. واقع اين همه رگ‌هاي گردن و حجت قوي است بدون اينكه بدانيم FATF چيست، آيا FATF مبناي مذاكره است؟ آيا FATF يكسري چارچوب در رابطه با شفافيت است؟ من نمي‌خواهم وارد اين بحث شوم، ولي اين دو مشكل بانكي ما بود. نه برجام توان حل اين دو مشكل بانكي را داشت و نه قرار بود آنها را حل كند. من اعتقاد دارم اين دو مشكل قابل حل است. معتقدم در چارچوب فرمايشات رهبري مي‌توانيم مشكل شفافيت و مبارزه با تروريسم و پولشويي را حل كنيم و ان‌شاءالله طرح‌هايي را داريم و در حال گفت‌وگو هستيم. اين مسائل موضوع وزارت خارجه نيست و موضوع بخش اقتصادي كشور است، ولي چون قرار ما اين است كه هر جايي كتكي هست ميل كنيم، در اين زمينه راهكارها را پيگيري كرده و راهش را پيدا مي‌كنيم.
عزت بيش از اينكه دنيا پشت ايران است؟
محمدجواد ظريف در ادامه افزود: اعتقاد تئوري ما هميشه اين بود كه بايد در كشور يك سياست خارجي داشته باشيم و از نظر اجراي سياست خارجي نمي‌شود در كشور دو سياست خارجي داشت. همان طور كه در قانون اساسي هم آمده خطوط كلي سياست خارجي كشور توسط رهبر انقلاب تعيين مي‌شود و ما همان طور كه در برجام در قالب فرمايشات ايشان پيش رفتيم، در موضوع پولشويي و مبارزه با تامين مالي تروريسم مي‌توانيم در چارچوب فرمايشات ايشان عمل كنيم و لذا بيخود بازار نگران FATF نباشد. به اميد خدا از اين مرحله عبور مي‌كنيم، اگر همه همكاري كنند، دوستان ما دوباره بحث‌هاي انحرافي و احساسي مطرح و تهييج افكار عمومي نكنند. اگر ما مي‌خواهيم راجع به عزت كشور صحبت كنيم مي‌توانيم امروز راجع به اين عزت صحبت كنيم كه دنيا پشت ايران است و ترامپ در دنيا منزوي است. آيا عزتي بيش از اين مي‌خواهيم؟
انسجام داخلي از نان شب واجب‌تر است
رييس دستگاه ديپلماسي در ادامه خاطرنشان كرد: گفتمان نياز به يك فريم، تصوير و قاب دارد. امارات مي‌خواهد بگويد ايران به يمن سلاح مي‌دهد چند تا عكس را ساخته دو تا از اين عكس‌ها يكي مشعل شوفاژ كاوه است، يكي ديگر هم ترموستات شوفاژ است. مثل آن روزي كه امريكايي‌ها قطعات موشكي ما را نشان دادند روي يكي از قطعات موشكي علامت سازمان استاندارد بود، يعني گويا ما موشك‌هاي‌مان را مي‌بريم سازمان استاندارد كه روي آن مهر بزند. تصويرسازي مهم است. ما مباني عزتمندي ايران را خودمان تعريف مي‌كنيم نه ديگران. البته الان دنيا معتقد است ما خيلي عزتمند هستيم، چرا خودمان با دست خودمان مباني غلط عزتمندي تعريف كنيم؟ امروز انسجام داخلي از نان شب، آب و هوا براي ما مهم‌تر است. اگر در اين شرايط انسجام داخلي نباشد، نمي‌توانيم پيش برويم.
همه‌چيز را سياه و سفيد نبينيم
وزير خارجه در ادامه سخنانش مجددا بحث را به سمت مباحث اقتصادي برد و گفت: الان ميزان خريد و فروش ما از چين يكي است. ميزاني كه به چين صادرات و واردات داريم، يكي است و فكر مي‌كنم سال گذشته 20 الي 30 ميليون دلار تفاوت داشته است. همه‌چيز را سياه و سفيد نبينيم، براي شرايط ويژه راه‌هاي ويژه ببينيم و من معتقد هستم كه راه‌هاي ويژه وجود دارد.
ظريف خطاب به فعالان اقتصادي و اعضاي اتاق‌هاي بازرگاني گفت: كارفرماي ما شما هستيد و شما بايد به ما بگوييد چه چيزهايي مي‌شود، چه چيزهايي نمي‌شود. شرايط كشور ويژه است و با اين شرايط بايد ببينيم چه كار مي‌توانيم بكنيم. با بانك‌هايي عادت كرده‌ايد كار كنيد، اكنون بايد عادت كنيد با بانك‌ها و شركت‌هاي ديگر كار كنيد. شركت‌هاي كوچك و متوسط اروپايي اين آمادگي را براي كار دارند، بايد راجع به راه‌هاي جديد فكر كنيم ولي راه‌هاي جديد ما غيرشفاف نيست، نياز ندارد در بوق و كرنا كنيم، ولي نياز هم ندارد مثل گذشته راه‌هايي برويم كه از درون فسادهاي هزاران ميلياردي و كاسبان روش جديد دربيايد. ما به راه‌هاي فكر شده، نوآورانه و شفاف نياز داريم.
بعضي‌ها خيال نكنند اگر جمهوري اسلامي رفت آنها سركار مي‌آيند
وزير خارجه در بخش‌هاي پاياني سخنان خود گفت: ما در ايران از اصولگرا، اصلاح‌طلب، بي‌خط، مخالف جمهوري اسلامي، مخالف دولت همه و همه در يك كشتي نشسته‌ايم. هدف نه نظام جمهوري اسلامي است، نه دولت روحاني، بلكه هدف ايران است. اين ايران است كه براي بعضي اهداف و تمايلات، مانع است. مي‌خواهند ايران را نابود كنند، خيال نكنيد اگر روحاني رفت، اصولگرا موفق مي‌شود، بعضي‌ها خيال نكنند اگر جمهوري اسلامي رفت آنها سركار مي‌آيند. امروز ايران، اين وضعيت جغرافيايي و موجوديت عظيم پرافتخار تاريخي با اين مردم، توانمندي، ذخاير، امكانات و آينده درخشان، هدف است، ان‌شاءالله همه با هم اين هدف را ناكام مي‌كنيم.
الان دنيا معتقد است ما خيلي عزتمند هستيم، چرا خودمان با دست خودمان مباني غلط عزتمندي تعريف كنيم؟ امروز انسجام داخلي از نان شب و آب و هوا براي ما مهم‌تر است.
خيال نكنيد اگر روحاني رفت، اصولگرا موفق مي‌شود، بعضي‌ها خيال نكنند اگر جمهوري اسلامي رفت آنها سركار مي‌آيند. امروز ايران، اين وضعيت جغرافيايي و موجوديت عظيم پرافتخار تاريخي با اين مردم، توانمندي، ذخاير، امكانات و آينده درخشان، هدف است.
اگر در زماني در دوران ديپلماسي قايق‌هاي توپدار، تعداد قايق‌ها و تعداد توپ‌هايي كه روي اين قايق‌ها بود و برد اين توپ‌ها قدرت يك كشور و ميزان نفوذش را در روابط بين‌الملل تعيين مي‌كرد، اين مربوط به قرن 18 و 19 بود. از ابتداي قرن 20 ميلادي، قدرت اقتصادي در كنار قدرت نظامي باعث پيشرفت يا عقب‌ماندگي كشورها شد.
امريكايي‌ها مجاري تنفسي ما را شناسايي كردند، اگر به اندازه كافي شناسايي نكرده بودند با دستگيري رضا ضراب و پسر آقاي صدرهاشمي اينها را شناسايي كردند.
دوستاني كه نگران هستند تفاوت اين را با سال 90 حساب كنند كه اروپايي‌ها به ما 6 ماه وقت دادند، خريد نفت را قطع كردند، بانك‌هاي‌شان را بستند، الان همان اروپايي‌ها به ما مي‌گويند ما در حال تلاش براي يافتن راهي هستيم.